“Geluk gehad? Soms ben je beter af met een manager die geluk heeft”

Belgacom is te duur en te dominant, klinkt het bij de man in de straat. En de topman van de leidende Belgische telecomgroep, de royaal betaalde Didier Bellens, is een financier zonder visie, klinkt het bij bestuurders die liever anoniem blijven. In een exclusief interview slaat de gedelegeerd bestuurder terug.

Didier Bellens heeft humor en lef. Terwijl hij in eigen huis wordt besmuikt en in de pers wordt afgeschilderd als een keizer, ging hij eergisteren in debat over Napoleon. In het Vlaamse bolwerk De Warande nog wel, of all places. Tegelijk was Bellens natuurlijk een veilige keuze voor Insead Alumnivoorzitter Patrick Demoucelle, die het debat met Napoleonkenner en In-seadprofessor Ludo Van der Heyden organiseerde. De voormalige RTL-topman kan men veel verwijten, een Waterloo niet. Maar terzake.

DIDIER BELLENS (GEDELEGEERD BESTUURDER BELGACOM). “Telenet heeft altijd gezegd dat wij het niet meenden. Dat we over een bod praatten om de overname van de Interkabelklanten door Telenet te vertragen. Om ernstig genomen te worden, moet je op een gegeven moment klaar staan om een som geld neer te tellen. Nu is het aan de aandeelhouders van Interkabel om te beslissen.

“Wij willen met Belgacom TV meer aanwezig zijn in Vlaanderen. Bijna 800.000 Interkabelabonnees erbij zou niet slecht zijn. Als Telenet een dominante, zelfs monopolistische positie heeft in televisie, dan zijn wij de outsider. En als outsider hebben wij het recht om activa te kopen om ons te versterken in een domein dat wij op lange termijn strategisch vinden. Dat is in grote lijnen ons verhaal.”

Het aanbod is niet bindend.

BELLENS. “Wij willen eerst de boeken inkijken. Zodra dat het geval is, zijn wij zeer dicht bij een bindend bod. Er zijn geen andere voorwaarden. Dat is trouwens de normale manier van werken bij dat soort biedingen.”

Wanneer verwacht u een officiële reactie?

BELLENS. “De bal ligt in het kamp van Interkabel. Hoe vlugger, hoe beter voor ons.”

Als u de tv-klanten van Interkabel overneemt, dan moet u twee infrastructuren onderhouden: telefoonlijnen en kabel. Heeft Belgacom daar wel belang bij?

BELLENS. “Telefoon, de infrastructuur van Belgacom, staat open voor derden. Wij hebben er altijd voor gepleit dat de twee infrastructuren op dezelfde manier behandeld worden. Tot nog toe wordt de toegang tot de kabel ons geweigerd door de kabeloperatoren. Wij wensen toegang tot die infrastructuur.”

Maar twee netwerken onderhouden, betekent dubbel zoveel kosten.

BELLENS. “Dat stoort ons helemaal niet. Wat u onderhoud noemt, is het creëren van meer distributiecapaciteit. In 2004 vroegen onze investeerders wat we zouden doen met de 25 megabit per seconde van VDSL, de opvolger van ADSL. Vandaag zie je dat die 25 megabit per seconde al praktisch gebruikt is. De jongeren zullen altijd meer en meer bandbreedte nodig hebben. Twee netwerken zijn geen ongemak, maar een bonus.”

Telenet zal een eigen digitaal aanbod hebben op hetzelfde net?

BELLENS. “Zeer zeker. Telenet zegt dat het netwerk enkel van hen is. Een extreem protectionistisch standpunt, waarachter je een monopolistisch spel kan zien. Tenslotte is het voor televisie dominant in Vlaanderen. Wij daarentegen hebben de strategie van een aanvaller, dynamisch en creatief. Zodra we dat gebruiksrecht hebben, openen we voor derden. Wij zijn zeker dat ons dienstenaanbod competitief en beter zal zijn in vergelijking met wat derden zullen aanbieden. En wij staan klaar om de concurrentie te laten spelen op de twee netwerken.”

De raad van bestuur heeft een negatief advies uitgebracht over de vernieuwing van uw mandaat. Zijn de kaarten geschud?

BELLENS. “Er is daarover geen beslissing van de raad van bestuur geweest, al weet ik dat er geruchten gelanceerd zijn alsof dat wel zo zou zijn. Er is ook geen bespreking van de raad van bestuur over dat onderwerp geweest.

“Voor zover ik weet, zijn er individuele interviews met de bestuurders geweest, wat zeer ongewoon en bijzonder is, door een firma, Hudson. Dat is geen firma voor strategisch advies, het zijn psychologen. Zij hebben de bestuurders drie strategieën voorgelegd en hen gevraagd welk profiel bij elk van de drie past. Dat is een relatief ongebruikelijke procedure. Op die basis hebben ze geconstateerd dat het huidige managementteam – want het ging niet alleen om mij – bekwaam is om door te gaan met het beheren en ontwikkelen van het bedrijf zoals nu gebeurt. Maar als het de bedoeling is een deal te maken die de firma helemaal transformeert, die het aandeelhouderschap ingrijpend verandert en die diep in de dividenden snijdt, dan is het huidige management niet het goede. Want wij zijn niet bereid tot extreem verwaterende transacties.”

Wie heeft dat rapport besteld? De regering?

BELLENS. “Neen, bepaalde leden van de raden van bestuur, die de strategieën wilden kennen.”

Ze hebben er niet bij stilgestaan dat Yvan De Witte gedelegeerd bestuurder is van Hudson én voorzitter van de Profliga, waarmee u op dat moment onderhandelde over een voetbalcontract van 150 miljoen?

BELLENS. “Dat daar een belangenconflict kon zijn, is bepaalde mensen ontgaan. Ik was behoorlijk geschokt, vooral omdat er tegelijk over deugdelijk bestuur wordt gepraat.”

Dus het was een initiatief van enkele bestuurders, niet van de raad van bestuur?

BELLENS. “Klopt.”

Wat waren de opties die Hudson voorlegde?

BELLENS. “Eén: doorgaan zoals nu, zonder te definiëren wat ‘nu’ betekent. Twee: enkele acquisities doen. Drie: een grote operatie doen die Belgacom transformeert. Op die theoretische basis, besloot de analyse van Hudson dat dit management zeer geschikt is om de huidige strategie van Belgacom uit te voeren.

“Praktisch gezien beslist de regering over de verlening van het mandaat van de gedelegeerd bestuurder. Welke elementen brengt ze daarvoor in rekening? Objectieve elementen: hoe is Belgacom bestuurd geweest? Hoe is het programma gerespecteerd? De controlerende aandeelhouder heeft een strategie en verwacht dat die strategie in de praktijk gebracht wordt door het bedrijf en dat het bedrijf moet opbrengen in functie van die strategie. Dat is duidelijk.

“Wat wil onze controlerende aandeelhouder? Een firma die zich vooreerst in de Belgische markt ontwikkelt. Samengevat hebben we 3 miljard euro geïnvesteerd in het netwerk, nog eens 3 miljard voor Proximus, Telindus en anderen, en wij hebben onze strategie gebouwd op de convergentie van de producten vast, mobiel en televisie plus diensten voor grote ondernemingen.

“In het buitenland hebben we kansen bekeken met de wil om te investeren in opportuniteiten die waarde zouden creëren voor de aandeelhouders. Blijkt dat we niets belangrijks gedaan hebben, behalve de fusie van onze internationale carrieractiviteit met Swisscom. We hebben niet de grote deals gedaan waarvan sommigen dromen, omdat we vonden dat die grote deals waarde zouden vernietigen. Ik lees in de kranten dat we zus en zo hadden kunnen doen. Ik kan dat punt per punt weerleggen.”

Is zo’n internationale expansie iets anders dan een financiële investering? Brengt ze de groep operationeel iets bij?

BELLENS. “Dat is een goede vraag en een onrustwekkend aspect. Al vijftien, twintig jaar is er sprake van een Europese consolidatie in de telecom. Ze komt er niet. Waarom? Omdat de synergiemogelijkheden zeer beperkt zijn. Luister maar naar wat de bazen van KPN en van andere spelers zeggen.”

Er was ook sprake van een fusie van Belgacom en KPN.

BELLENS. “Ad Scheepbouwer, de patron van KPN, heeft ook gezegd dat de synergiemogelijkheden beperkt waren. Dus moet je zo’n operatie tegen redelijke voorwaarden doen. Wij proberen synergie te ontwikkelen, maar die stelt niet veel voor.”

U was ook kandidaat voor Cesky Telecom.

BELLENS. “We zijn nu een paar jaar verder en voor een deel uit persoonlijke nieuwsgierigheid, heb ik ons toenmalig businessplan voor Cesky vergeleken met wat die operator in werkelijkheid heeft gedaan. Dat ligt helemaal in de lijn. Een deal met Cesky zou niet slecht geweest zijn, maar ook niet zo fantastisch. We zouden 5,3 miljard schuld extra gehad hebben. Met de kredietcrisis zouden we nu vragen krijgen over hoe we die gaan herfinancieren. Of we daarvoor geen aandeelhouder uit het Midden-Oosten of China nodig hebben? Dat soort vragen.

“Wij hebben veel mogelijkheden bekeken. Wij zijn gedisciplineerd geweest. Een management is vaak niet gedisciplineerd en laat zich meeslepen in dwaasheden. De geschiedenis heeft ons gelijk gegeven. De waarderingen vandaag zijn lager dan voor de financiële crisis. Bekijk de grafieken maar. Veel grote telecomspelers zijn van de klippen gevallen. Wij, met ons sterke balans, zijn niet naar beneden gestort, maar gewoon wat afgegleden. Vandaag praat ik met lieden die veel machtiger zijn dan wij, maar die wel informeren of we samen iets kunnen doen. Omdat we ernstig genomen worden. Door onze balans, lage schulden en belangrijke cashflow dankzij onze industriële strategie, die op België is gebaseerd en die opbrengt. Als ik het opnieuw zou moeten doen, dat zeg ik u zeer duidelijk, zou ik exact hetzelfde doen. U kunt zeggen dat ik geluk heb gehad, maar van tijd tot tijd wedt u beter op een manager die geluk heeft, dan op een die dat niet heeft.”

De naam van de derde Franse mobiele operator, Bouygues Telecom, is gevallen.

BELLENS. “Als we met Bouygues Telecom waren gefuseerd, zou het aandeel van de overheid, zo uit het geheugen, tot ongeveer 33 % zijn teruggevallen. De winst per aandeel zou na drie jaar gedaald zijn met 50 tot 60 percent en het dividend zou gehalveerd zijn. Met dat soort cijfers zou de beurskoers ruwweg gedeeld zijn door twee. Een beurskoers halveren, dat is geen waardeschepping. Mijn controlerende aandeelhouder zal u hetzelfde vertellen. Hij is geen vragende partij voor avonturen, ook omdat de vakbonden ertegen zijn. Wij zijn erin geslaagd Belgacom te transformeren en toch de sociale vrede te bewaren, omdat we een duidelijke strategie hebben en de resultaten goed zijn.

“Ik weet dat er mensen zijn, ook in de raad van bestuur, die dromen van grote transformaties. In dat geval is waardevernietiging kennelijk geen bekommernis. Dat soort discussies mag er best zijn, maar het is ongelukkig dat ze in het publiek komen. Het is ook een regel van goed bestuur dat je naar de controlerende aandeelhouder luistert. En wanneer je je strategie hebt bekendgemaakt en die verschillende keren is goedgekeurd door de raad van bestuur, dan verander je die niet voortdurend. Aandeelhouders houden daar niet van. Wij staan te boek als een defensief aandeel, maar dat mag. Daar is een markt voor.”

Een fusie met Bouygues zou Belgacom wel een andere dimensie geven.

BELLENS. “Zeker, en we zouden de voorpagina’s halen met iets anders dan nu meestal het geval is. Maar als je redelijk bent, begin je niet aan avonturen die in tegenspraak zijn met wat je werkelijk gelooft. Louter mobiele telefonie is een probleem. Ik geloof in vast, niet als de oude vaste telefoonlijn, maar als snelle verbinding, want thuis heb je nood aan internet en ontspanning.

“Commentaren à la ‘Bouygues was een goed idee’, tonen dat je de drivers van onze business niet begrijpt. De regulering (die de mobiele groothandelstarieven omlaag haalt, nvdr) is een factor van belang. Het is storend als iemand dat niet begrijpt. Op de raad van bestuur is geopperd dat Bouygues een fantastische firma was. Ik zei: derde Franse operator, 15 tot 16 procent marktaandeel, minder dan Base. Dat is wat me schokt aan de analyse van Hudson. Er zit geen strategische analyse achter. Kunt u zich voorstellen dat u een firma leidt zonder de controlerende aandeelhouder te vragen wat hij wil? Dat is toch het minste.”

Als u geen buitenlandse overnames doet, hoe zal u uw dalende omzet dan compenseren?

BELLENS. “Ik denk niet dat die zal dalen. De inkomsten van het vaste netwerk staan op een keerpunt. In het jongste kwartaal hebben we ze zelfs zien stijgen. De omzet in mobiel heeft de impact gevoeld van de beslissingen in Brussel, maar afgezien van die beslissingen zijn we aan het groeien. We willen groter worden in België en kleine tot middelgrote acquisities doen in Europa om de groep te versterken. Natuurlijk levert dat geen fantastische groei op, want andere Europese landen zitten in dezelfde situatie. Bekijk de studies van de Europese Commissie en van analisten. In onze uitvalsbasis België zijn wij kampioenen. Als we iets kopen in een ander land, kopen we iets dat minder goed gepositioneerd is. Wij hebben één voorwaarde voor dat soort investeringen: ze moeten waarde creëren.”

De analisten zijn verdeeld. KBC vindt Belgacom overgewaardeerd, ING denkt het omgekeerde.

BELLENS. “Daarom worden we niet geleid door de analisten. De realiteit is dat de winst voor de aandeelhouder sinds onze beursgang in 2004, volgens Citigroup, 42 % bedraagt. We staan daarmee op nummer twee in de ranglijst van de Europese telecomoperatoren. Wij zijn het nummer één met onze 24 % winst op aangewend kapitaal. Dat zijn bevredigende cijfers. Als u eenvoudiger vergelijkingspunten wil, bekijk dan de beurskoersen van Deutsche Telekom, Telefónica of Telecom Italia. France Télécom heeft 26 % verloren sinds het begin van het jaar.”

U integreert nu vaste en mobiele communicatie. Het wordt zeer onduidelijk wat de onderliggende kostprijzen zijn. Hoe valt dat nog te reguleren?

BELLENS. “De consumenten houden van onze bundels. Het is een transparant systeem. Er is een prijs voor de bundel en voor elk apart element.”

Duco Sickinghe, de gedelegeerd bestuurder van Telenet, wil een proces over uw koppeling van mobiele en vaste diensten.

BELLENS. “U hebt toch ook gelezen dat Telenet een mobiele operator wil worden. Wij zijn in staat om de markt en onze concurrenten te doen bewegen. Dat betekent creativiteit, nieuwe producten, concurrentie. De consument profiteert ervan. Telenet wil zijn mobiele aanbod integreren en heeft het moeilijk om dat samen met Mobistar te doen. Nochtans zei Sickinghe dat zijn akkoord met Mobistar fantastisch was, toen hij het tekende.”

Base verwijt u dat u uw mobiele communicatie in de detailhandel goedkoper verkoopt aan uw eigen klanten, dan u ze in de groothandel levert aan uw concurrenten.

BELLENS. “Daarover is een rechtszaak aan de gang en kan ik moeilijk commentaar geven. Juristen zeggen dat we een stevige zaak hebben. Wie ons geen marktaandeel kan afpakken, trekt naar de rechtbank of naar de Raad voor de Mededinging.”

U kijkt nochtans ook niet op een proces min of meer.

BELLENS. “Veel minder. Er zijn maar drie zaken die ons na aan het hart liggen. We willen een gelijk speelveld met de kabeloperatoren. Wij worden gereguleerd, zij niet. Dan zijn er de kostprijzen van de mobiele terminatie (wat operatoren elkaar aanrekenen voor de afwikkeling van oproepen, nvdr). België hanteert overdreven asymmetrische tarieven in het voordeel van Base en Mobistar. Europa vroeg om aan die situatie een einde te maken en Base heeft een rechter gevonden om die beslissing terug te draaien. Ons derde punt is de activatie van het fonds voor de universele dienstverlening (dat een minimum aan communicatiemiddelen moet waarborgen voor de bevolking, nvdr). Wij dragen nu alle kosten van dat fonds en willen dat die factuur wordt gedeeld.”

Minister Vincent Van Quickenborne vraagt dringend lagere prijzen voor internet.

BELLENS. “Over prijzen bestaan statistieken en mijnheer Van Quickenborne is een man van facts and figures. Vergelijk met Frankrijk. U zult zien dat onze prijzen dezelfde zijn als de Franse, als u de btw buiten beschouwing laat. Neem de drievoudige bundel van Orange. Die is 4 euro goedkoper dan ons product, dankzij de lagere btw. Men kan me niet vragen om én mijn prijzen te verminderen, én al mijn callcenters in Europa te houden én universele dienst te bieden én competitief te zijn. Op een gegeven moment klopt die rekening niet meer.”

U gaf de indruk dat u minder wou bieden voor het voetbalcontract dan de 36 miljoen euro van drie jaar geleden. En uiteindelijk bood u 44,7 miljoen, terwijl u wist dat Telenet niet bood.

BELLENS. “Wij begrepen de problemen van de Profliga. We wilden een bod doen dat aanvaard werd, zonder spanning en problemen te creëren. Uiteindelijk zullen de meerkosten voor ons marginaal zijn. De houders van de rechten zullen meer krijgen, de producenten minder. De productie kostte 12 tot 15 miljoen omdat de Profliga hoge kwaliteit wou, zoals voor de Champions League. We hadden geen klachten over de kwaliteit van Woestijnvis, maar ze waren een beetje duur. We hopen daar substantieel te besparen.”

Wat met uw plannen voor mobiele televisie?

BELLENS. “Daar staan we niet ver mee. Ik zie daar niet veel winst in. Ik wil best een nieuwe investering doen die zich twee, drie of vier jaar lang in verliezen vertaalt, maar er moet een moment zijn dat ze winstgevend wordt. De vraag is of dit wel ons vak is. Voor mobiele televisie zullen we een ander netwerk gebruiken, maar we moeten wél de uitzendrechten kopen.”

U huurt uw oude voogdijminister Rik Daems en Pierre Chevalier in als consultants. Wat kunnen die voor u doen en brengt dit u niet in verlegenheid?

BELLENS. “Wat me in verlegenheid brengt, is dat vertrouwelijke contracten in de pers belanden. Dat is een manco aan ethiek van de mensen die zulke contracten tonen aan de pers. Rik Daems en Pierre Chevalier kunnen ons helpen in twee regio’s in de wereld.”

Voor Rik Daems ging het over Qatar.

BELLENS. “Het interesseerde ons om in Qatar de tweede mobiele licentie binnen te halen, samen met Oman. Dat is afgesprongen op de prijs. Volgens het contract met mijnheer Daems had hij recht op een success fee van 50.000 euro, een heel redelijk bedrag als je kijkt naar de omvang van de deal. Aangezien we niet gewonnen hebben, heeft hij niets gekregen.”

Het ging wel om een voormalige voogdijminister. Dat doet toch glimlachen.

BELLENS. “Dat doet glimlachen, maar het lijkt er een beetje op dat men ons kwaad wou doen. Dat is toch de indruk die dat achterlaat.”

U bent kandidaat voor een vernieuwing van uw contract?

BELLENS. “Natuurlijk. Dit is een heel mooi bedrijf in een domein dat de mensen aanspreekt, een massaconsumptieproduct dat evolueert. Buitengewoon. Er zit een waarachtig potentieel in de firma, wat niet wil zeggen dat het allemaal gemakkelijk zal gaan.”

Tegen een lager salaris?

BELLENS. “Het gesprek over mijn salaris wil ik enkel voeren met de instanties die daarvoor bevoegd zijn. Misschien helpt dat ook een serenere sfeer te scheppen in een technisch debat.” (T)

Door Bruno Leijnse/Foto’s Jelle Vermeersch

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content