Gedragskode voor Greenpeace en Gaia moet

Heeft Shell bloed aan de handen, hebben de kleine ondernemers van de Antwerpse Vogelmarkt het lijden van onschuldige schepsels op hun geweten ? Het moet prettig zijn om met het air van de etisch meerderwaardige rond te lopen. Aktiegroepen als Greenpeace en Gaia gooien de geldende normen door mekaar en verstoren multinationale en kleine ondernemingen. Vanuit welke uitgangspunten en met welke gedragskode ? In Antwerpen verschijnt de voorzitter van Gaia op veilige afstand van de zondagmarkt om zijn gelijk voor de camera’s uit te spreken. De honden en katten van de Vogelmarkt zijn een etappe in de mars naar een “diervriendelijke” wereld. De agenda van Gaia is revolutionair en buiten de kring van de militanten onbekend.

Vorig jaar kwam Greenpeace massaal op de buis en in de kranten. Driemaal met onprecieze tot manifest foute informatie : in de zaak Brent Spar, de zaak Nigeria en de zaak Borssele (de Nederlandse kerncentrale op rechteroever van de Schelde). Het kontrolebureau Det Norske Veritas verwierp de feiten aangehaald door Greenpeace om het afzinken van het boorplatform te beletten, de Wereldbank weerlegde de beschuldigingen als zou Shell in Nigeria door zijn onetische gedrag Ogoniland verwoesten en rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor de dood van schrijver Ken Saro-Wiwa, de Nederlandse minister van Ekonomie Wijers duwde de argumenten over de kerncentrale van Borssele van de tafel. Wat is de plicht van zorgvuldigheid voor Gaia en Greenpeace, om slechts die twee genootschappen van etisch uitverkorenen te noemen ?

Shell bepleit bij monde van zijn president-direkteur een gedragskode voor internationale aktiegroepen. Greenpeace is een internationale aktiegroep, Gaia zit in een internationaal netwerk van gelijkgestemden. Een reklamekode bestaat, redakties van kranten hebben soms een gedragskode, multinationals schrijven sedert de jaren ’70 gedragskodes. Het multinationale corporate citizenship is meermaals onberispelijk. Bij die mastodonten weten de werknemers wat de uitgangspunten zijn van het concernbeleid. Basf in Antwerpen heeft een stringenter gedrag op milieuvlak dan sommige van zijn belagers.

Met een gedragskode voor internationale aktiegroepen kan beter gecheckt worden of de informatie die ze verspreiden deugdelijk is. Door een gedragskode ontstaat een basis om de aktiegroepen ter verantwoording te roepen als ze de eerlijkheid kneuzen. Shell klaagt over de verruwing van de relatie tussen de ondernemingswereld en de aktiegroepen. Waarom zouden de aktiegroepen niet hun normen en waarden op papier zetten en publiceren ? Niemand wil ze monddood maken. De aktiegroepen leggen tegenover niemand verantwoording af, hun militanten zijn beperkt in aantal, de fondsenverzameling bij het brede publiek speelt op gevoelens. Zij doen alsof de regels van de maatschappelijke orde noch moeten, noch kunnen in acht genomen worden zolang de strijd niet is gewonnen.

De publieke opinie hiertoe aangezet door de aktiegroepen begint steeds absurdere eisen te stellen aan het bedrijfsleven. De wereld moet verbeterd worden door de politiek en de burgers. De bedrijven hebben niet de taak om een internationale moraliteitsbrigade te zijn. Verondersteld werd voor een onderneming dat het voldoende was als ze groen was, vandaag moet ze ook de wereldproblemen oplossen. Moraliteit is de jongste winkelwaar op de markt voor etisch verontrusten. Zij laden hun boodschappenmand vol met ekologisch korrekte produkten en willen meteen ook morele superioriteit shoppen. Een gedragskode voor internationale aktiegroepen legt de lat gelijk.

F. Cr.