Freya Van den Bossche laat prins Filip in de kou staan

Op een colloquium over de sociale dialoog in het kader van 175 jaar België, in aanwezigheid van prins Filip en de fine fleur van het Belgische overleg, stuurde minister Freya Van den Bossche haar kat. En ze liet een toespraak voorlezen die bij velen in het verkeerde keelgat schoot.

De Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg organiseerde vorige week donderdag, 13 oktober, een prestigieus collo- quium over de sociale dialoog in België in het kader van 175 jaar België. Prins Filip was de eregast.

Het liep al mis met de speeches van de sociale partners. Oorspronkelijk stonden op de agenda Pieter Timmermans van het VBO, Xavier Verboven van het ABVV en Luc Cortebeeck van het ACV. Dat zinde Karel Van Eetvelt van Unizo niet. Volgens hem moesten de KMO’s ook hun zeg krijgen. Van Eetvelt kreeg tien minuten spreektijd, de helft van de anderen. Bovendien zaten de drie ‘groten’ op het podium aan tafel. Van Eetvelt kreeg daar geen plaats en kwam vanuit de zaal.

Na die speeches moest Freya Van den Bossche (SP.A), op dat moment nog federaal minister van Werk, spreken. Maar de minister kwam niet opdagen, officieel omdat ze aanwezig moest zijn in de Kamer bij de bespreking van de beleidsverklaring. Volgens waarnemers larie en apekool. De premier antwoordt immers op de interpellaties.

In de wandelgangen was dan ook een ander verhaal te horen. Van den Bossche had laten weten dat ze geen zin had in de namiddag. Eerst was ze nog bereid geweest later te komen, tegen 16 uur. Maar dat creëerde een protocollair probleem. Zodra prins Filip binnen is, stelt het protocol dat de deuren dichtgaan. Maar ja, nood breekt wet. Uiteindelijk besliste Van den Bossche weg te blijven.

“Weggelopen uit Star Academy?”

Waarom bleef Freya Van den Bossche weg? Misschien omdat Michel Jadot, voorzitter van het directiecomité van de FOD Werkgelegenheid, de voorzitter was? Jadot had zich onlangs in kranteninterviews laatdunkend uitgelaten over jonge ministers zoals Van den Bossche. “Het lijkt wel alsof ze net uit Star Academy zijn weggelopen,” zei Jadot in De Standaard. Eraan toevoegend dat hij Freya Van den Bossche op een jaar tijd slechts eenmaal echt gezien en gesproken heeft. Aan Trends zei Jadot over het wegblijven van de minister: “Ze doet dat niet graag. En ze begrijpt eigenlijk toch niet veel van het sociaal overleg.”

Tijdens het afgelopen weekend is Van den Bossche gepromoveerd tot vice-premier en minister van Begroting. Voor de laatste keer? “Er zijn politici die voor minder van het hof nooit meer minister zijn mogen worden,” zegt een waarnemer.

Freya Van den Bossche had echter wel een speech voorbereid en de vraag rees dan wie die zou uitspreken. Premier Guy Verhofstadt (VLD) was naar verluidt woedend over de handelwijze van zijn minister. Hij gunde haar dan ook niet de keuze van een partijgenoot en stuurde de liberale minister van Economie Marc Verwilghen. De VLD’er flankeerde tijdens het colloquium prins Filip en kweet zich uitstekend van zijn taak.

Sociale partners in hun hemd gezet

Maar daar eindigt het verhaal niet. Freya’s speech was vlijmscherp. Ze viel uit naar de sociale partners. Het interprofessionele niveau had afgedaan, de toekomst is aan het bedrijfsniveau. En het jongste interprofessionele akkoord en het Generatiepact hebben aangetoond dat de sociale partners er niet meer in slagen een akkoord te sluiten zonder de hulp van de regering. De regering als reddende engel.

De sociale partners werden in hun hemd gezet door Marc Verwilghen, sorry, door Freya Van den Bossche. Een beetje sur- realistisch, maar het belette niet dat de drie vertegenwoordigers ongemakkelijk op hun stoel schoven.

“Ik verwacht niet van een minister dat ze altijd akkoord gaat met ons, maar ik verwacht wel een boodschap en die zat er niet in,” verklaarde ACV-topman Luc Cortebeeck achteraf aan Trends. “De idee dat het interprofessionele niveau afgedaan heeft en plaatsmaakt voor het bedrijfsniveau, bijvoorbeeld. Het is natuurlijk niet of-of, wel en-en. Of neem de eindeloopbaan. Er zijn in het verleden vaak goedbedoelde akkoorden gesloten op bedrijfsvlak, maar soms is het nodig om interprofessioneel een kader uit te zetten. Tijdens het jongste interprofessioneel akkoord werd ik veel gevraagd om te gaan spreken. Als dat bij werkgevers of personeelsmanagers is, doe ik dat graag. Dat is verrijkend. Toen was de algemene roep: zorg dat je een akkoord kunt sluiten.”

Dat Freya Van den Bossche de regering als reddende engel voorstelt, doet Cortebeeck lachen: “In het eindeloopbaandebat was het voor de partners onmogelijk om tot een akkoord te komen. Maar ook de politiek was er alleen niet uitgeraakt. De maatschappelijke tegenstellingen tussen vakbonden en werkgevers zitten ook in de politiek. Dat is geen verschil. Het verschil is wel dat de regering minder rekening moet houden met haar achterban. De regering is er dan de laatste weken in geslaagd een lijn te trekken, net doordat ook de sociale partners mee op de lijn zaten.”

Ook de suggestie van een eenheidsvakbond doet Cortebeeck de wenkbrauwen fronsen. “Zowel bij ons, de werkgevers als de mensen van de administratie was het gevoel na het aanhoren van de speech dat dit niet kon, dat dit onjuist was. Ik denk dat de minister de frustratie over de opstelling van het ABVV heeft uitgeschreven.”

Guido Muelenaer