FRED MAROON

De neutrale kijk van

Gedurende meer dan 40 jaar observeerde fotograaf Fred Maroon de Amerikaanse politieke wereld voor kranten en tijdschriften. Zijn foto’s van de presidenten Truman, Eisenhower, Kennedy, Johnson en Nixon maakten hem wereldberoemd. De tentoonstelling “Politics and Poetry” in De Scharpoord in Knokke-Heist geeft een uitstekend beeld van zijn uitzonderlijk oeuvre.

TEKST : PASCAL BAETENS / FOTO’S : FRED MAROON

Na het behalen van zijn diploma architectuur in 1950 kwam Fred J. Maroon (New Brunswick, 1924) eerder toevallig in de fotografie terecht, toen redactieleden van Life de drukproeven zagen van het studentenjaarboek waarvan hij de vormgever en fotograaf was. Hij werd voor een gesprek uitgenodigd en kon onmiddellijk aan de slag.

Ondertussen was zijn aanvraag voor een studiebeurs aan de Ecole Supérieure des Beaux Arts in Parijs goedgekeurd. Hij spendeerde er een jaar aan studie en reportagewerk voor Life, en reisde tussen de lessenblokken door naar de landen die voor Amerikanen toegankelijk waren. Eind 1951 keerde hij naar de Verenigde Staten terug om de draad met de architectuur weer op te nemen, maar het lot besliste anders. Edward Steichen, de directeur van de fotografische afdeling van het Museum of Modern Art van New York, selecteerde een aantal van zijn Europese foto’s voor de tentoonstelling “Always the Young Strangers” (1953). Die selectie bevatte enkele foto’s die Maroon in een kroeg aan de Antwerpse Scheldekaaien maakte. Zijn naam was gemaakt en de opdrachten liepen binnen.

Maroon werkte voor toptijdschriften als Life, National Geographic, Look en Holiday Magazine. Zo maakte hij reportages in Afghanistan, architectuurfoto’s in Parijs en portretten in Wenen. Maar hij kreeg vooral bekendheid met zijn fotojournalistieke werk in politiek Washington. Zijn neutrale opstelling, zijn optimistische natuur en de kwaliteit van zijn foto’s bezorgden hem een uitstekende reputatie in het Witte Huis, zodat hij exclusieve reportages kon maken bij presidenten van verschillende strekking.

Zijn eerste

presidentsfoto’s schoot hij onder Truman (1949-53) en Eisenhower (1953-61). Tijdens het presidentschap van Kennedy (1961-63) en Johnson (1963-69) maakte hij vele uitgebreide reportages. Maroon volgde ondermeer zittingen van parlementscommissies, zoals de Senate Racket Hearings in 1957 met de senatoren John en Robert Kennedy, legde de nieuwe binnenhuisinrichting van het Witte Huis onder de Kennedy’s vast en portretteerde mevrouw Lyndon B. Johnson in een bloemenveld.

Na de moord op Kennedy kreeg Maroon de toestemming om vanuit de rotonde van het U.S. Capitol de opgebaarde president te fotograferen, terwijl de meeste van zijn collega’s de verslagenheid van de Amerikanen vastlegden. Tijdens de begrafenis bevond Maroon zich in de koepel van de kathedraal, met twee veiligheidsagenten naast hem die de opdracht hadden bij de minste verdachte beweging te schieten…

Maroon maakte ook het meest volledige fotografisch verslag van de Nixon-administratie (1969-74) en vooral de afwikkelingen van het Watergate-schandaal. Nixon was niet populair bij de pers en Maroon vond het een uitdaging om een boek te maken over de niet zo geliefde president. Nixon, die de naam had de pers te ontwijken, gaf Maroon bij wijze van uitzondering de toestemming hem en zijn voornaamste medewerkers gedurende negen maanden te volgen. Voor Life maakte hij tevens een uitgebreide reportage over de Committee for the Re-election of the President, dat zoals later zou blijken een hoofdrol speelde in de Watergate-inbraak. Het boek en de reportages verschenen vóór het uitbreken van het schandaal. Maroon hield er uitstekende contacten aan over met de administratie van Nixon, wat hem in staat stelde exclusieve foto’s te schieten tijdens, vóór en na de hoorzittingen, zoals de beroemde prent van minister van Justitie Mitchell met zijn advocaten in zijn limousine, na een verhoor voor de Watergate-commissie.

Met deze adelbrieven

won Maroon vier keer de First Prize Award in de jaarlijkste White House Photographers wedstrijd, onder andere met een foto van Nixon die tussen de zuilen van het Witte Huis verdwijnt : “He deliberately avoids us”, een prent met een geweldige grafische en inhoudelijke kracht. Zijn eerste modereportage, geschoten in Mongolië, werd op een halve bladzijde becommentarieerd in de New York Times : midden de jaren zestig, in een periode dat hij veel opdrachten vervulde in politiek Washington, trok hij met de Amerikaanse haute couture naar een communistisch land om er modefoto’s te maken. Andere sessies volgden, met als reisdoelen Leningrad en Moskou. Het bewust verwerken van landschappen en de architectuur van de locatie maakte zijn mode-opnames tot de meest geslaagde van de jaren zestig.

De combinatie van politieke fotografie in het Witte Huis en modesessies in de Sovjet-Unie was alleen mogelijk door een strict neutrale politieke opstelling. Maroon legt vast wat hij waarneemt, waarbij de vorm minstens zo belangrijk is als de inhoud. Hij houdt niet van politieke stellingname bij de opnames, omdat zo’n opstelling de toegang tot bepaalde informatiebronnen afsluit. Hij wil de toeschouwer vrijlaten bij de interpretatie van het beeld.

Als kleinzoon

van een christelijk Libanese immigrant heeft Maroon altijd een bijzondere aandacht gehad voor de Arabische wereld. Hij kreeg een Royal Commission om de koninklijke familie van Saoedi-Arabië te fotograferen en werd door de Egyptische regering aangeschreven om het officiële portret van president Anwar Sadat te maken. “The Egypt Story” won de gouden medaille op de internationale kunstboekenbeurs in het toen nog Oost-Duitse Leipzig.

Fred Maroon publiceerde elf boeken die getuigen van een ongewone veelzijdigheid. Het werden zowel commerciële als artistieke successen. Met de foto’s van zijn culinaire boek “Jean-Louis : Cooking with the Seasons” won Maroon de Ben Franklin Award van de Printing Institute of America en de Golden Ink Award. “Keepers of the Sea”, over de Navy, won de Military Book of the Year Award. De United States Information Agency koos foto’s uit zijn boek “Washington, Magnificent Capital” voor een internationale tentoonstelling in prestigieuze musea. Hij ontving de Golden Medal Award van de Art Director’s Clubs van Metropolitan Washington en New York, onder meer voor zijn boek “Maroon on Georgetown”. Verscheidene van zijn boeken werden vertaald en wereldwijd verspreid.

Maroons foto’s werden tentoongesteld in het Museum of Modern Art, het Metropolitan Museum of Art, de Corcoran, de National Gallery of Art, de Smitsonian Institution en de Library of the Congress. Zijn werk was ook te zien in verschillende nationale musea als onderdeel van de tentoonstellingen Photography in the Fine Arts, waarin werk getoond wordt uit de permanente collectie van het International Center of Photography in New York.

Maroon is een veelgevraagd spreker. Hij gaf onder meer voordrachten in de Smithsonian Institution en de National Geographic Institution in de reeks Masters of Photography en op de Photokina in Keulen ter gelegenheid van zijn tentoonstellingen.

Momenteel bereidt Maroon “The White House” voor, het derde deel van zijn historisch-architecturale trilogie over de drie machten van de Amerikaanse overheid en de gebouwen waarin ze gehuisvest zijn : de wetgevende macht in het Capitool, de uitvoerende in het Witte Huis en de rechterlijke in het Hooggerechtshof. “The United States Capitol” (1993) resulteerde in de eerste fototentoonstelling die ooit in het Capitool gehouden werd. Het boek werd bij die gelegenheid door de Speaker van het Congres persoonlijk aan president Clinton voorgesteld. “The Supreme Court of the United States” volgde in 1996.

Op 11 mei 1996 ontving Fred Maroon een eredoctoraat in Human Letters van de Catholic University of America in Washington voor zijn “extraordinary achievements in the field of photography and publishing”.

“Politics and Poetry” getuigt van Maroons positieve visie over het politieke bedrijf, ook in periodes dat schandalen de samenleving teisteren : de onopgeloste moord op Kennedy, de pijnlijke afloop van de Vietnam-oorlog, het Watergate-schandaal. De meer dan 100 foto’s overspannen de periode van 1950 tot 1996. Het is de Europese première van de tentoonstelling.

Tot 13 april in het Cultureel Centrum De Scharpoord, Knokke-Heist, tel : (050) 630.430. Info : Bureau voor Toerisme Knokke-Heist, tel : (050) 630.380. Toegangsprijs voor de zes tentoonstellingen van het foto-festival : 200 fr. kataloog ter plaatse verkrijgbaar.Boeken van Fred Maroon kunnen besteld worden bij : Foto-Art, Nieuwe Gentweg 148-150, 8000 Brugge. Tel : (050) 330.532.

Fred Maroon, gefotografeerd door Carl Caruso.

Een opname in een Antwerpse kroeg, anno 1951 : Waterfront Bar. Uit het (zeemans)leven gegrepen.

United States Capitol in the Rain, 1957. Architectuur van het beeld. Een spiegel van de werkelijkheid.

President John F. Kennedy lying-in-state, U.S. Capitol, november 1963. Maroon kreeg de uitzonderlijke toelating om de plechtigheid vanuit de koepel te fotograferen.

President Nixon conferring with Henry Kissinger in White House Oval Office, 1971. Amerika’s hoop in bange dagen.

President Nixon disappearing behind the colums of White House, 1971. De president verdwijnt. Commentaar overbodig.