Flitspalen voor dokters

Automobilisten rijden al jaren te snel. Met flitspalen en hoge boetes lijkt daar nu verandering in te komen. Dokters laten zich al jaren omkopen. Hoe komt dat toch? Iedere farmabons weet het: de aandeelhouders verwachten steevast een winstgroei met twee cijfers. Maar die belofte waarmaken, wordt steeds moeilijker. Blockbusters als Prozac en Viagra zijn nu eenmaal uitzonderingen. Logisch dat de winst meer en meer afhangt van de juiste marketinginspanningen.

De grote vraag voor deze industrietak is dan ook: hoe breng je geneesmiddelen aan de man? Want geneesmiddelen zijn geen gewone consumentenproducten. Er is het eigenaardige fenomeen dat de geneesmiddelenproducent nooit de eindklant kan bewerken via reclame of marketing. Tenminste niet bij ons en als het gaat om voorschriftgeneesmiddelen. Vooralsnog hebben dokters de sleutel in handen. Wie dokters naar zijn hand kan zetten, maakt winst. Een legertje van 3000 tot 5000 artsenbezoekers mag de Belgische geneesheren voorzien van ‘informatie’. Beïnvloeding via giften is verboden. En toch zijn die trucs schering en inslag (zie blz. 38). Zeker in ons land. België heeft te veel artsen en daarom kunnen sommigen amper rondkomen. Die zijn makkelijker te beïnvloeden.

Zelfs de vereniging van geneesmiddelenproducenten – tegenwoordig pharma.be – geeft toe dat er excessen bestaan. Daar wil de belangengroep dan ook wat aan doen via autoregulering. Het toverwoord van de medische wereld om een status-quo te regelen. Hoewel de deontologische code op 1 april een pak strenger werd, staat of valt het opzet immers met sancties. Het is goed dat tegenwoordig de leden van de beroepsvereniging hun congressen aanvragen bij een speciaal visumbureau van pharma.be. Te exotisch congresoord, te weinig wetenschap, te sociaal, het zijn allemaal redenen om het fiat te weigeren. Maar een sanctie? Nauwelijks. Pharma.be speelt voornamelijk op het eergevoel van de bedrijven.

Sancties zijn dan ook het terrein van de overheid. Ook daar haalt men het net aan. Zo legde de vorige regering het aantal stalen van geneesmiddelen die een arts mag aanvaarden aan banden. En zo wil de huidige coalitie de uitwassen van klinische studies aanpakken. Onverantwoord voorschrijfgedrag leidt immers tot een groter gat in de ziekteverzekering en kan de volksgezondheid bedreigen. Zelfs in het huidige regeerakkoord botsen we op de slogan “meer controle”.

Maar is dat liedje niet afgezaagd? De overheid wil al jaren het voorschrijfgedrag van artsen in kaart brengen via Farmanet. Bedoeling was dat artsen uiteindelijk zelf hun gedrag zouden afstemmen op dat van confraters in dezelfde regio. Het duurde jaren voor de gegevens er waren en toen ze er waren, bleken ze door een technische fout niet te kloppen. Niks sancties, dus. Zonder boetes of schorsingen is het onmogelijk deze praktijken aan banden te leggen. Vergelijk het met snelheidscontroles. Alleen op de goede wil van chauffeurs rekenen is blijkbaar onvoldoende.

Sinds begin dit jaar kan de federale overheidsdienst Volksgezondheid bij inbreuken administratieve geldboetes van minimum 2500 euro tot 75.000 euro opleggen. Nu ontbreekt nog het personeel om zich met sancties bezig te houden. Als de regering- Verhofstadt II 200.000 nieuwe banen wil, kan ze alvast een tiental speurhonden bij Volksgezondheid aanstellen die het voorschrijfgedrag onder de loep nemen.

Roeland Byl