Fight Club

Zoals te verwachten van de maker van ‘Alien 3’, ‘Se7en’ en ‘The Game’, staat ‘Fight Club’ bol van de visuele vondsten, duistere sfeer en een agressief nihilisme.

Wat de titel ook bij u mag oproepen, ‘ Fight Club‘ hoort niet thuis in het ‘Streetfighter’-genre. David Finchers nieuwste, naar de gelijkamige roman van Chuck Palahniuk, neemt de kijker mee op een hallucinante trip in zelfdestructie. Het offscreen-relaas van de naamloze verteller (rol van Ed Norton), kan het best worden omschreven als een onophoudelijke ‘stream of consciousness’, door regisseur David Fincher op sublieme wijze gevisualiseerd.

Norton speelt een loonslaaf die zijn slapeloze nachten doorbrengt in centra voor zelfhulpgroepen. Maar de film – net zoals het leven van de hoofdpersoon – komt pas echt goed op dreef als de figuur van Tyler Durden ( Brad Pitt) geïntroduceerd wordt. Durden is het type van de doorleefde existentialist. Hij doorziet de hypocrisie van zijn medemens, heeft de ontgoochelingen van het leven aanvaard en houdt zich tijdens zijn parttime job als projectionist ledig met hardcore-pornobeeldjes tussen familiefilms te monteren. Uiteindelijk gaat ‘Fight Club’ over totaal andere dingen dan de hierboven geschetste introductie.

‘Fight Club’ biedt een reflectie op de malaises van de moderne samenleving en stelt nihilisme tegenover de menselijke behoefte aan een houvast. De film stelt op een nogal brutale manier een aantal zaken in vraag. Zoals de media en de groeperingen die een beschuldigende vinger opsteken naar de ontspanningsindustrie als oorzaak van gewelduitbarstingen bij de jeugd. Fincher en zijn scenarist Jim Uhls kaatsen de bal terug door de maatschappij als verantwoordelijke in vraag te stellen. ‘Fight Club’ zal gegarandeerd de nodige controverse opwekken. Fincher mag dan het verval als een nieuwe vorm van ‘chic’ beschouwen, hij verkoopt geen hol maniërisme. Wel schetst hij een fatalistisch en donker tijdsbeeld, wat ‘Fight Club’ tot een van de pregnantste films van de jaren negentig maakt. De mistroostige en groezelige somberheid van de decors staan voor de psyche van de personages. Zoals in ‘Alien 3’ en ‘Se7en’ symboliseert de verloedering van de stad de Apocalyps. Zij het in dit geval de Apocalyps van het hoofdpersonage, wiens escalatie van antisociaal gedrag en subversieve activiteiten uitmondt in een extreme vorm van zelfdestructie. Het personage van Ed Norton lijkt geboren om te revolteren tegen de inauthenticiteit van de samenleving. Iemand waarmee jongeren zich probleemloos kunnen identificeren. Enige relativering is aangewezen.

piet goethals