Europa over 20 jaar

Hoe ziet de Europese Unie eruit in 2030? Een pertinente vraag, nu de eurozone en dus de kern van die unie, een moeilijke periode doormaakt. Europe 2030 wil daarop een antwoord geven aan de hand van concrete cijfers en bijdragen van Europese (ex-)toppolitici en academici.

Eerst de cijfers. In het boek staat te lezen dat de EU-15 in 1995 goed was voor 25 procent van het wereldwijde bbp. De Europese economie woog zwaarder door dan de Amerikaanse (22 %) en uiteraard ook de Chinese (6 %). In 2030 zal de EU-27 nog goed zijn voor 16 procent van het wereldwijde bbp tegenover 23 procent voor China en 17 procent voor de VS.

Niet echt opbeurende cijfers voor wie dacht dat de Europese Unie nog lange tijd de eerste viool zou spelen in de wereldeconomie. Toch zijn de auteurs die een bijdrage hebben geleverd aan Europe 2030 niet echt pessimistisch. Commissievoorzitter José Manuel Barrosso kan moeilijk anders. Hij ziet de Europese Commissie een steeds belangrijker rol spelen als regulator van de internationale economie. Voorts volgen nog een paar dooddoeners zoals “Europa zal ervoor zorgen dat de jaren dertig van de 21ste eeuw vreedzamer verlopen dan de jaren dertig van de twintigste eeuw.”

Joschka Fischer, de vroegere Duitse minister van Buitenlandse Zaken, is meer uitgesproken. Om de demografische en geopolitieke spanningen die Europa onder druk zetten de baas te kunnen, is een sterkere Europese integratie nodig, net als de uitbreiding van de unie tot Turkije. De voormalige Franse minister van Buitenlandse Zaken, Hubert Védrine, gaat ervan uit dat de VS over twintig jaar nog een grootmacht zijn, maar hij stelt zich vragen bij de toekomst van Europa. Een gezamenlijk Europees immigratie-, milieu- en energiebeleid is nodig, zo stelt hij. En: “De toekomst van de euro is onzeker.” Daarmee is hij pessimistischer dan een andere expert die met de publicatie van een ander boek in zijn glazen bol kijkt. Stephen D. King, hoofdeconoom van de bank HSBC, voorspelt in Losing Control. The Emerging Threats to Western Prosperity, dat de welvaart in Europa en de VS de komende jaren bedreigd zal worden. King denkt dat de dollar sneller ineenstort dan de euro. De man werkte het boek wel af voor de crisis in Griekenland.

King voorspelt dat het gemiddelde welvaartsniveau zowel in de EU als in de VS afneemt omdat de consumenten die zich in de VS en in een aantal EU-landen te diep in de schulden hebben gestoken. Hij ziet ook het multilateralisme verdwijnen ten voordele van meer en meer bilaterale verhoudingen. Zo worden de banden tussen China en een aantal Afrikaanse landen versterkt. Voorts wordt de wereldeconomie gekenmerkt door het staatskapitalisme, een soort van combinatie van vrije markt, respect voor privé-eigendom en massale staatsinterventies in de economie. Vooral Azië profiteert hiervan en daar blijft de welvaart van de bevolking fenomenaal stijgen. Zeker niet in Europa dat door de oplopende vergrijzingskosten gedoemd is om achterop te blijven hinken.

DANIEL BENJAMIN (ED.); EUROPE 2030, BROOKINGS INSTITUTION PRESS, 2010, 155 BLZ, 20 EURO

STEPHEN D. KING, LOSING CONTROL. THE EMERGING THREATS TO WESTERN PROSPERITY, YALE, 2010, 279 BLZ, 25 EURO

A.M.