‘Energie is de ICT van deze eeuw’

In alle stilte heeft Frank Brichau een half jaar geleden bij Essent België de touwtjes in handen genomen. Het energiebedrijf heeft de ambitie zijn marktaandeel in drie jaar te verdubbelen.

Over de benoeming van Brichau werd zelfs geen persbericht verspreid. Het was een bewuste keuze om een half jaar in de luwte te blijven, legt de algemeen directeur en gedelegeerd bestuurder – geen CEO, die titel blijft bij zijn voorganger Erwin Van Laethem – uit. Eerst een beetje de sector leren kennen en het bedrijf.

Want de 44-jarige in Brussel geboren Rotselaarnaar heeft er al een halve loopbaan op zitten bij de oliegigant Shell. Na zijn studies burgerlijk ingenieur aan de VUB werkte hij eerst een doctoraat af, maar na drie jaar besloot hij dat de academische wereld niets voor hem was.

Daarna volgde een lange carrière bij Shell in België, Nederland, Parijs en Londen, slechts onderbroken door anderhalf jaar bij Belgacom. “Shell is een superbedrijf. Ik heb er zowat alles gedaan, van IT – in zijn vrije tijd houdt hij zich bezig met multimedia en computers – over logistiek tot fusies en overnames. Maar bij zulke multinationals heb je een kleine verantwoordelijkheid over een groot gebied, terwijl ik wel eens grote bevoegdheden in een kleiner territorium wilde”, verklaart Brichau in het uit zijn voegen barstende hoofdkwartier in de Antwerpse Noorderlaan. Er wordt al uitgekeken naar een groter pand.

Toen hij werd binnengehaald, was Essent nog volop in de running voor de overname van Nuon België. Maar de buit ging naar het Italiaanse Eni, dat eerder in ons land al Distrigas opkocht. “Zij hebben een strategische premie betaald die wij niet zagen. Maar het heeft ons ook geleerd dat ons moederbedrijf bereid is de portefeuille boven te halen als er een mooie opportuniteit is.”

Liever groeipijnen

Dat is belangrijk, want ook Essent veranderde een kleine twee jaar geleden van aandeelhouder. De Duitse energiereus RWE deelt nu de lakens uit. Al is alles relatief, want Peter Terium, CEO van de Nederlandse Essent-groep, wordt midden volgend jaar ook CEO van RWE. Maar de Duitsers kondigden in augustus aan dat ze hun balans willen verkleinen en op zoek gaan naar 11 miljard euro desinvesteringen. Dat veroorzaakte zenuwachtigheid bij sommige van de 130 personeelsleden in België. “In zoiets moet je realistisch zijn. We hebben ons eigen lot in handen. Als we succesvol zijn, maakt het niet uit wie aandeelhouder is, want goede dingen laat iedereen rustig doorwerken.”

Bij de laatste twee groepsaankopen in Oost-Vlaanderen (30.000 intekenaars) en Antwerpen (60.000 intekenaars) kwam het bedrijf als goedkoopste uit de bus. Niet iedereen die inschrijft, stapt ook over, maar Brichau zag het aantal residentiële klanten toch al aangroeien van een kleine 200.000 begin dit jaar tot ruim 250.000. Zo’n groei verwerken, is niet vanzelfsprekend. “Maar ik heb liever groeipijnen dan krimpzeer. Bovendien zijn de groepsaankopen belangrijk om aan te tonen dat een overstap van leverancier niet zo complex is en dat het geld kan opleveren voor de klant.”

Brichau wil het groeiritme aanhouden. Tegen 2014 hoopt hij 400.000 klanten te hebben. Dat zou het marktaandeel moeten verdubbelen: voor elektriciteit van 3 naar 6 procent, en voor gas van 2 naar 4 procent. Ongeveer de helft van die klanten komt uit Wallonië, waar Essent bij de vrijmaking in de regio Waver standaardleverancier werd.

Zijn voorganger zei ooit dat 10 procent marktaandeel de kritische drempel is om duurzaam rendabel te zijn. Brichau laat zich niet vastpinnen op een percentage. “Het doel is duurzaam winstgevend te zijn en over vijf jaar bij de top drie in België te zijn.”

Liberalisering

Daarvoor hoopt Brichau ook op grote veranderingen. “In de telecomsector wilde de liberalisering ook eerst niet lukken. Pas na een tijdje kwam daar een versnelling in. Ik ga ervan uit dat het moment voor die versnelling in de energiemarkt ook is gekomen. Misschien kan het debat over de kerncentrales daar nu voor zorgen.”

Hoort daar ook het uit de koelkast halen bij van de investeringsplannen voor een stoom- en gascentrale van 400 megawatt in Genk? De grond is aangekocht, de MER-studie is gebeurd. Maar het project werd anderhalf jaar geleden on hold gezet. “We blijven kijken naar de opties in de markt, of het nu om overnames of investeringen gaat. Veel hangt af van hoe het investeringskader in België zich ontwikkelt. De kernuitstap, de toegang tot de kernproductie, de stabiliteit van het groene-energiesysteem, de regulering. Ik zie politici zich engageren voor een beter energiebeleid en een betere marktwerking. De regeringsonderhandelaars spraken hoopgevende intenties uit, maar op goede intenties bouw je geen investeringsbeslissingen.”

Essent heeft al flink geïnvesteerd, merkt Brichau op. Het heeft 27 procent in het zeewindmolenpark C-Power, dat eind volgend jaar 180 MW energie moet leveren. Er is de Inesco-centrale op Linkeroever, goed voor 130 megawatt, en eind september werd T-Power in Tessenderlo in gebruik genomen een gasgestookte centrale van 420 megawatt. Voorts heeft Essent een aantal samenwerkingsverbanden met onder andere Electrawinds, en nog meer dan 180 partijen in België die het bedrijf groene energie leveren.

Al is de Essent-topman ook niet blind. “Ik ben hier al een paar keer van mijn stoel gevallen toen ik vernam hoe de sector werkt, hoe de markt en het regelgevend kader zijn opgebouwd. Er zijn al veel stappen ter plaatse gedaan. Zeker in de productie is de concentratie bij de dominante spelers nog veel erger dan in de retail. Electrabel en SPE hebben het leeuwendeel van het productiepark, kunnen concurreren met afgeschreven kerncentrales, enzovoort. Maar ik wil niet in een slachtofferrol worden geduwd. Deze job is geen walk in the park, dat wist ik op voorhand.”

“Het probleem met de hernieuwbare energie is dat er zo veel druk is op de korte termijn voor politici, dat er te weinig langetermijnbeleid wordt gevoerd, te weinig aandacht is voor innovatie ook. Maar iedere crisis is een opportuniteit. We moeten waarschijnlijk nog even door een economische recessie, maar energie wordt de katalysator die ons daar doorheen sleurt. Groene energie, smart grids,… Wat ICT was in de tweede helft van de twintigste eeuw, wordt energie voor de 21ste eeuw.”

LUC HUYSMANS

“De regeringsonderhandelaars spraken hoopgevende intenties uit, maar op goede intenties bouw je geen investeringsbeslissingen”