En nu de naakte waarheid: zelfs renteniers hebben stress (nodig)

Erik van Vooren houdt van een no-nonsenseaanpak. In zijn ‘Stress survivalzakboek’ belooft hij geen stressloos bestaan. Wel geeft hij tips om ‘klotestress’ te vervangen door ‘kickstress’.

Erik van Vooren, Stress survivalzakboek. Lannoo, 143 blz., 12,50 euro. Annegreet van Bergen, De lessen van burn-out (Zes jaar verder). Spectrum, 277 blz., 15,95 euro.

Zowat zes op de tien Vlamingen noemen het stressniveau in hun leven eerder hoog tot zeer hoog. Bij Nederlanders is dat viereneenhalf op de tien. Gevraagd naar het stresspeil op het werk, antwoordt 65 % van de Vlamingen hoog tot zeer hoog, tegenover 53 % van de Nederlanders. Nochtans blijken er niet bepaald meer stress-situaties in Vlaanderen op te doemen dan in Nederland. Het verschil schuilt in de stressgevoeligheid. Eén op de vier Vlamingen vindt zichzelf sterk tot zeer sterk stressgevoelig, tegenover één op de zeven Nederlanders.

Die bevindingen komen uit een enquête van Erik van Vooren en onderzoeksbureau Insites. Marketingexpert en coach Van Vooren gebruikte de rondvraag als diagnose-instrument voor zijn Stress survivalzakboek. Hij houdt het echter niet bij een zoveelste dramatische litanie over stress, burn-out en andere griezelige gevolgen, maar wil op de eerste plaats een overlevingstechniek aanreiken. Op de diagnose volgt de remedie.

Er kan gekozen worden tussen twee therapieën: u kunt het aantal negatieve stress-situaties in uw leven verminderen of u kunt uw stressbestendigheid verhogen. De eerste kuur is niet voor iedereen weggelegd. Stress in het gewone leven hebt u bovendien lang niet altijd zelf in de hand. Denk maar aan ziekte, familieperikelen of echtscheiding. Als u al van nare toestanden gespaard blijft, is er doorgaans nog altijd het werk. Of kunt u het zich al veroorloven te rentenieren? Voor de meesten wordt het dus de tweede therapie: het verhogen van de stressbestendigheid (de veerkracht noemt Van Vooren het ook).

Inzicht in stress helpt ook. In zijn recht-voor-de-raap-stijl onderscheidt Van Vooren twee soorten: kickstress en klotestress. De eerste is een positieve stress. Hier kickt u op. Geen enkele grote prestatie is ooit gerealiseerd zonder stress. Zonder stress is er geen vooruitgang. Evolutiebioloog Richard Dawkins zei het al over de jachtluipaard en de gazelle op de Afrikaanse savanne: “De elegantie en de snelheid van deze beide dieren is het resultaat van duizenden jaren van stress aan beide kanten.” Het streefdoel van dit boek is dan ook geen stressloos bestaan, maar het laten omslaan van klotestress in kickstress.

Na de technieken om de stressbestendigheid te verhogen, voegt Van Vooren er ook voorbeelden uit de realiteit aan toe. Zo’n aangrijpend voorbeeld vinden we ook in De lessen van burn-out, het relaas dat de Nederlandse journaliste Annegreet van Bergen al in 2000 publiceerde over haar burn-out. In de nieuwe, herziene editie legt ze ook uit hoe het haar de jongste jaren is vergaan. De boeken van Van Vooren en Van Bergen vullen elkaar perfect aan.

Luc De Decker

Luc De Decker