Elke minister zijn eigen plan

Het aantal stukgebeten tanden van de gewezen ministers van Justitie is onderhand niet meer te tellen. Elke nieuwe minister lanceert grootse plannen, die steevast in het niets verdwijnen. Zal Stefaan De Clerck het tij keren? Hij is in ieder geval niet goed bezig.

Melchior Wathelet was aan het begin van de jaren negentig de eerste om een grote informatisering van Justitie aan te kondigen, begeleid door een ‘meerjarenplan’ en een symbolische injectie van een miljard frank. Niemand heeft er nadien nog van gehoord. Zijn opvolger Stefaan De Clerck kondigde een algemene doorlichting van het gerecht aan ter voorbereiding van een grote hervorming. Quod non. Marc Verwilghen wou van het Belgische gerecht “een voorloper in Europa maken”, e-justice zou midden 2003 een feit zijn. Het gerecht werd klaargestoomd voor Microsoft. Toen kwam Laurette Onkelinx, die meteen tabula rasa maakte door Dolmen te dumpen als onderaannemer. Ze stopte de hervorming in diverse werkgroepen. En voerde een open softwaresysteem in. Exit Microsoft. Welkom Linux.

Na het spectaculaire vertrek van Jo Vandeurzen verschijnt De Clerck weer op het toneel. Die zegt “driftig” te zijn om Justitie aan te pakken. “Godgeklaagd” is het dat een advocaat zijn conclusies niet kan doorsturen via e-mail. Mooi. Het Beheerscomité Informatica van de Rechterlijke Orde heeft na vier jaar zo’n e-mailsysteem uitgewerkt. De informatica (geen sinecure gezien de veiligheidsaspecten) en wetswijzigingen (idem dito) liggen klaar. Enkel de ministeriële handtekening ont- breekt.

Ook andere dossiers heeft dit Comité grondig voorbereid. Maar de eindbeslissing blijft uit. De Phenix-hervorming van minister Onkelinx is nu dood. Leve Cheops. Waarbij Linux wordt vervangen door… Microsoft. Maar eerst wil De Clerck de rechtbanken fuseren, niet alleen regionaal, maar voor hun bevoegdheden. En dan pas komt de grondige informatisering.

Op zich is een fusie van vredegerechten, arbeidsrechtbanken, rechtbanken van eerste aanleg en rechtbanken van koophandel uitstekend, maar waarom moet die fusie de informatisering blokkeren? Wie gelooft trouwens dat De Clerck zo’n interne herstructurering – al voorgesteld in 1966 – kan doorvoeren? Tegen de wil van de magistratuur en de belangengroepen (met hun ‘mannetjes’ in de koophandel en de arbeidsrechtbanken)?

Het is schrijnend dat de gewezen voorzitter van het Beheerscomité Informatica van de Rechterlijke Orde ontslag neemt met de vaststelling dat “egotripperij” de informatisering blokkeert. Missschien is dat wat overdreven en zal de minister de meeste positieve resultaten van de vorige hervorming bestendigen. Maar het signaal dat hij Phenix als mislukt beschouwt en het Comité negeert, kan tellen.

De Clerck dreigt in dezelfde val te trappen als zijn voorgangers, die met grootse plannen de voorpagina’s haalden, maar er niet in slaagden die ook te realiseren. Ook hij zal over drie jaar vaststellen dat zijn opvolger zijn aangekondigde herstructurering afschiet. En dan staat Justitie opnieuw op de plaats waar De Clerck het naar eigen zeggen aantrof toen hij minister werd: even ver als bij zijn vertrek in 1998. FocusNog geen achtste wereldwonder, blz. 38

Door Hans Brockmans

De Clerck dreigt in dezelfde val te trappen als zijn voorgangers, die met grootse plannen de voorpagina’s haalden, maar er niet in slaagden die ook te realiseren.