Eerst de strijd winnen

Daan Killemaes, Hoofdredacteur

DE ZIEKENHUIZEN IN Lombardije konden deze week de toestroom van ernstig zieken niet meer aan. Lombardije is nochtans een rijke provincie met een kwalitatieve gezondheidszorg, maar het systeem werd onder de voet gelopen door het coronavirus, dat ook in België veel te lang onderschat werd. Omdat een vrij groot aantal besmette patiënten zeer ernstig ziek wordt, stijgt de mortaliteit naar 5 procent als patiënten geen dringende zorg krijgen. Met een kwalitatieve zorg kan de mortaliteit worden teruggedrongen tot 1 procent. Het platter maken van de besmettingscurve is daarom een absolute prioriteit.

De begroting van 2020 wordt een oorlogsbegroting.

WE HEBBEN GELUKKIG een tiental dagen voorsprong op Italië. Vorige week donderdag besloot de federale regering daar, eindelijk en royaal laat, gebruik van te maken, om Italiaanse toestanden te vermijden. Draconische maatregelen om het virus in te dijken, of op zijn minst de stijging van het aantal besmettingen gevoelig de vertragen, zijn de beste strategie. Het helpt zowel om de gezondheidszorg intact te houden en het aantal slachtoffers te beperken, als om de economische schade te beheersen. In het geval van een dodelijk virus zoals covid-19 zijn de kosten van een minder strenge aanpak uiteindelijk veel hoger, waarschuwt de Franse econoom Eric Chaney ( lees blz. 18).

DE BESTE LEERLINGEN van de klas, zoals Singapore en Zuid-Korea, hebben aangetoond dat het virus in te dijken valt. China presteerde het ook, maar betaalde eerst, samen met de rest van de wereld, een hoge prijs voor het verzwijgen van de uitbraak. De winnende strategie vergt veel tests en rigoureuze maatregelen, maar ook een zeer gedisciplineerde naleving van die maatregelen. Toch is de succesvolle aanpak in deze regio’s geen garantie dat het virus niet opnieuw zal opflakkeren. En het is afwachten of onze iets minder draconische aanpak voldoende zal blijken. Bijzonder zorgwekkend is de lakse aanpak in de Verenigde Staten, met een blunderende president Donald Trump en een gezondheidszorg die niet toegankelijk is voor miljoenen Amerikanen. Met dit virus kan je geen deals sluiten. De grove nalatigheid zal in de Verenigde Staten een bijzondere hoge menselijke en economische tol eisen. Ze zal Trump wellicht een tweede ambtstermijn kosten. Dit virus veegt de vloer aan met slecht leiderschap.

HET IS DAAROM te vroeg om de economische schade op te meten. Er is enkel de wetenschap dat de klap hard genoeg kan zijn om onnodige en permanente schade te berokkenen in heel wat bedrijven, sectoren en landen. Gelukkig reageren de beleidsmakers vrij alert. Dat mag ook een keer. De centrale banken leidden traditiegetrouw de cavalerie, maar hun nochtans indrukwekkende charges maakten tot begin deze week weinig indruk op de financiële markten. Eerst moet er een perspectief komen dat het virus ingedamd kan worden in Europa en in de Verenigde Staten. Eerst moet een signaal worden gegeven dat de overheden alle beschikbare budgettaire capaciteit in de strijd werpen om de schade te beperken.

DEZE KEER MOET het whatever it takes-moment van de politiek komen. Op de economische steunmaatregelen die de regeringen in dit land nemen, valt niets af te dingen. Dit is inderdaad niet het moment om wakker te liggen van het begrotingstekort. Eerst moet het virus worden verslagen. Eerst moet worden geïnvesteerd, om de economische impact te beperken. De begroting van 2020 wordt een oorlogsbegroting, met een tekort dat almaar groter zal worden door de combinatie van oplopende uitgaven en dalende inkomsten. Een tekort van 5 procent van het bruto binnenlands product, of ruim 20 miljard euro, behoort tot de mogelijkheden. De sanering wordt jaren terug in de tijd gekatapulteerd. Dat krijg je, als je in de betere jaren verzuimt de overheidsfinanciën weerbaarder te maken.

DEZE OORLOGSBEGROTING kwam bij voorkeur in handen van een sterke federale regering met een meerderheid aan beide kanten van de taalgrens. In dit land is dat blijkbaar niet meer mogelijk, zelfs niet als de nood het hoogst is. De nodige conclusies kunnen we trekken zodra het virus een nare herinnering is. We zullen het moeten doen met een minderheidsregering met volmachten, hoewel deze ploeg de voorbije weken en dagen geen overweldigende indruk maakte. Eerst moeten we de strijd winnen. Daarna kunnen we de balans opmaken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content