Een vrouw van staal grijpt de macht

Het staalbedrijf Prodac in Zwijndrecht ging bijna onderuit door een miljoenenstrop in trading. CEO Inga Verbeeck schoof haar broer opzij en vond extern kapitaal. Samen met de nieuwe meerderheidsaandeelhouder Sun Capital Partners gaat ze resoluut voor groei.

Prodac wordt sinds kort voor driekwart gecontroleerd door de private-equityspeler Sun Capital Partners. “Door deze operatie – die gepaard gaat met fikse investeringen – heeft het bedrijf opnieuw toekomst”, zegt Inga Verbeeck (31), de CEO van Prodac, die twee jaar geleden de touwtjes van het familiebedrijf overnam. Na een mislukte investering moest broer Marc Verbeeck uit de raad van bestuur vertrekken.

Inga Verbeeck had kunnen kiezen voor het faillissement en de doorstart met een nieuw, kleiner bedrijf. “Het netwerk van mezelf, mijn vader en enkele topmedewerkers hadden we in dat nieuwe bedrijf kunnen uitspelen”, weet ze. “Ook de centen waren er, want het vastgoed zat in een aparte vennootschap. Veertig jaar geschiedenis veeg je echter niet weg in een koel becijferde redenering.”

IJzer op de kaaien

Vader François ‘Luc’ Verbeeck begon in 1966 met de opkoop van ijzer en averijmateriaal op de Antwerpse kaaien. Prodac was na veertig jaar als verkoper van tweede keus goed voor een omzet van 80 miljoen. Het bedrijf koopt inox, staaldraad en andere producten bij gevestigde staalbedrijven (zoals Arcelor) en verkoopt onder meer in ‘moeilijke’ landen, zoals Pakistan, Syrië en Niger. Omdat Europees staal van tweede keuze elders hoog wordt aangeschreven, kon Prodac mooie marges maken (een bedrijfskasstroom van 5 procent).

Prodac doet ook de stockage van staalproducten in zijn 25.000 vierkante meter magazijnen. De expeditieafdeling maakt documentaire kredieten klaar voor staaltransport.

In 2007 was Lucs zoon Marc Verbeeck operationeel directeur en verantwoordelijk voor de commerciële activeiten. De groep besloot te investeren in machines (ter waarde van 6 miljoen euro) en 25 miljoen euro inox van eerste kwaliteit. Marc Verbeeck, inmiddels actief met zijn eigen tradingbedrijf (zie kader Broer wordt concurrent), blijft tot op vandaag die keuze verdedigen. “Het was een diversificatie”, zegt hij, “waarvoor we trouwens mensen uit ALZ en andere nichegenoten hadden aangetrokken.”

Inga Verbeeck, toen financieel directeur van Prodac: “We waren niet thuis op die markt, waar op een totaal andere manier aan business wordt gedaan. Toch gebruikten we bijna heel onze reserve om er te investeren. Prodac kocht massaal in met de hoop op de prijsstijging van de staalproducten, die al jaren bezig was.”

Maar het scenario verliep niet zoals gehoopt. De prijs van de voorraad donderde in 2007 in enkele maanden met de helft naar beneden. Inga Verbeeck: “In plaats van snel te verkopen en het verlies te nemen, bleef de voorraad liggen in de hoop op een prijsstijging. Ondertussen waren we niet in staat om onze normale bedrijfsvoering aan te pakken met de aan- en verkoop van tweede keus. In normale tijden hadden we het schip drijvende kunnen houden, maar door die foute investering in combinatie met een algemene crisis dreigde het te bedrijf kapseizen bij gebrek aan reservekapitaal.”

Wissel aan de top

Exit Marc Verbeeck in maart 2008. Zijn zuster Inga werd CEO en Luc Van Milders (ex-Carestel) werd in juni 2008 onafhankelijk bestuurder van het bedrijf. Inga Verbeeck stond voor een enorme opdracht. Primo was het werkkapitaal bijna volledig geïmmobiliseerd door die voorraad eerste keuze. Secundo moest die worden verkocht op een dalende staalmarkt. Ten slotte moest Prodac zoals elke onderneming de economische crisis door.

In 2006 haalde Prodac nog 78,6 miljoen euro omzet en een cashflow van 4 miljoen. Vanaf 2008 tot september 2009 (het boekjaar werd met negen maanden verlengd) bedroeg de omzet 73,8 miljoen met een negatieve cashflow van 9,5 miljoen en een nettobedrijfskapitaal van min 5 miljoen. Enkele dagen voor het afsluiten van de rekening bracht de familie 5 miljoen euro kapitaal in via haar vastgoedvennootschappen. En nog stonden er op einddatum tegen een eigen vermogen van 0,8 miljoen liefst 27,7 miljoen schulden, waarvan weliswaar 4 miljoen achtergestelde leningen van de familie aan de vennootschap.

Beide tussenkomsten wijzen erop dat de familie bereid was haar steentje bij te dragen aan de redding van het bedrijf. Prodac trok in juni 2008 ook Peter Van Buren, gewezen bestuurslid van ThyssenKrupp Stainless, aan als operationeel directeur. Deze kenner van de eerstekeuzestaal kon de overgebleven partij staal – ondergebracht in een speciale vennootschap – verkopen tegen twee derde van de aankoopprijs (waarop hij, mission accomplished, het bedrijf verliet). Het uiteindelijke verlies bedroeg 5,4 miljoen. Maar Prodac had weer wat meer werkkapitaal.

Verkoop onder stress

Er volgde een lange zoektocht naar externe investeerders. Om te bewijzen dat trading in tweede keuze rendabel en het netwerk van Prodac niet verloren was, werd in oktober 2009 de NV Prodac Trading opgericht. Deze nevenmaatschappij kon zonder de schuldenlast die Prodac bezwaarde, wat vinniger actief zijn als staalhandelaar. Het bracht de helft van de winst van Prodac binnen. Dat maakte indruk. De nevenvennootschap was – wat minder openlijk – de spil van een plan B (het faillissement van Prodac en een doorstart); een stok achter de deur bij de onderhandelingen met de verschillende partijen over de financiële herstructurering.

Via haar advocaat Jan Tuerlinckx (HTC) kwam Verbeeck uiteindelijk terecht bij de Antwerpse SDM Corporate Finance Group. “In België vind je vandaag amper overnemers voor zogenaamde transacties onder stress”, aldus Jan Verbrugge (SDM). “In het buitenland zijn er wel partijen die uitgaan van een hoog risicoprofiel van hun investeringen maar dankzij een aantal successen toch nog rendement op geïnvesteerd kapitaal behalen.”

SDM vond soelaas bij de Londense poot van het Amerikaanse private-equityfonds Sun Capital Partners. Zijn Luxemburgse holding Prodac Acquisition nam midden augustus 2010 de Prodac-aandelen in het bedrijf over van de familie. De reddingsoperatie kost 12 miljoen euro.

Sun injecteert 8 miljoen via een kapitaalverhoging in Prodac. De familie draagt haar steentje bij door haar 4 miljoen euro aan achtergestelde leningen te kapitaliseren. Zij heeft 25 procent in een overkoepelende holding.

Er werd ook – volgens een insider “stevig” – onderhandeld over een schuldherschikking met de banken om de solvabiliteit te verbeteren. Inga Verbeeck: “De onderhandelingen verliepen soms hard. Ik had geen gemakkelijk verhaal om te verkopen, maar de bankiers zijn ons desondanks blijven steunen.”

Omzet maal twee

Matthias Gundlach, vicepresident van Sun European Partners: “We beschouwen het vernieuwde Prodac als een starter, die we nieuwe fondsen geven om door te kunnen groeien. Het bedrijf heeft een modern platform – management, magazijnen, mensen, database en netwerk – om zijn schaalgrootte uit te spelen tegenover de vele kleine eenmansbedrijfjes die nu op de markt actief zijn. We love this deal. ”

Prodac staat klaar om te profiteren van de herstellende markt. Volgens bronnen dicht bij het dossier rekenen de betrokken partijen volgend jaar op 80 tot 90 miljoen euro omzet en een bedrijfskasstroom van 4 tot 5 procent. Binnen vier tot vijf jaar hopen ze op een verdubbeling van de omzet en de ebitda-ratio. “Gemiddeld duren onze participaties vijf jaar”, zegt Gundlach. “We rekenen erop dat Prodac voldoende sterk wordt om nieuwe markten te betreden of andere niches op te zoeken.”

“We kunnen ons marktaandeel vergroten”, voorspelt Verbeeck. “Er zijn tientallen cowboys actief op de tweedekeuzemarkt. Die werken in een aantal landen via praktijken die om het zacht uit te drukken niet beantwoorden aan modern en transparant management. Veel van onze leveranciers zijn grote multinationals, dikwijls beursgenoteerd. Zij laten niet meer toe dat hun afnemers dit doen. We azen dus op de omzet die vrijkomt door de sanering en de consolidatie van de markt. Dat maakt van Prodac een groeiverhaal.”

Hans Brockmans, fotografie Pat Verbruggen

Het plan B was een faillissement van Prodac en een doorstart.