Een vluchtig genot

U vindt ze in zo goed als elke apotheek in België. En zelfs in Frankrijk. De kleine flesjes essentiële olie van Pranarôm zijn hét visitekaartje van een Belgische onderneming die sterk groeit en aan de top staat in haar niche. Wij volgen de productie van ravintsara-olie.

1 Ravintsara uit Madagascar

De grondstoffen van Pranarôm zijn honderd procent natuurlijk: elk druppeltje etherische olie wordt uit planten gewonnen. Alles samen produceert de onderneming uit Gellingen (Ghislenghien) 250 verschillende oliën, afkomstig van bijna evenveel plantenvariëteiten. Sommige zijn alom bekend (zoals kamille en lavendel), andere zijn dat minder, zoals ravintsara, waarvan de geur doet denken aan eucalyptus. De onderneming werkt samen met distilleerders over de hele wereld, maar teelt ook zelf planten op Madagascar.

2 Gestoomde rozenblaadjes

De planten worden ter plaatste versneden en gedistilleerd. Voor een liter essentiële olie is bijvoorbeeld 150 kilo lavendel nodig, of vijf ton rozenblaadjes. Ravintsara is op dat vlak interessanter: zestig tot zeventig kilo volstaan om één liter olie te distilleren. Dat gebeurt in Madagascar zelf en volgens een vrij klassiek procedé: stoom dringt door de plant heen en neemt op zijn weg de aromatische moleculen mee. Na afkoeling van die stoom tot water kan men de olie van het water scheiden.

3 Op transport

De zuivere olie, afkomstig uit een dertigtal landen, wordt naar een groot pakhuis in Gellingen verzonden. Sommige oliën (lavendelolie bijvoorbeeld) arriveren in grote hoeveelheden, andere (zoals Damascener roos) in kleinere, afhankelijk van het rendement van de plant. Het rendement en de zeldzaamheid van de plant bepalen de prijs van de olie. Twee extreme voorbeelden: olie uit de hars van zeeden en niaouli wordt verhandeld voor circa 6 euro per liter; bij olie van Damascener roos loopt de prijs per liter op tot 6000 euro.

4 Kwaliteitscontrole

Pranarôm gaat na of de olie zuiver is en geen ongewenste moleculen bevat. Elk lot ondergaat een interne controle en wordt nog een tweede keer gecontroleerd door een externe instelling. Na analyse gaan de essentiële oliën die voldoen aan de kwaliteitseisen in productie. Dat gebeurt op twee productielijnen, bemand door een tiental medewerkers. Sommige oliën worden zuiver gebotteld, andere worden gemengd. Dat is onder meer het geval voor oliën die dienen om te verstuiven.

5 Bottelen met pipetjes

De productielijnen zijn eenvoudig en sterk geautomatiseerd. De eerste fase is het bottelen. Een pipet wordt in de hals van de flesjes gestopt en vult per uur 2500 flacons met olie. Tachtig procent van de productie wordt gebotteld, in flacons van verschillende grootte. Van de kleine glazen flesjes van tien milliliter worden er jaarlijks zo’n 100.000 verkocht. De flessen van een liter zijn onder meer bestemd voor de eigen bereidingen van apothekers. In totaal produceert Pranarôm jaarlijks zeventig à tachtig ton olie.

6 Etiketteren en verpakken

Elk flesje krijgt automatisch een etiket opgekleefd en gaat in een doos. Frankrijk en België zijn de belangrijkste afzetmarkten van Pranarôm, goed voor respectievelijk 80 en 20 procent. Maar sinds 1998 exporteert de Belgische firma ook zo’n 5000 flesjes per jaar naar Japan. De verpakking vermeldt heel wat informatie: de botanische naam van de plant, het gedistilleerde plantendeel (blaadjes, twijgjes…) en het chemotype. Zo wordt de zuiverheid van de oliën in de verf gezet en kan de consument oliën met therapeutische kwaliteiten onderscheiden van andere.

7 Stockeren en verzenden

Pranarôm werkt samen met distributeurs, maar heeft ook een systeem voor rechtstreekse bestellingen ontwikkeld. De klanten (apotheken, biowinkels…) bellen naar het callcenter, de bestelling wordt via de computer verwerkt en de magazijniers maken de pakjes klaar met een half geautomatiseerd systeem: de bestelling wordt aan de magazijnier doorgegeven via een intelligente scanner die verbonden is met een elektronische weegschaal. Elk pakje wordt gewogen om na te gaan of het alle bestelde producten bevat. Dagelijks worden zo 300 bestellingen verwerkt en 500 pakketten verstuurd.

TEKST: CHRISTOPHE CHARLOT – FOTO’S: RAPHAËL DEMARET