Een venster op de toekomst

Met hightechglas wint AGC de derde editie van de Best Innovator Award. Energiebesparing, isolatie en zonne-energie zijn hyperactuele uitdagingen voor het vroegere Glaverbel. Of hoe innovatie wortels heeft in de bloeiende Waalse industrie van de negentiende eeuw.

Doorzetten is geen schande en het kan zelfs heel wat opbrengen. Het dossier van AGC maakte vorig jaar al een goede indruk, maar hun aanpak van innovatie wettigde toen een zeker uitstel, voldoende om bevestiging te zien. Dit jaar was de jury die samengebracht werd door A.T. Kearney echter van oordeel dat de procedures van het bedrijf voldoende rijp waren en werd de onderneming dan ook bekroond. AGC Glass Europe – het voormalige Glaverbel – is een dochteronderneming van het Japanse Asahi Glass Cy, het nummer 1 voor vlakglas in de wereld. Het filiaal is goed voor iets meer dan de helft van de omzet en het personeel van de groep. Het beschikt over een productie-eenheid in België (Moustier is overigens de belangrijkste site van de groep) en in zes andere landen, in de eerste plaats in Tsjechië.

AGC besteedt slechts zowat 2 procent van zijn omzet aan onderzoek, een belachelijk percentage als men het vergelijkt met bijvoorbeeld de geneesmiddelenindustrie. Maar voor zo’n klassieke industriële sector is het wel aanzienlijk. Bovendien groeit het budget nog voortdurend, ook dit jaar nog, ondanks de ernstige crisis in de sector. “Onder impuls van Jean-François Heris, gedelegeerd bestuurder en voorzitter sinds 2007, is het een absolute prioriteit geworden”, legt vice-president en chief technology officer Marc Van Den Neste uit. “Het aantal onderzoekers is gestegen van 120 naar 210 en we zijn van plan om dat aantal op korte termijn op te trekken tot 250. Het doel is om binnen tien jaar de helft van onze verkoop te realiseren met producten die vandaag nog niet bestaan.”

Ondanks de constante vernieuwingen zal die omzet niet zozeer komen van het vensterglas. Het leeuwendeel moet worden aangebracht door het glas voor zonne-energietoepassingen, meer bepaald fotovoltaïsche cellen, waarvoor AGC wereldleider is. De extra heldere glassoorten, waaronder Sunmax, hebben onlangs overigens de prijs voor technologische innovatie gekregen van het Waals Gewest. Tussen beide uitersten ligt nog een waaier van andere toepassingen, waaronder tv- en pc-schermen. AGC is op dat gebied bijvoorbeeld de belangrijkste leverancier van Apple.

Bedankt Europa

De glasindustrie wordt via de auto- en de bouwsector weliswaar zwaar getroffen door de crisis, maar de wereldwijde drang om de CO2-uitstoot te verminderen, speelt dan weer in haar voordeel. “De Europese doelstelling om het energieverbruik tegen 2020 met 20 procent te verlagen en alleen nog passieve huizen te bouwen, is voor ons een zegen”, zegt Van Den Neste enthousiast. “Van de 800 miljoen ton CO2 die tegen die tijd niet meer verwijderd zal hoeven te worden te worden, zal 100 tot 150 miljoen kunnen worden toegeschreven aan glaswerk.” Ruiten zijn immers op het gebied van isolatie uitermate performant geworden.

De nieuwe generatie ruiten isoleert even goed als een goed ge-isoleerde muur. Bovendien houden ze, dankzij dunne laagjes zilver die onzichtbaar zijn voor het blote oog, niet alleen de warmte binnenshuis, maar kunnen ze ook de zonnewarmte naar believen binnenlaten of buitenhouden. De Planibel Tri, die de inval van de natuurlijke zonne-energie optimaliseert, werd dan ook genomineerd op het jongste Batimatsalon in Parijs, de belangrijkste internationale referentie. Vroeger was de beglazing de zwakke plek in een goed geïsoleerde woning. Nu is ze bijna het sterke en bovendien actieve punt geworden.

Het onderzoekscentrum van AGC Glass, dat gevestigd is in Jumet, ten noorden van Charleroi, houdt zich niet enkel bezig met de producten, maar ook met de fabricageprocedés. Dat is overigens een erg klassiek onderzoeksgebied in de industrie, vooral dan in een sector die zo energieverslindend is. De jongste vondst is een zuurstofoven. Het idee is eenvoudig: in de vrije lucht is alleen de zuurstof brandbaar, niet de stikstof die 78 procent van de lucht uitmaakt en eigenlijk voor niets verhit wordt. Met het zuurstofprocédé wordt 25 procent minder energie verbruikt en gaat de CO2-uitstoot met 10 procent naar beneden, terwijl er tegelijk energie gerecupereerd wordt. AGC heeft die oven onmiddellijk in gebruik genomen zonder hem eerst in een proefeenheid uit te proberen. Dat gebeurde niet zonder enige aarzeling, geeft de directie toe, want er stond heel wat op het spel: er werden verschillende miljoenen euro’s geïnvesteerd in de oven van Boussois (in de buurt van Maubeuge) om er de voortrekker van die nieuwe technologie van te maken. Met overtuigend resultaat.

Drie innovatiepijlers

Het ‘klassieke’ onderzoek is maar het topje van de innovatie-ijsberg bij AGC Glass, dat zijn titel van Best Innovator 2009 grotendeels te danken heeft aan het feit dat de innovatie er gevoed wordt door drie bronnen. Zo ontstonden in 2004 een tiental business development centers rond kleine groepen van mensen uit dezelfde branche. Van Den Neste legt uit: “Het zijn virtuele en multidisciplinaire ontwikkelingscentra, die zich toeleggen op de uitbreiding van gamma’s en de optimalisering van bestaande producten.” Dat gebeurde onder meer met het decoratieve glas Lacobel: waren er oorspronkelijk slechts enkele kleuren beschikbaar, nu zijn dat er oneindig veel geworden, of toch bijna. Op een website kan de klant een keuze maken, maar ook zelf een specifieke kleur voorstellen.

Ook riep AGC een New Business Development Board in het leven, waarin de ‘denkers van de groep’ in contact komen met specialisten van buitenaf. Met dat instrument voor ‘open innovatie’ wil de onderneming een stap verder zetten en zaken uitdenken die nog niet bestaan. De verbeelding van de denkcel blijkt erg vruchtbaar te zijn: ze bedacht onder meer al het Glassiled dat, zonder dat er één draadje zichtbaar is, leds bevat en perfect doorzichtig is van binnenuit, terwijl aan de buitenkant boodschappen of motieven kunnen worden getoond.

De derde pijler van de innovatieve geest die het bedrijf wordt ingeblazen, is Innowiz, een intranet waartoe alle medewerkers toegang hebben. “Innovatie is uiteraard een uiterst boeiende zaak in een onderneming en we wilden het enthousiasme met iedereen delen”, legt Marc Van Den Neste glimlachend uit. De implementatie van Innowiz zal in 2011 afgerond zijn, maar op dit ogenblik is al een groot deel van het Belgische personeel aangesloten. Het doel van het initiatief is uiteraard grote en kleine ideeën te sprokkelen voor de verbetering van de productiviteit en het vinden van besparingen, eerder dan de producten van de toekomst op te leveren. Intussen werd al een aantal ideeën opgepikt, zoals de regeling van de airconditioning en de verlichting van sommige vensterloze gangen met natuurlijk licht door gebruik te maken van vernuftige kanalen die gelijken op reusachtige glasvezelbuizen.

Met zijn innovatiepijlers sleepte ACG Glass de unanieme goedkeuring van de jury in de wacht, vooral ook omdat de Belgische onderneming innoveert in een sector waarin men dat minder zou verwachten. De hoogtechnologische producten op het gebied van isolatie en zonne-energie laten nochtans toe om te surfen op een van de meest veelbelovende golven van dit ogenblik en, meer zelfs, ook van de komende jaren. Een fraaie revanche van de zware industrie!

Een portret van 3M, Belgacom, UCB en Secretary Plus

vindt u vanaf blz. 78

y Door Guy Legrand

De nieuwe generatie ruiten isoleert even goed als een goed geïsoleerde muur.