Een nieuw product per dag

Innoveren is belangrijk. Voor wie een geeuw van verveling nu even niet kan onderdrukken: Jacques IJs is de meest rendabele industriële ijsproducent in België, juist omdat de onderneming uit Oevel jaarlijks met succes tot 100 nieuwe producten lanceert.

Innovatie is meer dan een modewoord bij Jacques IJs. Met zichtbaar genoegen ontvangt Dirk Robeyn, de gedelegeerd bestuurder van de Kempense middelgrote ijsproducent, de bezoeker in het vijf maanden jonge innovatiecentrum van de onderneming langs de E313 bij Herentals. “Wij onderscheiden ons met continue innovaties”, zegt hij. “Jaarlijks ontwikkelen we tot 200 nieuwe producten, zowat één per werkdag. Daarvan vinden er 80 tot 100 hun weg naar de consument. Mensen willen verrast worden, ze willen vernieuwing via een andere smaak, een andere verpakking.”

Die inspanning zag de onderneming in 2011 beloond met een omzetklim van 20 procent. De helft van die stijging kwam van een ijsassortiment van de Vlaamse meester-kok Piet Huysentruyt, en een bijzonder gamma van Smurfen-ijsjes – 2011 was het jaar van de Smurfen. De helft van de omzet komt uit producten jonger dan drie jaar. En die nieuwe producten betekenen 70 procent van de winstmarge.

Maar jubelen doet Dirk Robeyn niet. “We zijn blij dat het bij ons goed loopt. Maar niets is definitief verworven”, weet de nuchtere Kempenzoon. “De houdbaarheidsdatum van nieuwe producten wordt steeds korter en korter. Er moet hier heel hard voor gewerkt worden.”

Kwakkelzomer

De nuchterheid wordt extra gevoed door de Siberische koude in het magazijn. Uit een koeltemachine blaast een krachtige wind van minus 25 graden Celsius. Gelukkig heersen aan de productielijnen normalere temperaturen. Aan de verpakkingslijn steken arbeiders hoorntjes, kleine porties ijs en dozen met 2,5 liter schepijs in grote kartonnen dozen. “Wij zijn een multiculturele werkvloer. Of de zoektocht naar geschikte mensen moeilijk is? Dat is tegenwoordig een retorische vraag. Mensen vinden, is niet meer mogelijk in België. Zeker niet voor bepaalde technische niches in de productie.”

Robeyn heeft nog redenen tot bezorgdheid. De kwakkelzomer is er een van. Tijdens ons bezoek aan het bedrijf begin juli, werkten slechts vier van de elf productielijnen, terwijl er in een normaal ritme zes lijnen simultaan kunnen draaien. “Ik zou liegen, als ik zou beweren dat een goede zomer geen impact heeft. Een mooie zomer betekent een extra verkoop van 10 procent. Maar uiteraard maak je de rekening pas aan het einde van het jaar. Een goed voor- en najaar kan veel verhelpen.” Maar dit jaar leidde het kwakkelende voorjaar tot een hoge voorraadopbouw. Waar de productie normaal piekt in juni en begin juli – “de vraag stijgt dan met een factor twee tot vier” – blijft die nu op een laag pitje draaien.

De jongste jaren is Jacques IJs wel minder afhankelijk geworden van het weer. De onderneming levert 75 procent van haar omzet aan supermarkten als Aldi, Carrefour, Colruyt, Delhaize, Makro, Rewe. Die zijn minder gebonden aan impulsverkoop dan de ijsstraatventers.

Dan zijn grondstoffen en verpakking een grotere kopzorg. Want de omzet van zijn onderneming mag dan met een vijfde gestegen zijn, Dirk Robeyn zag zijn winstmarge met een tiende dalen. “Het is ongelooflijk wat er met grondstoffen aan de hand is”, gromt de gedelegeerd bestuurder. “Ik ben 25 jaar actief in de sector. Twintig jaar had ik geen last van grondstoffenprijzen. Maar de voorbije vijf jaar zijn de prijzen voor zuivelproducten plots maal twee, maal drie gegaan. Een jaar later klapten ze in elkaar. Daar heb je dus last van. Wij werken bovendien vooral met jaarcontracten, dus kan je die schommelingen nauwelijks doorrekenen.”

Om te illustreren hoe zwaar die schommelingen kunnen wegen, wijst Robeyn naar een metershoge silo naast de voorgevel van het bedrijf. Die is gevuld met 60 ton suiker. Vorig jaar is de suikerprijs met de helft gestegen. “Suiker maakt 13 procent van onze grondstoffenkosten uit. Bij dergelijke stijgingen krijg je gigantische klappen. Grondstoffen en verpakking zijn goed voor de helft van onze productiekosten. Die prijsschommelingen hebben bovendien niets meer te maken met slechte oogsten. Ze zijn louter speculatief. Speculeren met voeding zou verboden moeten zijn.”

Met dank aan de familie

Gelukkig oogt 2012 beter. De grondstoffenprijzen stabiliseren of dalen licht. Een aantal prijsstijgingen zijn – weliswaar met vertraging – doorgerekend. Al lijkt dat niet vanzelfsprekend voor een middelgrote speler die vooral aan de supermarkten levert.

90 procent van de productie van Jacques IJs zijn huismerken. De onderneming scoort zo veel beter dan de Belgische reus in huismerken Ysco en het sukkelende Belgian Ice Cream Group rond de Waalse zakenman Albert Frère. Hoe komt dat? Dirk Robeyn blijft alweer Kempens nuchter. “We zijn een 100 procent familiale onderneming, gecontroleerd door de familie Mermans. We hebben een kleine structuur, reageren zeer snel. We spelen veel sneller in op trends. En het is een heel groot voordeel dat de aandeelhouders de onderneming genegen zijn.”

Ook dat is opnieuw Kempens nuchter. Want de nv Jacques IJs betaalt sinds minstens 2004 geen dividenden uit, maar pompt alle gezonde winsten volledig in het bedrijf. Het resulteert in een bijzonder hoge solvabiliteitratio, en een mooi Zilverfonds aan overgedragen winsten van bijna 5 miljoen euro.

WOLFGANG RIEPL, FOTOGRAFIE KENZO DE BRUYN

“Speculeren met voeding zou verboden moeten zijn”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content