Een kunstdiamant onder de kerstboom

Diamanten uit het lab

In 1954 ondernam het Amerikaanse conglomeraat General Electric de eerste geslaagde poging om koolstof op kunstmatige wijze om te vormen tot diamant, voor industriële doeleinden. Inmiddels wordt synthetische diamant in de industrie courant gebruikt. Veel recenter – en minder gangbaar – is de reproductie van kwalitatieve edelstenen om juwelen te maken. In België bestaan zulke laboratoria nog niet, maar het Antwerp World Diamond Centre (AWDC) waarschuwt alvast: “Bedrijven die kunstdiamant verkopen, moeten dat ook expliciet vermelden met termen als ‘synthetisch’, ‘ man-made‘ of ‘gemaakt in het laboratorium’.”

Twee productiemethodes

De methode die General Electric in 1954 gebruikte, wordt vandaag high pressure, high temperature genoemd. Deze methode bootst de natuurlijke geologische omstandigheden na waarin diamant ontstaat door koolstof bloot te stellen aan extreem hoge druk en zeer hoge temperaturen. Later werd nog een tweede methode ontwikkeld, de zogenaamde chemical vapour deposition. De diamanten worden gevormd door de afzetting van lagen koolstof. Deze diamanten worden in Rusland, Amerika en Azië gemaakt.

Vooral voor de industrie

De (niet helemaal volmaakte) kunstdiamanten worden in diverse sectoren zoals ruimtevaart, heelkunde en mijnbouw gebruikt voor het boren, slijpen of zagen van beton, staal of zelfs edelstenen. “In de juwelensector is er amper vraag naar, vooral doordat synthetische diamant erg duur blijft”, zegt Caroline De Wolf van het AWDC. De kunstmatige variant is gemiddeld 10 à 30 procent minder duur dan een natuurlijke, kleurloze steen, volgens Scio Diamonds, een van de Amerikaanse marktleiders .

Tot diamant zult gij wederkeren

Sinds 2002 biedt het bedrijf Lifegem de mogelijkheid om een herdenkingsdiamant te maken uit een haarlok of de as van een overledene (mens of dier). Na de crematie wordt de koolstof geïsoleerd uit de as. Ze wordt gezuiverd en dan gecomprimeerd in een speciale diamantpers. “Door de druk en de temperatuur ontstaat na een paar maanden een ruwe diamant, die we vervolgens slijpen en waarmerken,” zegt Gérard Rockx, eigenaar van Lifegem Europe. Ongeveer 4000 mensen over de hele wereld zouden zo’n diamant bezitten. De prijs varieert van 2500 euro voor een gele steen van 0,15 karaat tot 21.000 euro voor een rode diamant van 1,75 karaat.

Echt of nep?

Synthetische en natuurlijke diamanten hebben dezelfde chemische samenstelling, kristalstructuur en fysische en optische eigenschappen. Het verschil is dat bijna alle synthetische diamanten behoren tot het type Ib (de andere types zijn Ia, IIa en IIb). Dit type vertegenwoordigt minder dan 0,1 procent van de natuurlijke diamanten en kan met vrij goedkoop materiaal worden herkend. Of het om een synthetische of een natuurlijke steen van het type Ib gaat, kan alleen in een laboratorium worden vastgesteld.

Verdwijnt de natuurlijke diamant?

Is de natuurlijke diamant bedreigd, nu een synthetische vervanger hem zijn zeldzaamheid ontneemt? “Echte diamanten hebben een emotionele waarde voor mensen. Ze symboliseren een echte en unieke liefde. Bij synthetische diamant ontbreekt dat aspect”, zegt Caroline De Wolf van het AWDC. Daarnaast heeft een kunstdiamant momenteel geen echte herverkoopwaarde. De natuurlijke diamant kan dus blijven doen wat hij altijd al deed: voor eeuwig zijn.

CORALIE RAMON