Een fitte generaal achter het stuur

Met in Noord-Amerika een derde personeel minder en 56 miljard dollar overheidsteun meer, voelt het nieuwe General Motors zich weer sterk voor de oorlog op de automarkt. En het wil Opel misschien behouden.

Nee, The General – zo noemen de Amerikanen GM -geeft zich nog niet gewonnen. Dat was op het einde van augustus al duidelijk. De grotendeels vernieuwde raad van bestuur gaf niet meteen groen licht voor de uitverkoop van de Europese divisie, Opel.

Wat schuilt er achter dat nieuwe General Motors? Ter herinnering. Het oude GM ging op 1 juni in vereffening, in het Amerikaanse stelsel van chapter 11. Uit de as verrees op 10 juli een nieuwe vennootschap, voor een groot deel ontlast van de oude schulden (zie kader Zware afslanking, nieuwe generaal).

Het oude GM, voluit Motors Liquida- tion Company, kreeg 56 miljard dollar Amerikaans overheidsgeld. Daar kwam nog eens 6,3 miljard dollar uit Canada bovenop. Bovendien sleepte het oude GM lasten uit het verleden mee, zoals ziekteverzekering en pensioenstelsels voor de werknemers.

Het nieuwe GM nam 48,2 miljard dollar van die schuldenberg mee over. Dat was al een aanzienlijke vermindering tegenover het einde van 2008. De teller stond toen op meer dan 176 miljard dollar. De Amerikaanse overheid gaf tijdens de periode van chapter 11 ook geld voor de financiering van de dagelijkse behoeften. Het nieuwe GM kon vanaf 10 juli weer vaart maken. De oude privéschuldeisers en de werknemers moesten zich tevredenstellen met een belang in het nieuwe GM in ruil voor een groot deel kwijtgescholden vorderingen.

Voor zover de cijfers betrouwbaar zijn. Een van de risicofactoren in het jaarverslag 2008, zoals ingediend bij de Amerikaanse beurswaakhond SEC, was het ontoereikende interne controlesysteem. Zo had de revisor vastgesteld. In een SEC-document van 7 augustus wordt die risicofactor nog eens herhaald. Toch bij het oude GM.

Opmerkelijk. Bij The General wordt een enorme afslankingskuur gekoppeld aan massale overheidsteun van de Verenigde Staten. In ruil voor de 56 miljard dollar leningen wordt er in Noord-Amerika zwaar bezuinigd. Ruim een derde van het personeel verdwijnt. Het aantal merken wordt tot de helft herleid. De Amerikaanse markt kent er voortaan nog vier: Chevrolet, Cadillac, Buick, en GMC.

Het netwerk van de voorzitter

Het saneringsgeweld mag niet verbazen. Het was een absolute voorwaarde voor de overheidsteun. Ruim zeven maanden, tot de aanvraag van een chapter 11-statuut, vijzelde GM aan zijn hervorming. Het was de Auto Task Force, tot in juli onder de leiding van de voormalige Lazard-partner Steve Rattner, die de saneringen verplichtte.

Een van de laatste opdrachten van Rattner was de samenstelling van de raad van bestuur van het nieuwe GM. Die werd grondig hervormd. De Amerikaanse overheid verwierf tien van de dertien zitjes. Zes zijn nieuwkomers. Met voorzitter Edward Whitacre, die via de raad graag zijn stempel wil drukken als een kritisch klankbord tegenover het directiecomité. Vandaar ook de wens tot het behoud van de Europese dochter Adam Opel. De voorzitter liet meteen zijn netwerk gelden. De voormalige topman van AT&T ontmoet ex-collega’s, zoals Patricia Russo en Carol Stephenson. Beiden cirkelden met topfuncties in de AT&T-invloedsfeer. Robert Krebs is de voormalige CEO van Burlington Northern Santa Fe. Bij die spoorwegmaatschappij bezet ook Whitacre een zitje. En er zijn de kleppers van de durfkapitaalfondsen. Met Daniel Akerson (Carlyle Group) en David Bonderman van Texas Pacific Group (Bonderman is ook voorzitter van de raad van bestuur van Ryanair).

Dit machtige hoopje wil de Europese dochter in eigen huis houden. Sinds begin juni is Opel voor 65 procent in handen van een voogdijmaatschappij. Die gaf in ruil voor de aandeleninbreng een kredietlijn van 1,5 miljard euro. Het is een krediet van Duitse federale en regionale overheidsbanken. Op 25 augustus was 1,05 miljard euro van die kredietlijn opgevraagd. Bovendien geldt die kortetermijnkredietlijn van maximaal 1,5 miljard euro slechts tot in januari 2010. Op dat moment moet Opel op zoek naar vers geld. Maar we mogen veronderstellen dat er tegen dan een oplossing voor de onderneming uit de bus komt. Al dan niet weer in de schoot van de voormalige General. Het zal hoe dan ook een fel afgeslankte dochter worden. Pakt ze daarna weer uit met winst? De laatste keer dat Opel een positief nettoresultaat neerlegde, dateert van 2003.

opinie

Oud Europa, nieuw GM, blz. 8

Door Wolfgang Riepl/Foto Bloomberg

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content