Een eenzijdige wijziging van het arbeidscontract mag niet

Mijn werkgever heeft mijn functie eenzijdig gewijzigd. Geconfronteerd met mijn weigering, heeft hij gedreigd mij te ontslaan om dringende reden. Is dit mogelijk?

De regeling over de eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden is in het Belgische arbeidsrecht erg ingewikkeld. Kort gezegd: zelfs al bevat de arbeidsovereenkomst een wijzigingsbeding, dan nog kan uw werkgever de arbeidsvoorwaarden die contractueel zijn vastgelegd en die als essentieel worden beschouwd — zoals de functie of de plaats waar u werkt — niet eenzijdig veranderen. Een belangrijke wijziging kan zelfs na een ingebrekestelling worden beschouwd als een verbreking van de arbeidsovereenkomst. Dat wordt een ‘impliciet ontslag’ genoemd. Dat is alleen het geval als de wijziging van de functie is uitgevoerd, want enkel de intentie van de werkgever volstaat niet.

Als een werkgever wordt geconfronteerd met een werknemer die de functiewijziging weigert, dreigt hij er soms mee de werknemer te ontslaan om een dringende reden vanwege werkweigering. Over het algemeen zullen de arbeidsrechtbanken daar niet mee akkoord gaan, omdat de werkgever het recht niet had de wijziging eenzijdig aan de werknemer op te leggen. Daardoor is er geen sprake van werkweigering. In twee gevallen kan de rechtbank de dringende reden toch erkennen. Dat is ten eerste het geval als de wijziging gering en tijdelijk is, al kan daarover heel wat discussie ontstaan. Ten tweede mag de werknemer de wijziging niet eerst aanvaarden en ze daarna weigeren. Hij kan die zelfs impliciet aanvaarden door bijvoorbeeld maanden te werken onder de gewijzigde arbeidsvoorwaarden, voordat hij bezwaar maakt.

Als u niet akkoord gaat met het voorstel van uw werkgever, moet u schriftelijk — per e-mail of per brief — zo snel mogelijk reageren door te melden over welke wijziging het gaat en dat het om een eenzijdige verandering van een essentiële arbeidsvoorwaarde gaat. U geeft te kennen dat u weigert die wijziging te aanvaarden en u stelt de werkgever in gebreke om u in uw oude functie te herstellen. Anders behoudt u zich het recht voor andere middelen te gebruiken, zoals een gerechtelijke ontbinding of impliciet ontslag, maar die keuze kan riskant zijn.

Hebt u een juridische vraag voor onze experts? Stuur een e-mail naar benny.debruyne@trends.be.

Christophe Delmarcelle, advocaat bij Bird & Bird

De werkgever kan de arbeidsvoorwaarden die contractueel zijn vastgelegd niet eenzijdig wijzigen.