EEN CHARMANTE POLITIESTAAT

Volgens Robert Kaplan is Oman dankzij de rustige stijl van de sultan het best bestuurde rijk in de regio. Sultan Qaboos nam in 1970 het leiderschap van zijn vader over na een staatsgreep. Oman heeft geen politieke partijen. Het parlement is georganiseerd rond stammen. Er heerst een strenge censuur en kritiek op de sultan is strafbaar. Er is godsdienstvrijheid en de situatie van de vrouw is in vergelijking met de regio net aanvaardbaar naar westerse normen. Er zijn vrouwelijke ministers en topondernemers. Eventjes leek in 2011 in Oman de Arabische Lente los te barsten. Er werd betoogd tegen de werkloosheid en de corrupte politieke klasse. De aanleiding van de betoging was de constructie van de haven van Sohar, die alleen jobs creëerde voor hooggeschoolde werknemers en niet voor de ongekwalificeerde lokale mensen. De harde reactie op de van oorsprong rustige betoging leidde tot rellen, brandstichtingen en doden. De sultan schreef een decreet dat een onafhankelijke openbaar aanklager aanstelde die corruptie moest onderzoeken. Dat leidde vorige maand tot de eerste veroordelingen van politici en ambtenaren, onder wie een van de bestuurders van Port Of Duqm Company. “Eindelijk”, zegt Tony Van Herbruggen, countrymanager van Atlas Copco. “Wij verloren al enkele opdrachten omdat we nooit aan dat soort dingen meedoen. De processen leiden tot een zuivering, waarbij correcte bedrijven het pleit uiteindelijk zullen winnen.” Als reactie op de arbeidssituatie drukte de sultan een programma door dat al 110.000 jobs creëerde, meestal bij de politie en in het leger. Het is maar de vraag of zulke overheidsjobs op termijn duurzaam zijn, gezien de dalende olieproductie. Vandaar dat de sultan sterk ijvert voor de overschakeling op een gebalanceerd economisch model, een project als dat van Duqm, bijvoorbeeld. Een andere maatregel is de ‘omanisering’, waarbij bedrijven quota krijgen om Omani in dienst te nemen. Ook het parlement krijgt meer macht.

“Het moet over elk decreet discussiëren voor het van kracht wordt”, zegt Abdulmunim bin Mansour, de minister van Informatie. “Uiteraard kan de sultan bij afkeuring nog wel beslissen of hij het wil goedkeuren en ook wie minister wordt. We willen moderne wetten, zonder onze identiteit te verliezen. De Kamer is democratisch, maar we blijven een sultanaat.”

Mansours ministerie verifieert elk bericht voor het in de binnenlandse pers komt. Bloggers die dit via het internet omzeilden, kregen vorig jaar ernstige straffen, maar ze kregen later gratie van de sultan. “Geen enkel land laat toe dat via de sociale media mensen of het land worden aangevallen”, zegt de minister. “De aanstokers kregen berouw. Sommigen smeekten het land te mogen dienen en werden ambtenaar.” The Economist noemde Oman ooit “de meest charmante politiestaat ter wereld”.