Een belangenvereniging voor de belastingbetaler

Dat we leven in een land met een hoge belastingdruk is een open deur intrappen. Ieder van ons foetert weleens op die dekselse fiscus telkens als er een aanslagbiljet in de brievenbus valt. Anderzijds beseft ieder van ons ook dat tegenover die belastingdruk een verzorgingsstaat staat. Zeker in deze barre coronatijden is het overduidelijk geworden wat het nut van ons fiscale systeem is. We hebben een zware belastingdruk, maar die belastingen dienen een belangrijk maatschappelijk doel.

Tegenover de verplichting om belasting te betalen staat ook het recht om niet meer te hoeven betalen dan wettelijk is verschuldigd. Daar kan het weleens fout lopen. Op zich is dat heel begrijpelijk: fiscale ambtenaren zijn mensen, en mensen maken fouten, zeker als ze moeten omgaan met heel complexe en vaak heel onduidelijke wetgeving.

De fiscale administratieerkent dat ook, maar dan wordt er steevast op gewezen dat de belastingplichtigen ook het recht hebben om een fiscale aanslag aan te vechten via een wettelijke geschillenprocedure. Die procedure moet de rechtstatelijke garantie zijn dat fiscale fouten in hoofde van de administratie kunnen worden rechtgezet. Maar wie dat als antwoord geeft, heeft ongetwijfeld nog nooit een fiscale procedure moeten voeren. Het is niet voor niets dat politicus Karel De Gucht (Open Vld), na zijn tien jaar durende procedureslag tegen de fiscus, in de media de bedenking heeft gemaakt dat hij de mentale kracht en de middelen had om zich tegen het optreden van de fiscus te verzetten, maar dat heel veel mensen die mogelijkheden niet hebben.

Wat Karel De Gucht zegt, klopt. Een procedure voeren tegen de fiscus is niet iedereen gegeven. Dat kan vooreerst niet zonder deskundige bijstand van een fiscalist en dat kost wel wat. Daarnaast zorgt de machtsverhouding tussen de belastingplichtige David en de administratieve Goliath voor heel wat druk, waar niet iedereen mee overweg kan. In mijn praktijk heb ik al mensen zien onderuitgaan door toedoen van het een of ander fiscaal geschil.

Het gaat hierbij niet steevast om fraudeurs die hun hachje willen redden, het gaat vaak ook om eenvoudige mensen die in een fiscale mallemolen zijn geraakt. Stel u voor: u hebt net uw laatste spaarcenten in de renovatie van een woning gestopt en plotseling beweert de fiscus dat u geen 6 maar 21 procent btw moet betalen, omdat een fiscale ambtenaar meent dat het om een ‘vernieuwbouw’ gaat in plaats van een renovatie. Of u hebt een aanslag gekregen van de Belgische fiscus waarin een buitenlands pensioen wordt belast, terwijl dat ook al in het buitenland is belast.

En vergis u niet: er worden heel wat fouten gemaakt bij fiscale aanslagen. Heel wat belastingplichtigen ontvangen binnenkort opnieuw een vooraf ingevulde aangifte die de administratie heeft opgesteld. De fiscus ziet dat als een service, maar vorig jaar deed het ACV een steekproef naar die aangiftes en kwam tot de vaststelling dat 40 procent ervan fouten bevatte. De enige reactie van de minister van Financiën was dat mensen de aangifte maar moeten controleren.

Die voorbeelden tonen aan dat er behoefte is aan een belangenvereniging voor de belastingbetaler die een tegengewicht kan vormen voor de fiscale overheid en een sparringpartner kan zijn voor het tot stand brengen van ‘taxificatie’. De belastingbetaler moet een luide stem krijgen in het debat, scheeftrekkingen kunnen aankaarten en structurele conflictvermijdende oplossingen kunnen aanreiken voor weerkerende problemen. Laat ons daar dringend werk van maken.