‘Een bedrijf leiden verhindert me niet aan politiek te doen’

LDD-volksvertegenwoordiger Ivan Sabbe keert met de overname van horecagroothandel ISPC terug naar een oude liefde, de retail. Als oprichter van Lidl België ging hij destijds voor een snelle expansie. Bij ISPC zal dat voorlopig niet gebeuren. “Niet lopen, voor je kunt gaan.”

Het is allemaal nog nieuw voor Ivan Sabbe. Op 1 juni rondde hij de laatste formaliteiten af voor de overname van de twee vestigingen van ISPC in Gent en Luik. Eigenlijk is hij pas sinds een goede week aan de slag bij de groothandel met vooral professionele klanten uit de horeca. Al eind vorig jaar doken er geruchten op dat Sabbe geïnteresseerd was in een van de kroonjuwelen van de Waalse familie Fourcroy, bekend van de likeur Mandarine Napoleon. “Een eerste gesprek met de familie vond al plaats in 2010”, vertelt Sabbe. “Maar zij braken toen de gesprekken af. Het is mij eigenlijk nooit duidelijk geweest waarom. Maar goed, de aanhouder heeft uiteindelijk gewonnen. Begin 2011 was er weer contact. Toen heeft het nog veertien maanden geduurd om tot een definitieve verkoop te komen. Dat is ongeveer een ezelsdracht. Maar dat vind ik geen slechte symboliek. Ezels zijn koppige, maar zeer intelligente dieren. Ze stoten zich nooit twee keer aan dezelfde steen ( lacht).”

TRENDS. Is er een reden waarom de overname nu wel is doorgegaan?

IVAN SABBE. “Er zijn concurrenten bijgekomen. Bovendien zijn de marktomstandigheden moeilijker geworden. Ook de horeca heeft het de jongste jaren niet gemakkelijk gehad. Dat heeft misschien meegespeeld.”

Makro België heeft net een nieuwe vestiging van Metro geopend in Gent, een formule die zich richt op hetzelfde publiek.

SABBE. “Zij richten zich meer op de onderkant van het segment. Alles is er voorverpakt in grote, industriële hoeveelheden. Wij zitten aan de bovenkant: hoge kwaliteit, een ruim assortiment en geregeld nieuwe producten. Bij ons is alles meer uitgestald zoals in een gewone supermarkt. Er is hier ook net een workshop geweest hoe je met Indiase kruiden traditionele Vlaamse gerechten kan kruiden. Daardoor doen onze klanten nieuwe ideeën op en kunnen ze nieuwe gerechten introduceren in hun zaak.”

Is er geen gevaar dat professionele klanten enkel de exclusieve specialiteiten bij u komen halen en de bulkaankopen bij een concurrent zullen doen?

SABBE. “Dat is de uitdaging waarop ik een antwoord zal moeten vinden. We willen dat de klant in de mate van het mogelijke voor ons kiest als een one stop shop. Zelfstandigen zijn een specifiek publiek. Als ze hun boodschappen in verschillende etappes moeten doen, weegt dat zwaar in tijd en kosten.

“Het is moeilijk scherpe prijzen te hanteren voor de exclusieve producten. Voor andere categorieën, die overal worden verkocht, moeten de winkels competitiever worden. Het gaat om slechts 10 procent van het assortiment. Maar het is onze bedoeling ons op korte termijn aan te sluiten bij een aankoopcentrale om goedkoper in te kunnen kopen.”

Toen u Lidl België opstartte, koos u voor een snelle expansie. In tien jaar steeg het aantal vestigingen van nul naar 279. Denkt u nu ook aan uitbreiding?

SABBE. “Er zijn niet meteen uitbreidingsplannen. Je mag niet lopen vooraleer je kunt stappen. De achterliggende diensten vormen nu de prioriteit. Daar kan het efficiënter. Sowieso heeft ISPC minder expansiemogelijkheden dan een klassieke supermarkt. Het is geen concept voor de man in de straat. De professionele klant heeft andere producten en andere volumes nodig.”

U bent nu verantwoordelijk voor een uit de kluiten gewassen kmo. Is dat nog te combineren met het Vlaams Parlement?

SABBE. “Als parlementslid bij een kleine partij moet ik heel wat hooi op mijn vork nemen. Collega’s van andere partijen zitten vaak slechts in twee of drie commissies. Ik moet er veel meer doen. Ik concentreerde mij op werk, economie en milieu. Allemaal zaken die zeer nauw verbonden zijn bij het bedrijfsleven. Daar is erfgoed en kinderopvang bijgekomen. Vooral in dat laatste heb ik mij nog verdiept. Jaarlijks pompt Vlaanderen daar 300 miljoen euro subsidies in. Er ligt nu een nieuw decreet op tafel en daarmee zijn de grote werkzaamheden achter de rug. Dat geeft me meer tijd. Het is zeker niet de bedoeling ermee te stoppen. Dat ik opnieuw een bedrijf leid, verhindert me niet aan politiek te doen.”

De klanten zijn ook overwegend ondernemers.

SABBE. “Ja, het zijn gelijkgezinden. Ondernemers worden hier veel te veel afgeschilderd als mensen die misbruik maken van het systeem. Jammer genoeg versterken de laatste aanpassingen aan onze fiscaliteit dat beeld nog meer. En dat terwijl een ondernemer net iemand is die welvaart creëert. De media en de politiek moeten meer wijzen op het maatschappelijk belang van ondernemen. In andere landen zoals Tsjechië is er een veel betere mentaliteit. Toen ik er een divisie van Lidl opstartte, voelde ik dat ze daar vooruit wilden.”

Ook na uw tijd bij Lidl was u actief in Oost-Europa. U had daar projecten in winkelvastgoed. Is ondernemen daar gemakkelijker?

SABBE. “De regulering is in Vlaanderen fors toegenomen. Toen ik in 1993 met Lidl begon, had ik voor een nieuwe vestiging een tiental vergunningen en aanmeldingen nodig. Nu zijn het er al meer dan 27! In Oost-Europa verschilt de situatie van land tot land. Tsjechië heb ik leren kennen als een zeer transparant land met weinig regulering en bijna geen corruptie. Dat laatste kom je in andere Oost-Europese landen wel tegen. Oekraïne is daarin de kampioen. Ik heb mij teruggetrokken uit Oost-Europa toen ik verkozen werd in het Vlaams Parlement. Het was nog moeilijk te combineren. Bovendien was het politieke klimaat in verschillende landen verslechterd en werd het tijd om te verkopen.”

Over politieke deining gesproken, u hebt in het Vlaams Parlement de hetze over het shoppingcentrum Uplace van dichtbij meegemaakt.

SABBE. “In dit dossier is rechtszekerheid het allerbelangrijkst. Een overheid moet zich houden aan de afspraken. Ze kan niet terugkrabbelen als na een aantal jaar de vergunningen eindelijk binnen zijn. Bij Uplace speelt ook een mobiliteitskwestie. De Vlaamse regering heeft die destijds niet goed ingeschat. Ze heeft zich laten opjagen door Open Vld. Niet alleen is er de extra verkeershinder op de Brusselse ring, Uplace staat ook haaks op de winkelnota van de Vlaamse regering. Die pleit ervoor winkels in de centra te houden. Dan moet ze de centra toegankelijker maken voor auto’s, en niet zo’n groot project in de periferie goedkeuren. De overheid moet consequent zijn.”

U bent al bijna 35 jaar ondernemer. Eigenlijk bent u er onverwachts in gerold. Toen uw vader overleed, moest u op jonge leeftijd plots samen met uw broer en zus het textielbedrijf Prado-VTW leiden.

SABBE. “Ik was nog geen zeventien jaar bij het overlijden van mijn vader, maar ik ben niet zo snel volledig in het zakenleven gestapt. Tijdens mijn studies was ik wel nauw betrokken bij de werking van het bedrijf. Ik heb mijn humaniora afgemaakt en ben als ingenieur afgestudeerd. Later heb ik ook nog een MBA gehaald.”

U bent nu 51. Is dit uw laatste grote project?

SABBE. “Ik heb niet echt een carrièreplanning, maar ik wilde en wil wel een aantal uitdagingen aangaan. Als kind droomde ik ervan in een parlement te zetelen, omdat ik dan eindelijk mijn gedacht zou kunnen zeggen ( lacht). Dat is ook gebeurd. Met Lidl heb ik, hoop ik toch, kunnen bewijzen dat ik een goede manager ben. Maar dat was niet mijn eigen zaak, ISPC wel. Het woord pensioen staat niet in mijn woordenboek. Als je met pensioen bent, vinden mensen precies dat je al half gestorven bent. Ik heb het liever over ‘andere dingen doen’. Ik heb nog ambities in het leven, maar ik vermoed dat ik met dit bedrijf toch wel de komende tien jaar de handen vol zal hebben.”

STIJN FOCKEDEY, FOTOGRAFIE JELLE VERMEERSCH