DUITSLAND: DINOSAURUS OF TURBO?

Wolfgang Riepl
Wolfgang Riepl redacteur bij Trends

Karl Popper kreeg zondag 18 september nog maar eens gelijk. De wetenschapsfilosoof verketterde prognoses over maatschappelijke evoluties als zinloos. Natuurwetenschappers kunnen exact voorspellen wanneer zich een zonsverduistering voordoet. Maar probeer diezelfde truc niet met een sociale omwenteling.

Laat staan een verkiezingsuitslag. Wat een afgang voor de opiniemakers. Maandenlang was Angela Merkel gebombardeerd tot de eerste vrouwelijke bondskanselier. In “honderd dagen” zou de Oost-Duitse eventjes zorgen voor de big bang in Duitsland. Niets van dat scenario na zondag 18 september. Merkel leed met de christen-democratische CDU/CSU een smadelijke nederlaag.

Maar ook de SPD moet niet juichen. Want de verkiezingsuitslag is duidelijk. Met twee derde van de stemmen ligt de weg open voor een Grote Coalitie van christen- en sociaal-democraten. De ultieme route naar de Sackgasse?

Beginnen we met het pessimistische scenario. De regeringsvorming sleept maanden aan. Uiteindelijk bereiken beide partijen een moeizaam compromis. Maar CDU/CSU en SPD vangen elkaar voortdurend vliegen af. De radicalisering bij links en rechts neemt toe. Duitsland verglijdt verder in het economische moeras. Duitse werkgevers zijn de strubbelingen beu. Ze delokaliseren met bosjes. Jonge, ambitieuze driftkikkers houden het voor bekeken op het oude, vermoeide continent. De braindrain woedt volop. De kosten van de vergrijzing worden onbetaalbaar. Een verouderend, bang en behoudend kiespubliek remt elke verandering. Duitsland verzandt in totale lethargie.

Het kan ook optimistisch. De grote ego’s – met vooraan Schröder en Merkel – zetten allebei meteen een stap terug. De koele, timide, afstandelijke Oost-Duitse trekt haar conclusies na de zware verkiezingsnederlaag. Gerhard Schröder laat zijn mateloze pretentie varen. Der Macher houdt de politiek voor bekeken. Want zijn balans is ondermaats. Onder zijn zevenjarig bewind kreeg Duitsland meer dan 5 miljoen werklozen. Het begrotingstekort overschrijdt sinds 2002 de Maastricht-normen. Het pensioenfonds voor de vergrijzing is leeg. Nieuwe kopstukken binnen de CDU/CSU en de SPD komen uit de loopgraven. Ze bereiken snel een akkoord. Die brede coalitie verbreedt het maatschappelijke draagvlak voor de noodzakelijke veranderingen. Binnen een vooraf bepaalde termijn worden de hervormingen pünktlich doorgevoerd. Het Berlijnse model verzoent de uitdagingen van de globalisering met het behoud van de welvaartsstaat. Het Berlijnse model fungeert als turbo voor veranderingen op het hele oude continent.

Wie wint? De druk op Duitsland vergroot. Het land wordt in de rug gepord. Of het krachtdadig wil regeren. Of het zijn economie wil aanzwengelen. De Amerikaanse econoom Adam Posen wil dat Duitsland de rol van de Verenigde Staten overneemt als heersende economische grootmacht. Duitsland anno 2005 in een verplicht nummertje als grootmacht? De geschiedenis maakt toch wel zeer bizarre kronkels.

Wolfgang Riepl

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content