Dromen van deelname in de winst

De aandeelhouders van Ethias mogen stilaan beginnen te dromen van een dividend. Dat is nieuws dat ons allemaal aanbelangt; via de participatie van de regeringen in het kapitaal van de verzekeraar zijn u en ik ook voor een stukje aandeelhouder.

Bijna zes jaar nadat Ethias gestut moest worden, is de verzekeraar weer de nummer drie op de Belgische markt. En hij kijkt de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Vorige maand kreeg Ethias nog een ratingverhoging van de kredietbeoordelaar Fitch. “We hebben de voorbije twee jaar de beste resultaten in onze geschiedenis gehaald”, verklaart vice-CEO Benoit Verwilghen.

Daarmee is een zwarte bladzijde omgedraaid. De bankencrisis met de val van Dexia — waarin Ethias een belang van 5 procent had — hakte er diep in. In oktober 2008 moesten de federale, de Vlaamse en de Waalse regering het kapitaal van Ethias versterken. Ze legden 1,5 miljard euro op tafel in ruil voor een belang van 75 procent plus drie aandelen.

Een stukje van het DNA van Ethias bleef bewaard in Ethias Gemeenrecht, dat nog altijd verzekeringen voor arbeidsongevallen in de openbare sector verkoopt. Ethias Gemeenrecht heeft de resterende 25 procent (min drie aandelen) in zijn bezit. Alle belangen van die aandeelhouders zijn verenigd in de holding Vitrufin (vroeger Ethias Finance).

Ethias verkocht zijn aandelen Dexia voor 276 miljoen euro aan Vitrufin. De moederholding moest daarvoor een obligatielening van 278 miljoen euro aangaan. Daarop schreven investeerders uit binnen- en buitenland in, maar de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM) moest ten slotte nog 81,6 miljoen euro van die lening voor haar rekening nemen.

Ethias keert dividenden uit aan Vitrufin om de jaarlijkse intresten (7,5 %) en het kapitaal op de eindvervaldag in januari 2019 af te lossen. Zolang er niet voldoende geld in kas is om de lening terug te betalen, kunnen de aandeelhouders van de holding — de regeringen — geen dividend krijgen.

“Uiterlijk in 2019, maar hopelijk een aantal jaren vroeger, zullen de regeringen kunnen deelnemen in de winst van Ethias”, belooft Verwilghen. “We maken al twee jaar op rij winst.” Het leverde Ethias eind vorige maand een ratingverhoging op van BBB naar BBB+ bij de kredietbeoordelaar Fitch. Dat is nog twee treden onder de rating van voor de finan-ciële crisis. Vorig jaar klom de verzekeraar ook al een sport hoger op het sportraam der kredietwaardigheid. “Je valt bij die ratingagentschappen snel omlaag van een van de bovenste treden, maar weer omhoog klauteren, gaat veel langzamer”, reageert Verwilghen laconiek.

Run on the First

Volgens Verwilghen had Ethias in oktober 2008 maar één echt probleem: ‘the run on the First’. Die First-rekeningen waren levensverzekeringen met een hoog gewaarborgd rendement (tak21). “De Belgen dachten dat het financiële systeem op instorten stond. Ze haalden eerst hun geld van hun spaarboekje en zichtrekening. Daarna was de First-rekening aan de beurt, omdat er geen instap- of uitstapkosten waren. Het geld was op elk moment opvraagbaar, en na acht jaar plus een dag was er ook geen roerende voorheffing verschuldigd op de intresten. Dus…”

In drie weken tijd haalden de klanten 800 miljoen euro weg. Er dreigde een liquiditeitsprobleem te ontstaan. “Die aderlating mocht niet blijven duren. De financiële markten werkten op dat moment niet meer. Zodra de cash op is, moet je dan obligaties beginnen te verkopen tegen 80 procent of minder van hun waarde.”

De oplossing was een versterking van het kapitaal en de belofte van een staatsgarantie tot 100.000 euro aan de First-klanten, zoals die voor spaarboekjes. Ethias moest daarvoor wel bijdragen storten in het Bijzonder Beschermingsfonds. Later werd die staatsgarantie uitgebreid naar alle tak21-spaarverzekeringen.

Verwilghen geeft grif toe dat de beleggingsportefeuille van Ethias veel te risicovol was voor een verzekeraar. De participatie in Dexia was niet het enige probleem. Er was ook nog een waslijst gestructureerde producten met drieletterwoorden als benaming (zoals CDO’s). “Er zijn voor 4 miljard euro risicovolle activa verkocht, met een verlies van 80 miljoen euro. We riskeerden tien keer zoveel te verliezen. We hebben onze tijd kunnen nemen, omdat we niet beursgenoteerd zijn.”

Daarna werd de sector verrast door de schuldencrisis in Europa en moest Ethias afwaarderingen boeken op iets minder dan een half miljard euro Grieks overheidspapier. Nu is de opkuis achter de rug.

Afbouw, geen verkoop

“De verzekeringsbusiness was en bleef sterk. Daardoor kon Ethias die slechte beleggingen absorberen”, weet Verwilghen. Ethias is de enige voormalige grootaandeelhouder van Dexia die nog overeind staat. “De Gemeentelijke Holding en Arco hadden geen industriële activiteit. Ethias heeft het Dexia-debacle overleefd dankzij de verzekeringsactiviteiten. Ethias bezat 5 procent van Dexia. De aandelen stonden in 2008 nog voor 1,5 miljard euro in de boeken. We kregen voor hetzelfde bedrag staatssteun.”

Tegenover staatssteun staan maatregelen van de Europese Commissie. Die wil vermijden dat de slechtste leerlingen dankzij de steun van de overheid hun concurrentiepositie tegenover de goede leerlingen versterken. Ook uit die hoek kwam er begin deze zomer goed nieuws.

De Europese Commissie verplicht Ethias niet langer zijn First-portefeuille volledig af te stoten. “Tenzij een stijging van de marktrente een verkoop van die contracten mogelijk maakt”, staat in het persbericht van de Commissie. Door de daling van de rente is het vandaag zo goed als onmogelijk een koper te vinden voor de First-portefeuille met zijn hoge gewaarborgde rendementen. Daarom versoepelde de Commissie haar houding en volstaat een afbouw van de portefeuille.

Ethias verstuurde sinds begin 2012 verschillende brieven naar zijn First-klanten om een overstap naar een andere verzekeraar aan te moedigen. Alle klanten kregen een alternatief product van Integrale aangeboden. Slechts weinigen gingen daarop in, omdat de gewaarborgde rente veel lager lag en de randvoorwaarden minder interessant waren.

“Voor de First-B-portefeuille is de afbouw gemakkelijker. In het First-B-contract staat dat de voorwaarden na acht jaar en één dag worden herbekeken. Als je de gewaarborgde rente op nul zet, dan vragen die klanten hun geld op. Eind 2013 zat er nog 900 miljoen euro in First-B-contracten. Tegen eind 2016 zijn alle contracten in First-B ouder dan acht jaar. De klanten met een First-A genieten echter levenslang of tot 99 jaar van de hoge jaarlijkse rente. De laatste contracten zijn in 2003 afgesloten. Er was de voorbije jaren een natuurlijke afvloeiing van enkele honderden miljoenen euro’s, maar er zit nog altijd 3 miljard euro in. Als de marktrente stijgt, kan die afbouw sneller gaan.”

Derde verzekeraar

Ondanks de verplichte inkrimping van zijn balans via de verkoop van activiteiten (Nateus, Ethias Bank en Belré) en de afbouw van de levensverzekeringsactiviteiten is Ethias vandaag opnieuw de derde verzekeraar in ons land. “Levensverzekeringen waren door de almaar lagere gewaarborgde rente de voorbije jaren sowieso niet zo populair”, legt Verwilghen uit. “Dat speelde in ons voordeel. Daar komt nog bij dat alle klanten, behalve de First-klanten, ons trouw zijn gebleven. Wij zijn weer aan het opbouwen. We staan nog tot 2016 onder het toezicht van Europa, omdat de Commissie de corporate governance van Vitrufin wil versterken.” De waakhond vroeg onder meer dat er minder bestuurders van Ethias in de raad van bestuur van Vitrufin zitten.

“Ethias kijkt ambitieus naar de toekomst”, stelt Verwilghen. Hij ziet onder meer opportuniteiten in alle nieuwe regelgeving voor verzekeraars. Van oudsher is Ethias een directe verzekeraar, behalve voor contracten met bedrijven. Particuliere klanten kunnen via internet, briefwisseling, telefonisch of in de kantoren contracten afsluiten. “15 procent van onze contracten wordt via het internet afgesloten”, meldt Verwilghen.

Ethias werkt niet met makelaars, zoals de meeste andere verzekeraars. “Verzekeringsmakelaars moeten voortaan aangeven hoeveel commissie ze krijgen van hun verzekeraar voor het aanbrengen van klanten. Wij zijn altijd heel transparant geweest over hoeveel we aanrekenen voor onze dienstverlening. Door ons directe model kennen we onze klanten ook persoonlijk.”

ILSE DE WITTE, FOTOGRAFIE KRISTOF VRANCKEN

“Ethias heeft het Dexia-debacle overleefd dankzij de verzekeringsactiviteiten”