Democratie moet je leren

President Chen ShuiûBian van Taiwan, de laureaat van de Prize for Freedom 2001, voorspelt dat de democratie van zijn eiland model zal staan voor andere Aziatische landen.

De eerste presidentsverkiezing in Taiwan vond plaats in 1996. Pas in mei 2000 kregen we onze eerste democratische regeringswissel. De democratische aanpak is nieuw voor ons en 2002 zal een moeilijk jaar worden. De wereldwijde recessie heeft Azië zwaar geraakt. Ons kleine eiland, dat sterk afhankelijk is van de export van geavanceerde technologie, is nog erger getroffen dan de meeste van onze buren.

De binnenlandse politieke onenigheid heeft de problemen aangescherpt. Onze nieuwe grondwet is niet ideaal _ de president heeft bijvoorbeeld geen meerderheid van de stemmen nodig om verkozen te worden en kan een premier aanstellen zonder de goedkeuring van de Wetgevende Yuan, ons parlement. Het moet beter kunnen.

De democratische politiek is competitief. Dat is een goede zaak, maar het kan ook te ver gaan. Een van de dingen die wij geleidelijk aan leren, is de kunst van het vinden van een consensus tussen politieke tegenstanders om gemeenschappelijke doelstellingen te bereiken. In het verleden hebben wij kansen gemist om dat te doen, vooral dan in het economische beleid. Ik vind dat we meer moeten samenwerken, niet alleen in de economie maar ook in het meer algemene openbare beleid.

Taiwan legt zich niet zomaar neer bij economische moeilijkheden. Sinds 1952, het beginjaar van onze statistieken, hebben we geen enkele recessie gekend. We zijn een gemiddelde jaarlijkse groei van 8% gewend. In augustus 2001 heb ik samen met de leiders van onze zakenwereld een conferentie georganiseerd om te onderzoeken hoe we op de verslechterende economische omstandigheden moesten reageren. Een van de opties was de versterking van onze economische banden met het vasteland. Er werd voorgesteld om een einde te maken aan het verbod op rechtstreekse handel, communicatie en transport over de Straat van Taiwan. Ik ben daar een groot voorstander van. Onze economen voorspellen dat onze economie in 2002 met ongeveer 4% zal groeien, hoewel dat zal afhangen van een verbetering van de wereldwijde situatie.

Wij hebben in Taiwan de eerste etnisch Chinese democratie die ijvert voor de fundamentele waarden van de mensenrechten en de vrijheid. Ik beschouw ons experiment als het product van een lang, historisch streven naar echte emancipatie uit de vicieuze cirkel van dynastieke en autoritaire heersers. De Chinese geschiedenis is een aaneenschakeling van brutale machtsconflicten, corruptie, ongelijkheid, oorlog en verval. Kunnen wij die energie in een rechtsstaat kanaliseren? Wij hopen dat de democratie, hoe onvolmaakt ze soms ook is, ons zal helpen om een terugval naar de oude gang van zaken te voorkomen.

Niet-westerse democratie

Wij zullen onze ervaringen met de democratisering delen met andere landen in heel Azië. Taiwan kan en zal een model zijn voor een niet-westerse democratie, een maatschappij die plaatselijke culturele waarden combineert met universele waarden als vrije verkiezingen en vrije meningsuiting. Ik geloof dat een land pas sterk en welvarend kan zijn als zijn mensen hun ideeën vrij kunnen uitdrukken en hun leiders in geregelde verkiezingen kunnen aanduiden.

De vergelijking met wat aan de overkant van de Straat van Taiwan gebeurt, op het Chinese vasteland, is onvermijdelijk. De harde aanpak van de aanhangers van Falun Gong is symbolisch voor het autoritaire karakter van de leiders. De groeiende inkomenskloof tussen stad en platteland en tussen de mensen van het oosten en het westen van het land veroorzaakt maatschappelijke spanningen. Er is veel corruptie en misdaad. Wij maken ons zorgen over de opkomst van het nationalisme, dat vaak gepaard gaat met xenofobie. De rest van de regio vraagt zich af wat de stijgende militaire uitgaven van China voorspellen voor de vrede en de veiligheid van Azië.

Volgens mij zijn vreedzame onderhandelingen de beste manier om conflicten te voorkomen. Wij moeten de bedoelingen van de leiders op het vasteland goed interpreteren en geweld ontmoedigen door oprechte goede wil te tonen. Alleen door het vasteland een echte hoop voor de toekomst te bieden, kunnen wij onze rol spelen in het voorkomen van een conflict.

Wij leven in een wereld waarin landsgrenzen en nationale soevereiniteit minder belangrijk worden dan de hogere waarden van de mensenrechten, de vrede en de welvaart. Taiwan is klaar om deze hogere waarden voor iedereen na te streven, ook voor de mensen van het Chinese vasteland. Wie Taiwan alleen in het nieuws ziet wanneer er spanningen in de Straat zijn, zal dat misschien onrealistisch vinden. Toch is de realiteit van een ontwikkeling in samenwerking misschien niet zo ver weg. Nadat zowel Taiwan als het vasteland zijn toegelaten tot de Wereldhandelsorganisatie, zullen wij in 2002 veel kansen krijgen om over handel en aanverwante problemen te overleggen.

“Alleen door het Chinese vasteland een hoop voor de toekomst te bieden, kunnen wij onze rol spelen in het voorkomen van een conflict.”