Delven naar groen goud

Het gecoördineerde onderzoekscentrum voor energie, Energyville, opent pas in 2012 zijn deuren. Het wordt nu al erkend als Vlaams topcentrum en een belangrijke Europese speler.

Energieonderzoek was in ons land heel gefragmenteerd en bijgevolg kwam het onvoldoende aan bod in Europa. Om elkaar te versterken, besloten de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) en het Energie-instituut van de KU Leuven twee jaar geleden om samen te werken. Beide instellingen barsten uit hun voegen en de energietechnologie zocht andere huisvesting. Aangezien de KU Leuven al van plan was om een technologiepark te ontwikkelen op het mijnterrein van Waterschei bij Genk, was het meteen de ideale thuis voor Energyville.

Professor Ronnie Belmans van de KU Leuven is de geestelijke vader van Energyville, samen met ingenieur Gerrit Jan Schaeffer, directeur van de Energie Groep van VITO. “VITO en de KU Leuven werken nu al intensief samen en voor hun energiewerk sluiten IMEC en IBBT zich hierbij aan. Onze aankopen en programma’s zijn op elkaar afgestemd, zodat je kunt spreken van een virtueel Energyville.”

“Pas in het voorjaar van 2012 verhuizen onze laboratoria echt naar Waterschei. Al sluit ik niet uit dat we er begin 2011 met behulp van tijdelijke containers al alles op gang trekken. Bij de start werken er 200 tot 250 onderzoekers, maar op termijn worden er zo’n 3000 jobs ge-creëerd. Onze werking financieren we met de werkings- en projectmiddelen waarover de instellingen nu al beschikken en we schrijven ons in voor nieuwe Europese en Vlaamse initiatieven. Het European Electricity Grid Initiative (EEGI) heeft bijvoorbeeld 2 miljard euro gebudgetteerd voor onderzoek op elektrische energienetten de komende tien jaar, maar ook andere energieprojecten kondigen zich aan. We zijn lang genoeg underdog geweest, wij kunnen iets en daar moeten we voor beloond worden. We roepen de Vlaamse regering dan ook op om te blijven investeren in onderzoek voor groene economie.”

Maar eerst moet een complex van 11.500 vierkante meter gebouwd worden, prijs 20 miljoen euro. Toch wordt hiervoor geen beroep gedaan op de Vlaamse regering. In een principeovereenkomst staat dat de helft van het kapitaal ter beschikking gesteld wordt door de grote partners: VITO, KU Leuven, de Nutsbedrijven Houdstermaatschappij (Nuhma) en de Limburgse Reconversie Maatschappij (LRM). De grond wordt ingebracht door de stad Genk en de rest wordt geleend bij de bank.

Tweerichtingselektriciteit

Met de steun van Vlaams minister voor Innovatie, Ingrid Lieten, trekt Energyville volop de kaart van Vlaanderen als één groen stedengewest. “Het wordt een wisselwerking tussen wat Vlaanderen wil en wat we op Europees vlak kunnen betekenen”, zegt Belmans. “De Europese Unie beslist tegen 2020 de CO2-uitstoot met 20 procent te beperken, de energie-efficiëntie met 20 procent te verbeteren en het aandeel van de hernieuwbare energie in het totale energieverbruik met 20 procent te doen stijgen. Wij zullen ons daarom volledig concentreren op de ontwikkeling van intelligente elektriciteits- en gasnetten, met inbegrip van de inpassing van elektrische voertuigen.”

Binnen Energyville wordt met de participatie van Voka en Agoria het Vlaamse Smartgridsplatform opgezet. Dit wordt een ontmoetingsplaats tussen onderzoek en ontwikkeling, en de Vlaamse industrie. “Nu is het elektriciteitsnet eenrichtingsverkeer”, legt Pieter Smeets van Voka-Kamer van Koophandel Limburg uit. “Stroom wordt geproduceerd en gaat naar de gebruiker. Maar aangezien steeds meer bedrijven en particulieren zelf energie opwekken, moet dit tweerichtingsverkeer worden. Met intelligente en efficiëntere netten kan er ingespeeld worden op vraag en aanbod.”

Door Annick claus

“Bij de start werken er 200 tot 250 onderzoekers, op termijn komen er zo’n 3000 jobs”

Ronnie Belmans, Energyville