De voordelen van een onder handelde oplossing

Bij commerciële conflicten is bemiddeling een prima alternatief voor een rechtszaak. Voor kmo’s heeft zo’n procedure alleen maar voordelen: ze is sneller, kost minder en met een beetje geluk blijft de commerciële relatie overeind.

Hoewel bemiddeling in burgerlijke en handelszaken al sinds 2005 bij wet is bekrachtigd, blijft deze aanpak in België vrij onbekend en dus ook onbemind. Jammer, want het slaagpercentage ligt erg hoog: 80 procent van de bemiddelingen mondt uit in een akkoord. Vooral in commerciële geschillen heeft bemiddeling nog een hele weg af te leggen. “In België is men geneigd zich in te graven in zijn eigen juridische standpunt en schermt men graag met de stelling dat men het recht aan zijn kant heeft”, zegt Caroline Muraille, medeoprichtster van EquiLogue, een kantoor voor bemiddeling in burgerlijke en commerciële zaken. “Zo’n houding leidt altijd tot een lang en duur proces. Het is echter niet de bedoeling om de strijd te winnen, maar om een oplossing te vinden voor het conflict.”

Een bemiddelingsprocedure bestaat uit verschillende stappen. “Eerst geeft elke partij zijn visie op het probleem”, vertelt Emmanuelle Uhoda, medestichter van EquiLogue. “Vervolgens proberen we verder te kijken dan de feiten en zicht te krijgen op de belangen van de diverse partijen. De derde fase kun je vergelijken met een brainstormingsessie: alle partijen komen op de proppen met ideeën in een poging het conflict uit de wereld te helpen. De suggesties zijn vertrouwelijk, verbinden niemand tot iets en behoren niemand toe.” De bemiddelaar is een neutrale waarnemer. “Wij wijzen alleen op enkele regels: de partijen mogen elkaar niet onderbreken, ze moeten respect tonen en ze mogen geen spreektijd van elkaar afsnoepen.”

Trio van voordelen

Een rechtszaak sleept doorgaans vijftien maanden tot meerdere jaren aan. Om de procedure in te leiden, is een deurwaarder nodig, die uiteraard kosten aanrekent. Daarbij komen nog het ereloon van de advocaat, de rechtsplegingsvergoeding ten laste van de verliezer en de kosten voor de tenuitvoerlegging van de uitspraak. Voor een bemiddeling moeten een tot drie vergaderingen worden belegd die in totaal 8 tot 36 uur in beslag nemen. Alleen de bemiddelaar rekent een ereloon aan.

“Meestal vellen rechters trouwens een voorzichtig, halfslachtig vonnis”, vindt Uhoda. “Resultaat: geen enkele partij is echt tevreden. Bij een bemiddeling helpt de onderhandelaar elke partij om het standpunt van de tegenstander te begrijpen. Uiteindelijk worden beide partijen het eens over een oplossing waar iedereen genoegen mee kan nemen.” Een bemiddeling heeft dus drie voordelen in vergelijking met een klassieke gerechtelijke procedure: het gaat sneller, het kost minder en het verloopt discreter. “In sommige gevallen kunnen beide partijen het na de bemiddeling nog altijd goed met elkaar vinden. Ook dat is een voordeel”, aldus Uhoda.

Hoeveel kost het?

Bemiddeling is vooral een goede optie wanneer het geschil om geld draait, weet Muraille. “Openstaande bedragen wijzen vaak op een onderliggend probleem. Een voorbeeld: de ene partij vindt dat ze goed werk heeft geleverd en eist betaling van het saldo van de factuur, maar de andere partij vindt het knoeiwerk en eist een korting.” Volgens Muraille hebben de bazen van kmo’s er belang bij om bij commerciële conflicten systematisch een bemiddeling te overwegen.

Volgens de Waalse zelfstandigenorganisatie UCM kost een bemiddeling gemiddeld 1300 euro, te verdelen over beide partijen. Gemiddeld rekent de bemiddelaar 100 euro per uur aan. UCM stelt voor om de verplichte beroepsverzekeringen uit te breiden met een bemiddelingsverzekering, naar analogie met de rechtsbijstandsverzekering. Bij een professioneel geschil zou de verzekerde dan kunnen rekenen op gratis hulp van een bemiddelaar, net zoals het ereloon van de advocaat nu wordt betaald door de verzekeringsmaatschappij.

JACQUELINE REMITS