DE VLUCHT NAAR PANAMA

De Panama Papers werpen een nieuw licht op dat land als fiscale vluchtweg. “Deze mogelijkheid werd ook gepromoot door de filialen van Belgische banken in Luxemburg, toen dat land door de Europese Spaarrichtlijn verplicht werd bancaire informatie door te spelen”, zegt professor Michel Maus (VUB). “Al die Belgen die voorkomen in de gelekte documenten hebben echt niet zelf de weg naar Panama gevonden.”

Panama is populair, omdat het zich verzet tegen de wereldwijde belastingtransparantie via de Common Reporting Standard (CRS), waarvoor de OESO opkomt. Het zegt dat het zijn eigen norm zal ontwikkelen. “We zullen het tempo volgen van de traagste, anders is ons financieel centrum ten dode opgeschreven”, zegt een vooraanstaande advocaat.

Door de vele voorwaarden die Panama stelt om mee te doen aan de automatische uitwisseling van belastinginformatie, lijkt het erop dat het er nooit van zal komen. Ter verdediging van het land moet wel gezegd dat een aantal belangrijke hervormingen werd doorgevoerd. Een nieuwe wet verplicht bankiers, advocaten en professionals uit 30 andere sectoren de namen van de echte eigenaars van hun klantenfirma’s te kennen en die op aanvraag door te spelen aan de overheid. Zo hoopt Panama dat het kan verwijderd worden van de lijst van landen met povere beveiliging tegen witwaspraktijken.

“Wie geld uit landen haalt die zich niet plooien naar CRS, heeft iets uit te leggen aan de fiscus”, aldus Anton van Zantbeek van het advocatenkantoor Rivus.”Men kan echter ook een rekening in Panama openen om andere dan fiscale redenen. Panama voert bijvoorbeeld geen buitenlandse vonnissen over erfeniskwesties uit. Wie zijn geld in Panama parkeert, kan vermijden dat een onterfd kind toch zijn wettelijk deel opeist.”

MINISTER-ADVISEUR

Sommige advocatenkantoren van Panama zijn gigantische oprichtingsfabrieken voor offshorebedrijven. Volmachten verdoezelen de uiteindelijke eigenaars. Sommige vermarkten hun diensten aan financiële firma’s die Latijns-Amerikaanse klanten bedienen. Ze ‘garanderen’ dat het land geen overeenkomst zal aangaan om informatie uit te wisselen met hun thuislanden. Volgens een Braziliaanse openbare aanklager bestaan er bewijzen dat het advocatenkantoor Mossack Fonseca, dat in het nieuws kwam omdat zijn interne documenten waren gelekt naar de media, geld witgewassen heeft. Dat zou gebeurd zijn voor betrokkenen bij het immense omkoopschandaal rond de door de Braziliaanse staat gecontroleerde oliereus Petrobras. Ramon Fonseca Mora, een van de senior partners van de firma, is een ‘minister-adviseur’ in de Panamese regering.

Het advocatenkantoor meldt dat het altijd het vereiste boekenonderzoek doet bij zijn klanten. Mossack Fonseca zei enkele weken geleden aan The Economist dat het kantoor het slachtoffer is van een lastercampagne van politieke tegenstanders, en dat “zijn naam zeer binnenkort zal gezuiverd worden”.