De verraderlijke zachtheid van sneeuw

Na een hevige sneeuwbui genieten van de diepsneeuw en idyllische plekjes opzoeken buiten de piste. Het staat misschien op uw verlanglijstje voor de komende wintersportvakantie.

Skiën is een relatief veilige sport. Het risico op een dodelijk skiongeval is zeer klein. Amerikaanse cijfers geven 0,2 tot 0,7 dodelijke ongevallen op 1 miljoen skidagen. De belangrijkste oorzaken zijn botsingen, lawines en zware valpartijen. Het wordt echter gevaarlijker wanneer u zich buiten de piste begeeft. Bob Cadman, arts en skimonitor uit Canada en een man die al heel wat publicaties over skiongevallen op zijn naam heeft, rapporteerde recent over een aantal opzienbarende dodelijke skiongevallen in diepsneeuw.

In Europa wordt buitenpiste skiën gedefinieerd als zich verder dan zeven meter van de rand van de piste begeven. De rand wordt aangeduid met gekleurde paaltjes. Buiten de piste gaan skiën, houdt tal van gevaren in, waaronder de meest beruchte de lawines zijn. Elk seizoen komen tientallen wintersporters om in lawines buiten de piste, al dan niet veroorzaakt door henzelf. Andere oorzaken zijn: met hoge snelheid tegen bomen of rotsblokken botsen en ernstige valpartijen.

Cadman waarschuwt voor een nog andere mogelijkheid met dodelijke afloop waar velen niet meteen aan denken. Wanneer u buiten de piste in diepsneeuw skiet, bestaat de mogelijkheid dat u tijdens een val omgekeerd in de sneeuw belandt: eerst met het hoofd en dan met het bovenlichaam achterover. Een benarde situatie waar u, geloof het of niet, onmogelijk zelf uitgeraakt. Omdat lichte poedersneeuw geen houvast of weerstand biedt, zakt u bij iedere poging dieper in de diepsneeuw weg. U krijgt onvoldoende zuurstof en zonder hulp stikt u.

Wie ooit al eens in diepsneeuw een ski heeft moeten zoeken, kan zich voorstellen hoe moeilijk het is om na een omgekeerde val weer overeind te geraken. Wie ooit in die positie terechtkomt, kan dan ook niet veel doen. Rustig blijven en afwachten, zeggen experts, en met de handen een ruimte rond het gezicht creëren zodat u kunt blijven ademen. De warmte van het lichaam zal de sneeuwlaag rondom het lichaam uitharden, zodat de gecreëerde ruimte behouden blijft en er voldoende lucht is om enige tijd te overleven. Vervolgens kunt u alleen maar hopen dat iemand het ongeval heeft gezien, de plaats kan lokaliseren en hulp brengt.

Gestikt in de sneeuw

Van de dodelijke slachtoffers (acht skiërs in vijf jaar) die buiten de piste werden teruggevonden in de skigebieden van British Columbia vertoonde de meerderheid geen enkel lichamelijk letsel. Ze waren gestikt in de sneeuw. De meesten hadden overigens in groep geskied, maar hun medeskiërs hadden het ongeval niet zien gebeuren en vonden de plaats waar het slachtoffer de sneeuw in duikelde gewoon niet terug. Bijna alle slachtoffers vielen tijdens of daags na hevige sneeuwval of guur winterweer.

Omdat dit soort ongevallen zo onthutsend is, bootste Cadman de ongevalsituatie na in een goed gecontroleerd experiment. Hij liet tien proefpersonen (zes skiërs en vier snowboarders) omgekeerd in de sneeuw ‘ingraven’. Geen enkele van de tien proefpersonen slaagde erin zich uit zijn benarde positie te bevrijden. Besluit: denk twee keer na alvorens u straks buiten de piste gaat skiën.

marleen.finoulst@trends.be

Marleen Finoulst