De toekomst is niet verzekerd

De verzekeraars gaan gebukt onder de gevolgen van de crisis. Bovendien letten de consumenten beter op de risico’s van de producten waar ze op intekenen. De sector moet zich aanpassen aan die nieuwe omstandigheden.

De verzekeringssector maakt moeilijke tijden door. Als de financiële markten in het rood gaan, delen de verzekeraars in de klappen. “De verzekeraars hebben de voorbije jaren heel slecht gepresteerd op de beurs”, zei Bart De Smet, de CEO van Ageas en de voorzitter van de sectorfederatie Assuralia, op de achtste editie van het CEO Event, dat Decavi jaarlijks organiseert in samenwerking met PwC.

De voorbije twaalf jaar hebben de banken op de aandelenmarkten 62 procent van hun waarde verloren, de verzekeraars deden het nog slechter met een verlies van 63 procent. Ter vergelijking: de voedingssector realiseerde in die periode een meerwaarde van 105 procent, tegenover een stijging van 82 procent voor de chemiesector en 10 procent voor de gezondheidszorg. Bekeken over de afgelopen vijf jaar bedroeg het verlies 73 procent voor bankwaarden en 50 procent voor aandelen van verzekeraars. In die periode waren de returns van de voedings- en de chemiesector nog altijd positief (28 en 29 procent). Aan de basis van die koersdalingen liggen verscheidene oorzaken: de subprime- en de liquiditeitscrisis, de daling van de rentevoeten, de algemene terugval van de beurzen en de toenemende volatiliteit van de financiële markten.

Volgens Bart De Smet zijn de Europese verzekeraars er nog het ergst aan toe. In tien jaar tijd is hun beurskapitalisatie teruggevallen met 75 procent. De voorbije zes jaar heeft die evolutie zich nog versneld. In de top tien van de grootste verzekeraars ter wereld staan nog maar vier Europese maatschappijen meer, tegenover negen tien jaar geleden. De Solvency II-richtlijn, waarmee Europa de solvabiliteitsratio’s van de verzekeraars wil optrekken, heeft het de sector niet gemakkelijker gemaakt (zie kader). Door die nieuwe regels geven verzekeringsmaatschappijen de voorkeur aan obligaties ten koste van aandelen, die te veel kapitaal verslinden. Dat ze de aandelen in hun portefeuilles massaal hebben verkocht, heeft mee geleid tot de terugval van de beurskoersen.

Onvoorzien scenario

Een andere factor van onzekerheid is de schuldencrisis in Europa. Spanje en Portugal kunnen een deel van hun schulden niet meer terugbetalen, maar gaan toch massaal leningen aan om hun financiële sector van de ondergang te redden. In Spanje verkeert Bankia in grote moeilijkheden door zijn blootstelling aan de zwaar gehavende vastgoedsector. Om uit de problemen te raken heeft de instelling behoefte aan 23,5 miljard euro, waarvan het nog 19 miljard moet vinden. Dat doet de Spaanse overheidsschuld aanzienlijk toenemen. Portugal wil 6,65 miljard euro injecteren in de privébanken BCP en BPI en de overheidsbank CGD, zodat ze voldoen aan de kapitaalvereisten van de Europese bankautoriteit.

Sinds 2010 is de eurocrisis alleen maar verergerd. Naast de Zuid-Europese landen – Spanje, Portugal, Italië en Griekenland – werden ook andere eurolanden zoals Nederland en België getroffen. Dat heeft geleid tot irrationele toestanden: op 24 november vorig jaar was de Belgische tienjarige rente opgelopen tot 5,84 procent, inmiddels is die weer gezakt tot onder 3 procent.

De verzekeraars hebben het niet gemakkelijk om zich aan die volatiele omgeving aan te passen. Als de eurocrisis nog uitbreidt en de rentespread tussen de probleemlanden en de rest van Europa verder oploopt, zal dat een nog grotere impact hebben op de activiteiten van de sector. Het risico dat de crisis verder escaleert, is reëel. Volgens Standard & Poor’s is er zelfs één kans op de drie dat Griekenland op termijn de eurozone verlaat. Enkele maanden geleden leek zo’n scenario ondenkbaar.

De consument verandert

De consumenten zijn zich intussen steeds beter bewust van de risico’s van de producten waar ze op intekenen. Zo zijn ze meer dan ooit vragende partij voor levensverzekeringscontracten met een kapitaalgarantie. Het aanbod dreigt hen teleur te stellen, omdat de levensverzekeraars eerder de voorkeur geven aan tak23-producten – een levensverzekering gekoppeld aan beleggingsfondsen, zonder rente- en kapitaalgarantie – dan aan producten met een gewaarborgde rente. Zo kunnen ze het financiële risico overdragen naar de verzekerden.

De klant maakt ook steeds meer gebruik van verschillende distributiekanalen, zoals makelaars, het internet en bank-verzekeraars. Als hij een reis boekt, sluit hij bijvoorbeeld online een reisverzekering af, zijn brandverzekering heeft hij bij de bank die hem een hypothecaire lening heeft verstrekt, en zijn auto- en familiale verzekering gaat hij aan bij een makelaar. Bart De Smet: “Ageas speelt in op die trend. In de meeste landen waar we actief zijn, opteren we voor de favoriete distributiekanalen van de consumenten.”

Aanpassen en diversifiëren

“De verzekeraars moeten zich aanpassen aan die nieuwe omstandigheden”, zegt Bart De Smet. “Ze moeten financieel sterk staan en solide partnerschappen ontwikkelen om hun producten te distribueren.” Onlangs kondigde Ageas aan dat het voor 60,8 miljoen euro Castle Cover Limited heeft overgenomen, een Britse verzekeraar die zich heeft gespecialiseerd in verzekeringen voor vijftigplussers. Een ander voorbeeld is de joint venture met de Engelse supermarktketen Tesco, die in 2010 tot stand kwam. In vijf kwartalen tijd sloten de klanten van Tesco meer dan 2 miljoen auto- en brandverzekeringscontracten af.

De verzekeraars moeten zich ook geografisch diversifiëren, vindt Bart De Smet. “Ageas is aanwezig in zeven landen in Europa, maar ook op vijf markten in Azië: China, India, Thailand, Maleisië en Hongkong. Dat continent is een sterk groeiende regio. Er liggen vooral kansen in landen waar de premies per inwoner nog bescheiden zijn en het bruto binnenlands product nog sterk kan groeien. “Diversificatie is cruciaal, omdat de financiële markten turbulent zullen blijven. Het ziet er niet naar uit dat die situatie op korte termijn zal veranderen”, concludeert De Smet.

LAURENT FEINER