De stad is de toekomst

De vastgoedprijzen zijn in 2003 blijven stijgen. En dat nadat ze ook al in 2002 een pak de hoogte ingingen. Dat is de conclusie van de Vastgoedgids die u in deze Trends vindt. Vooral de verkoop van appartementen ging door het dak. De auteurs van de Vastgoedgids verklaren dit door de komst van de babyboomgeneratie op dit segment. Doordat heel wat jonge gezinnen hun eerste aankoop doen en omdat de gezinnen steeds kleiner zijn, worden appartementen en huizen in de stad aantrekkelijker. De babyboomers voelen weer meer voor het stadsleven.

De stad is weer aantrekkelijk en het idyllische platteland verliest zijn glans. Steden zijn dan ook in volle ontwikkeling. Toparchitecten leven zich uit in allerlei projecten die op stapel staan. En in sommige gevallen – denk aan het nieuwe Antwerpse gerechtsgebouw – gebeurt dat op een vrij spectaculaire manier.

Ook de creatieve economie van Ricardo Florida geeft veel kansen aan de steden. En zelfs wie Florida een overroepen goeroe vindt, kan niet ontkennen dat onze maatschappij meer naar een kennis- en diensteneconomie evolueert en dat ze makkelijker kan gedijen in kosmopolitische steden dan in dorpen waar de buurvrouw zich achter het gordijntje staat af te vragen waarom de buurman vandaag een bruine in plaats van een zwarte broek draagt.

Maar de stad is ook een kern van problemen geworden. De meeste incidenten met migranten – ‘samenlevingsproblemen’ in dat typische omfloerste sociologentaaltje – doen zich bijna uitsluitend voor in de steden. Individualisering en verlies aan solidariteit tussen mensen versterken zich nog meer in steden, hoewel daar in de nieuwe buurten toch ook een vorm van echt en niet-anoniem samenleven ontwikkelt.

Bovendien is er het probleem van de financiering. De liberalisering van de elektriciteitsmarkt betekent voor de steden een belangrijke bron van inkomsten die verdwenen is. En ook de verlaging van de personenbelasting – waarop de steden een procentuele gemeentetaks heffen – is een financiële aderlating. Heel wat steden hebben het dan ook erg moeilijk.

Voorlopig is de noodzakelijke politieke discussie uitgebleven. Ja, er wordt veel gepraat over compensaties voor de weggevallen energie-inkomsten. Ja, er wordt veel gepraat over de sociale huisvesting. Ja, er wordt veel gepronkt met de architecturale projecten. Ja, er wordt veel gewerkt aan de samenlevingsproblemen. Maar een geïntegreerd stedelijk beleid bestaat niet.

De stad als motor van de economie van morgen vergt een aanpak waarbij alle domeinen geïntegreerd samenwerken. Geen verticale aanpak waar iedereen naast elkaar verdienstelijk werk levert, maar wel een horizontaal beleid. Daarom moet de volgende Vlaamse regering een topminister inzetten voor het stedelijk beleid. En die topminister moet topbevoegdheden krijgen. Daarvoor is zonder enige twijfel een verdere regionalisering nodig, zodat federale bevoegdheden op het juiste niveau komen te zitten. De minister van Stedelijk Beleid moet samen met de minister van Economie de nummer twee van de regering worden. SP.A, VLD of CD&V houden best een zwaargewicht klaar.

Guido Muelenaer