De rede is nog niet de reden

Als autodidact en volgens de ‘visie-Oosterlinck’ bijna ongeletterde mens is de confrontatie met welbespraakte businesscoaches en professoren voor mij altijd spannend. Het was enkele dagen geleden niet anders, toen ik een groep ondernemers toesprak over de impact van ‘the internet of things‘ op hun business.

De organisatie zorgt voor ferme sprekers. De intro in typische Amerikaanse ‘yes we can‘-stijl overtuigt de groep van onze kracht als individu en toont aan hoe we via positieve incentives mensen naar hogere niveaus tillen. Nadien volgt mijn kijk op digitalisering, ‘augmented reality‘ en virtuele semantische netwerken. Als adagium krijgen we een heel sterk verhaal van een gerenommeerde businesscoach en professor aan enkele befaamde instituten. Hij spreekt over de kracht van ‘beyonders‘, mensen met een visie die verder gaat en de waan van de dag ver overstijgt. In typisch Zuid-Afrikaanse stijl leren we hoe leiderschap zich op nieuwe wegen begeeft en mensen meeneemt in een verhaal waarbij systeemdenken en ‘out-of-the-box‘ ondernemen de maatschappij fundamenteel veranderen en nieuwe hoopvolle modellen het licht zien. Vaak blijkt dat ontwrichtende businessmodellen niets meer zijn dan technologische evoluties die geprofessionaliseerd worden. De consument geeft aan wanneer een evolutie ook de zakelijke omgeving kan optimaliseren. Het is dus de consument die zijn werkgever aanzet tot innoveren, niet zelden ingegeven door het zicht op eindigheid van het huidige businessmodel.

En net wanneer ik mee ben in het verhaal en echt de kracht van de rede ervaar, is er iets wat het verhaal breekt. Ik moet er eerlijk gezegd wat van bekomen en ga er tijdens de sessie niet te diep op in. Maar nadien praat ik nog wat met de man. Hij toont zijn interesse in mijn verhaal en geeft aan op welke wijze hij dit internationaal aan toekomstige leiders communiceert. Plots herinner ik me waar het in het verhaal fout ging. De man vertaalt zijn basisfilosofie van lokale transitie in een model dat hij wereldwijd wil toepassen. Kortom, een door demografie en hoge gemiddelde welvaart belast ecosysteem, vertaalt hij naar eentje met lage gemiddelde welvaart en hoge beschikbare werkreserves. We weten nochtans allemaal dat China niet met dezelfde mechanismen omgevormd kan worden als de Europese Unie. Maar waarom maakt die man dan deze analyse? Is het omdat hij vanuit zijn internationale functie teert op een breed standaardmodel of omdat hij onvoldoende tijd heeft om de complexiteit van fundamenteel verschillende ecosystemen te vatten? Duidelijk is dat studenten of luisteraars met beperkte achtergrond dit verhaal lusten als zoete broodjes en er beleidsbeslissingen op nemen. Ik vraag me echt af wat de impact is en hoe deze boodschap ontvangen en verwerkt wordt.

Omdat dit mij maar niet loslaat, besluit ik om tijdens mijn volgende lezing — twee dagen later en voor een select publiek — de inhoud van mijn presentatie licht aan te passen. Het begin en einde blijven ongewijzigd, maar daartussen positioneer ik mijn verhaal, over digitaliseren als middel voor duurzame ecosysteemontwikkeling, als een ultraliberaal model. Het idee van ‘delen’ wordt vervangen door winstmaximalisatie, uitsluiting en maximale exploitatie van natuurlijke rijkdommen. Enkele leden van de organisatie kijken verwonderd toe. Hoewel de moderator mij twintig minuten eerder aangekondigd had als een ondernemer 2.0, met een sterk duurzame agenda, gaat bijna de volledige zaal mee met het verhaal.

Aan het einde van de lezing heb ik mij verontschuldigd en het middendeel correct neergezet. En heb ik mij afgevraagd wat er toch mis is met ons. Want ondanks de introductie en de duidelijke kadrering van het evenement, blijkt dat een redenaar de mens zonder problemen kan hersenspoelen. Misschien is dat wel de les van deze avond: de kracht van de rede is geen garantie op een duurzaam vervolg.

De auteur is CEO van Melotte en oprichter van Innocrowd.

MARIO FLEURINCK

Vaak blijkt dat ontwrichtende businessmodellen niets meer zijn dan technologische evoluties die geprofessionaliseerd worden.