De rebelse Belg bij Louis Féraud

Welgeteld twee maanden kreeg hij om een nieuwe collectie voor het luxekledingmerk Louis Féraud klaar te stomen. Maar voor de Belg Jean-Paul Knott is blijkbaar niets onmogelijk: gisteren, 9 oktober, stelde de rebelse couturier zijn nieuwe Féraud-lijn voor in het Parijse Louvre. Precies op tijd.

Plaats van afspraak: de prachtige art-nouveauzetel van het Franse modehuis Louis Féraud, aan de rue du Paradis in het populaire tiende Parijse arrondissement. Jean-Paul Knott, de nieuwe creatief directeur van het Franse luxemodemerk, draagt zwarte Belgische legerbottines, een zwarte broek van eigen makelij en een niet al te gladgestreken wit overhemd van H&M. Stijfsel lijkt niet voor hem te zijn uitgevonden.

H&M voor een man die Franse luxekleding ontwerpt? Het mag duidelijk zijn dat de 35-jarige Knott, die in Verviers werd geboren, niet zo onschuldig lijkt als hij eruitziet. En zijn kleding illustreert ten volle zijn denkwijze over de huidige modewereld: “Wil je kans van slagen hebben, dan moet je afwijken van de platgetreden paden. Zelfs wie genoeg koopkracht heeft om zich in haute couture te hullen, kleedt zich vandaag niet langer uitsluitend in haute couture: klanten gaan ook naar Gap en Levi’s. Ze mixen alles en dat maakt de mode vandaag zo interessant. Bij Zara, Mango en H&M vind je echt leuke dingen. Maar mensen willen nu eenmaal dromen en alles heeft zijn prijs. Dankzij twee decennia van hyperconsumptie hebben wij een goede stof en een goede snit leren onderscheiden. En de luxeconfectiekleding die ik voor Féraud ontwerp, onderscheidt zich van het betere werk in de grootdistributie door de exclusiviteit. Ik wil sieraden van kledingstukken maken: een beetje zoals objecten die gewoon mooi zijn, of je ze nu ergens neerzet of ze door een vrouw laat dragen. Wat ik ontwerp, zal duur zijn omdat we nooit grote hoeveelheden produceren. Mijn kleding zal dus beter moeten zijn: mooi van binnen en van buiten en op diverse manieren functioneel.”

Yves Saint Laurent

Twaalf jaar lang stond Jean-Paul Knott de topcouturier Yves Saint Laurent in Parijs bij. En sinds twee jaar maakt en distribueert de Belg ook zijn eigen collectie. Zijn vader, een gewezen directeur bij Mobil Oil, had Jean-Paul liever zien studeren aan de Solvay-school. Maar toch blijft hij zijn zoon bijstaan. Want mode met Knott, da’s geen sinecure.

Of het nu om het matenstelsel, het seizoenenrooster of de verwarring van de seksen in de luxemode of de wereld van de grootdistributie gaat, Jean-Paul Knott – hij spreekt zijn naam zelf op z’n Amerikaans uit, als Nott – gooit zijn kont behoedzaam tegen de kribbe. “Het internationale matenstelsel is sinds 1962 niet meer herzien,” verklaart hij, “terwijl het lichaam van een vrouw vandaag in geen enkel opzicht meer lijkt op dat van een vrouw uit 1962”. Voor hem mag de mode niet langer opleggen wanneer en hoe je een kledingstuk draagt: de keuze is aan het individu. Alles staat op zijn kop en alles verandert: “In Parijs voltrekt de show van H&M zich bijna naast die van Ann Demeulemeester.” Voor Knott staat “moderniteit voor respect voor de ander: je moet eerlijk zijn, dat is de enige oplossing, want de klant is niet langer een idioot, imagobeheer is onecht. Onvolmaaktheid zorgt voor de menselijke toets, en maakt de dingen mooier.”

Jean-Paul Knott rekent erop met zijn rebelse houding flink wat geld te verdienen. En de twijfelaars kunnen zich maar beter inhouden. Het toppunt is dat zijn eigen label het prima lijkt te doen en dat zou dus niet anders hoeven te zijn bij Féraud. De lijn van Jean-Paul Knott wordt in België geproduceerd bij Marc Gysemans, in de buurt van Leuven. Omdat Knott de loze beloften van Franse en Italiaanse fabrikanten inmiddels wel kent, beveelt hij zijn kleine Belgische fabrikant zonder schroom aan voor het maken van zijn luxeconfectiekleding bij Féraud. “Vijftig procent van het slagen van een collectie schuilt in de levering van de kledingstukken op de afgesproken dag. Mensen denken dat de Belgen op dat vlak wat naïef zijn, maar als wij iets beloven, dan houden wij ons ook echt aan die belofte. We leveren op tijd. Dat is noodzakelijk.”

Brigitte Bardot

De oprichter van het huis Louis Féraud stierf in 1999. Hij was 79 jaar. Féraud ging van start in het vak met een boetiek in Cannes, en trok van daaruit geleidelijk naar Parijs, waar hij zich eerst met confectiekleding bezighield en later ook met couture. Alles begon met een wit jurkje dat Brigitte Bardot in 1955 bij hem in Cannes had gekocht. Fotografen waren de actrice gevolgd toen zij de winkel verliet en nog geen maand later had Louis Féraud meer dan vijfhonderd stuks van het door B.B. gekozen modelletje verkocht. Een jaar later kleedde Féraud eveneens Ingrid Bergman, Liz Taylor, Grace Kelly en Kim Novak. En later ook Danielle Mitterrand en ‘le tout Paris’.

Zolang Louis Féraud leefde, draaide zijn modehuis goed. In 1999 werd de zaak evenwel overgenomen door het Nederlandse bedrijf Secon, waarna Féraud drie keer op het punt stond om het faillissement aan te vragen. Maar sinds de komst van het Duitse Escada, de herpositionering van de lijnen, het stoppen met couture, de benoeming van François-Xavier de Monts (de voormalige verkoopdirecteur bij YSL) in de algemene directie en Jean-Paul Knott als creatief directeur lijkt Féraud er weer helemaal bovenop. En als er op een goede dag opnieuw met haute couture wordt begonnen, dan is de kans groot dat dit op een heel andere manier zal zijn dan het er momenteel in de Parijse modehuizen aan toe gaat. Aldus Jean-Paul Knott.

“Ik ken François-Xavier de Monts al van de tijd dat wij nog allebei bij Yves Saint Laurent werkten. Als hij achter iets staat, vecht hij tot het uiterste om dat te verdedigen. Met hem is het niet zo dat degene die het laatste woord heeft, gelijk krijgt.”

Non-conformist

De 35-jarige Knott zegt van zichzelf dat hij zich nooit anders heeft voorgedaan dan als een kleermaker. “Maar dan wel een kleermaker die professioneel en rechttoe rechtaan is: dat heb ik bij YSL geleerd.”

Toen Knott voor het eerst bij Féraud werd ontboden, kreeg hij het verzoek haute couture te maken. Zijn antwoord daarop luidde dat het hele systeem van de haute couture hem niets meer zei. “Het is verschrikkelijk, maar nu YSL ermee is gestopt, rest ons nog maar één groot haute-couturehuis: Chanel. Dior is een randverschijnsel van een andere couture. Givenchy eveneens. Dat alles werkt niet langer: je moet de platgetreden paden verlaten. Met die redenering ben ik hier gearriveerd.” Toch erkent Knott de “geniale” kanten van de haute couture: meer bepaald het Parijse ambacht, en de zoektocht naar materialen waardoor je tot een extreme luxe kan komen. “Maar tegenwoordig vervangt de luxeconfectiekleding bijna de haute couture: bij Dior en Chanel vind je stukken die in hele kleine oplagen worden verkocht en die bijna net zo exclusief zijn en ook bijna net zo duur als de haute couture. Je zou misschien een nieuwe dynamiek kunnen creëren die alles zou omvatten. Maar zijn we echt verplicht om van confectiekleding of haute couture te spreken? De haute couture heeft een heel duidelijk omschreven lastenboek, dat wordt opgelegd door de Chambre Syndicale de la Haute Couture Parisienne. Maar heeft dat alles vandaag nog zin?”

Hoewel hij in twee maanden tijd een volledige collectie voor Louis Féraud moest klaarstomen – ze werd gisteren, 9 oktober, tijdens een twaalf minuten durende modeshow in het Parijse Louvre gepresenteerd – vindt Knott het door de mode opgelegde seizoenenrooster “waardeloos”. Het is dus helemaal niet zeker dat hij zich daaraan met zijn eigen collectie en de Féraud-lijn in de toekomst zal houden. Dat zal de komende lente wel blijken.

Wat de ontwerpen betreft, is Jean-Paul Knott in ieder geval heel resoluut: “Je zal mij geen kleren zien maken voor vijf armen en twee hoofden. Mijn criterium is simpelweg: zouden mijn vrienden en vriendinnen het leuk vinden om zoiets te dragen?”

Het moge duidelijk zijn: na Martin Margiela bij Hermès zullen ze in Parijs opnieuw met een non-conformistische Belg moeten leren samenwerken.

Serge Vanmaercke [{ssquf}], serge.vanmaercke@roularta.be

Twaalf jaar lang stond de Belg Jean-Paul Knott aan de zijde van Yves Saint Laurent.

Sinds de komst van het Duitse Escada lijkt Louis Féraud er weer helemaal bovenop.