Eerst het goede nieuws. Er is een aantal jobs gered. Die van de sociale onderhandelaars. De rest van de bevolking 99,999 % moet het stellen met een windei. Dan het slechte nieuws. De regering en de sociale onderhandelaars geloven niet in de creatie van nieuwe jobs, zij blijven verwijlen in de lethargie van de herverdeling van de bestaande banen. Met de karwats. Zo worden windeieren geschapen.
Mag men in België nog naïef zijn ? Neen. De economische toestand is té dramatisch en de werkloosheid ondermijnt de samenleving te zeer om spelletjes te aanvaarden. Het Toekomstcontract is een spelletje. Mag er in België noch gelachen worden ? Als een boer met kiespijn. Of er over 12 maanden door die tekst één “reële” job meer is, moet betwijfeld worden. Of er over 3,5 jaar door die tekst een halvering is van de werkloosheid, moet zeker betwijfeld worden. De penetrante geur van een onverlucht kasteelvertrek bij nacht zal de sociale partners achtervolgen. De dames en heren zijn toch té verstandig om te geloven dat deze draak meer zal spuwen dan zeepbellen. De landen die succes boeken met hun jobcreatie schaffen de centrale kletsrondes af en schuiven de opdracht tot actie door naar de basis : de bedrijven. Jobcreatie op maat van de reële mogelijkheden en niet jobs per oekaze. De Wetstraat en haar vazallen knoeien onverdroten verder.
Hun sociale overlegmodel is dus gered. De deelnemers aan de marathon van premier Dehaene hoeven zichzelf daarvoor niet te feliciteren. Voorlopig werd hun rol van sociaal diplomaat veilig gesteld. Later, bij de afrekening, zijn ze collectief verantwoordelijk : de regeerders, de werkgevers, de vakbondsbonzen. De kloof tussen burger en Wetstraat wordt meer en meer een kloof tussen burger en regime, en in dat regime zitten allen die nooit breken met de hebbelijkheid om prullaria te verkopen als beleid. Of met slaande deuren uit kastelen weg te lopen.
Denken de acteurs van dit schouwtoneel dat de 14 % werklozen en de jongeren die zich jaar na jaar storten op een arbeidsmarkt die hen niks te bieden heeft lijdzaam kunnen blijven ? Zij zullen brokken maken. Denken de PS-SP’ers dat het niet-gepensioneerde deel van hun kieskliënteel één gram geloof hecht aan hun bezweringen ? Tony Blair, vermomd als gematigde Thatcheriaan, wint moeiteloos de volgende verkiezingen. De Britse socialist erft door de moed van de Tories een systeem dat maandelijkse nieuwe jobs schept, dat de ondernemers hoop geeft. Louis Tobback en zijn socio-conservatieven erven niks van niemand. De SP-leider mag nog zo wild schoppen naar het bedrijfsleven als hij wil en als een Keizer-Koster jobs decreteren. Hij krijgt ze niet. Louis Tobback heeft het vertrouwen nodig van de ondernemers en dat lukt hem nooit. Venijnigheid vervangt niet de moed om te breken met decennia van sociaal-conservatisme. Denken de CVP’ers dat hun aangeboren neiging om conflicten te vermijden daartoe gepredestineerd door hun christelijke afkeer van polarisering en rechtlijnigheid hen meer oplevert dan tijdswinst ? En dat de nijd om het gebrek aan resultaten van dit Toekomstcontract van niks, hen zonder electorale kleerscheuren kan laten ?
Het Belgische drama is dat de oppositie even zo weinig voorstelt. Het talkshow-liberalisme van Herman De Croo beschadigt een eerzame politieke traditie en opent de weg naar de terugkeer van de enige Belgische revolutionair, Guy Verhofstadt. Die wacht ontspannen op het volgende psychotische interview van zijn voorzitter. Zijn het Vlaams Blok en de Volksunie oppositie ? Niets van gemerkt.
Wie maken dit land kapot ? Wie guillotineren het restant aan hoop dat leeft ? De verenigde treuzelaars van de Planeet Wetstraat. Zolang hier geen socialisten regeren met het lef en de visie van Wim Kok of liberalen met het lef en de visie van Margaret Thatcher gaat het van kwaad naar erger.
FRANS CROLS
