Terwijl de Amerikaanse tanks de opmars in Bagdad voortzetten, maken de Amerikanen zich klaar om de plaats van het regime in te nemen. Gewezen generaal Jay Garner mag contracten uitdelen voor de heropbouw van het land.
Bij het ter perse gaan, was niet helemaal duidelijk wie de leiding zou nemen van het overgangsregime na de machtsovername in Bagdad: de ‘coalitie’ of de Verenigde Naties. Het Verenigd Koninkrijk was meer gewonnen voor de VN naar het model van het interimbestuur in Kosovo, terwijl de Amerikaanse vice-minister van Defensie Paul Wolfowitz te verstaan gaf dat de VS de verantwoordelijkheid op zich zou nemen. Ook varieert de verwachte duur van die interimregering tussen de 90 dagen voor de Britten en twee jaar volgens Amerikaanse bronnen.
De gepensioneerde generaal Jay Garner (64) verbleef de voorbije weken in een hotel in Koeweit. De trouwe vriend van minister van Defensie Donald Rumsfeld werd begin januari 2003 benoemd tot hoofd van het Office of Reconstruction and Humanitarian Assistance ( Orha), het Bureau voor Heropbouw en Humanitaire Hulp, dat de leiding neemt in de heropbouw van Irak. Garner – een moderne versie van generaal McArthur, die de overgang in het naoorlogse Japan coördineerde – rapporteert rechtstreeks aan generaal Tommy Franks, die de troepen in de Golfoorlog leidt. De voorbije maanden werden tientallen burgers opgeleid om in nauwe samenwerking met het Pentagon de overheidstaken in Irak over te nemen. Orha zal een belangrijke rol spelen bij de verdeling van de contracten voor de heropbouw van het land. Naast de distributie van voedsel en medicijnen in Irak, zal het bureau verantwoordelijk zijn voor de bouw van huizen, overheidsgebouwen, scholen, ziekenhuizen en telecominstallaties.
Eerder uitgelekte plannen van het AmerikaanseAgentschap voor Internationale Ontwikkeling spreken van een investeringspakket over zes jaar. Zo zullen over een jaar circa 6 miljoen kinderen studiepakketten krijgen, worden 120 nieuwe ziekenhuizen gebouwd, vijf luchthavens, 100 bruggen en meer dan 2000 kilometer weg. Alleen al de bouw van de haven van Umm Qasr (een contract toegekend aan het bedrijf Stevedoring Services) zou 7,5 miljard dollar kosten. In totaal zou het gaan over contracten ter waarde van 20 miljard dollar per jaar.
Het agentschap eist dat het sleutelpersoneel de Amerikaanse nationaliteit heeft, maar zou ongeveer de helft uitbesteden aan buitenlandse ondernemingen. Terecht noemde het Amerikaanse zakentijdschrift Fortune Garner “de belangrijkste zakenman waar je nooit van hebt gehoord”.
Generaal en businessman
Het businessprofiel van Garner is interessant. Tot voor kort was hij immers voorzitter van het bedrijf SY Coleman, gespecialiseerd in raketsystemen zoals de in Irak gebruikte Patriots of het Arrow De-fence System, dat in Israël wordt gebruikt. Dat bedrijf werd vorig jaar voor 48 miljoen dollar overgenomen door L-3 Communications.
Het bedrijf kwam even in opspraak in verband met defensiecontracten ter waarde van 100 miljoen dollar, die het volgens een interne bron enkel en zonder een noemenswaardige aanbesteding had verworven door de Pentagoncontacten van Garner.
Garner was tijdens de Eerste Golfoorlog aan het hoofd van 1400 mariniers verantwoordelijk voor de bescherming en de voedselvoorziening van de Koerden in Noord-Irak. Ze kwamen onmiddellijk na het beëindigen van de oorlog in actie. Toen de generaal als laatste Amerikaanse officier de Iraakse bodem verliet, demonstreerden 4000 Koerden tegen zijn vertrek. In 1997 maakte Garner de overstap van het leger naar SY Technology. Hij bleef deel uitmaken van een orgaan dat de president adviseerde over militaire dreigingen (onder voorzitterschap van Donald Rumsfeld).
Zelf denkt hij dat zijn job snel klaar zal zijn. Garner, in The Sunday Times van het voorbije weekend: “We zijn hier om hen ( nvdr – de Irakezen) te bevrijden en hen een regering te geven die, door vrije verkiezingen, de vertegenwoordiging is van het volk. Dat zullen we zo snel mogelijk doen. Als het gebeurd is, dragen we alles weer aan hen over.”
Het Amerikaanse zakenblad Fortune noemde Jay Garner “de belangrijkste zakenman waar je nooit van hebt gehoord”.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier