De onbekende plannen van Dominiek De Clerck

Dominiek De Clerck is sinds een paar maanden de nieuwe eigenaar van de Goffin Bank. Zijn plannen houdt hij stil en bij de zelfstandige agenten groeit de onzekerheid.

De Goffin Bank kwam eind vorig jaar in handen van Datex, de holding van ondernemer Dominiek De Clerck, waar ook zijn vrouw en François Verest bestuurder zijn. Die laatste is de nieuwe directievoorzitter van de bank. Het iets bekendere geldwisselbedrijf Goffin Change werd niet mee overgenomen door Datex. De Clerck is de jongste zoon van Beaulieu-stichter Roger De Clerck en is ook al jaren eigenaar van de winstgevende Waregemse spaarbank Centrale Kredietverlening (CKV).

De kernactiviteiten van de Goffin Bank zijn klassiek: traditionele spaar- en beleggingsproducten voor particulieren via een netwerk van een 40-tal zelfstandige agenten in Vlaanderen en ook rechtstreeks via het internet. Een tweede activiteit is de handel in vreemde valuta.

Tot een fusie met CKV komt het niet, maar synergie is er wel, bijvoorbeeld de overschakeling naar dezelfde software. Bij een paar Goffin-agenten is de onzekerheid groot. “Het is niet ondenkbaar dat het nieuwe management de samenwerking met te kleine agentschappen stopzet”, zegt een agent. “Het risico dat al hun klanten de Goffin Bank verlaten, is echter klein. Er zijn nogal wat mensen die verknocht zijn aan de rentetarieven. Die zijn sinds begin dit jaar wel verminderd, maar ze zijn nog altijd hoger dan het marktgemiddelde.”

De Goffin-agenten laten ook weten dat hun commissielonen aanzienlijk verlaagd zijn door de nieuwe eigenaars. En zichtrekeningen mogen ze niet langer aanbieden. “De nieuwe ploeg wil besparen, want de Goffin Bank moet weer winstgevend worden. Hoe? Met ons wordt de dialoog daarover niet aangegaan.”

Kapitaalverhogingen

Eind 2008 vertegenwoordigde Goffin Bank een balanstotaal van 201,4 miljoen euro en een eigen vermogen van 6,4 miljoen. Het nettoverlies over 2008 bedraagt 5,3 miljoen euro, komend van een beduidend kleiner verlies van 323.000 euro in 2007. Goffin liep zware averij op tijdens de financiële crisis en meer bepaald door waardeverminderingen van 5,2 miljoen euro op de CDO’s ( collateral debt obligation) die de bank aanhield in haar beleggingsportefeuille.

De Antwerpse familie Savelkoul, de vorige eigenaar van Goffin, besliste eind 2008 om het kapitaal te verhogen van 7,7 naar 11,7 miljoen euro. Volgens het jaarverslag omdat het kredietrisico het eigen vermogen oversteeg. Eind oktober volgde een nieuwe kapitaalverhoging naar 13,7 miljoen euro, de tiende in de rij.

Werd de familie Savelkoul het moe om voortdurend centen te moeten pompen in haar bank? Volgens een zelfstandige agent was het vooral vader Savelkoul die zich interesseerde voor het bankwezen. Na zijn overlijden in 2004 zouden zijn kinderen Philip (43) en Dominique (46) meteen op zoek zijn gegaan naar een overnemer. Ze waren tot eind vorig jaar allebei bestuurder bij de Goffin Bank. Hun moeder Anna Gusta was bestuursvoorzitter.

In financiële kringen valt inderdaad te horen dat er al jaren geleurd wordt met Goffin. Voorlopig blijft het enigszins onduidelijk waarom uiteindelijk De Clerck toesloeg, wat zijn precieze plannen zijn met Goffin en waarom hij zich als zoon van textielbaron Roger De Clerck in de bankwereld ophoudt.

Begin januari raakte bekend dat De Clerck uit de raad van bestuur van Beaulieu International Group verdwijnt. Het is een publiek geheim dat het rommelt bij de tapijten- en textielfamilie. Bovendien was de familie De Clerck lange tijd mede-eigenaar van de Bank van Roeselare, een regionale parel in het financiële landschap, die halfweg de jaren negentig overgenomen werd door de Kredietbank.

Van SARS tot 9/11

De man die aan de wieg staat van het hele Goffin-verhaal is de Latemse jurist en fiscalist Yves De Clercq (59). In zijn jonge jaren deed hij onder meer ervaring op bij de Kredietbank en bij de Generale Bank in Gent. Eind 1993 kreeg De Clercq het aanbod om de Grenswisselkantoren (GWK) op te richten in België. GWK bestond toen al in Nederland en was een kleindochter van de Fortis-groep. De naam Goffin kwam erbij in 1995, na de overname van de beursvennootschap Michel Goffin & Cie.

In 1997 werd De Clercq zijn eigen baas, na een managementbuy-out onder zijn leiding. De naam GWK verdween en de organisatie werd omgedoopt tot Goffin. “Ik had bijna 30 wisselkantoren in handen, allemaal in België. Tegelijk waren we agent van Western Union en konden we geldtransfers organiseren. Met de overname van de Goffin-beursvennootschap dook ook de groothandel in vreemde valuta in ons activiteitenpakket op. Op een bepaald moment wilde ik onze activiteiten als agent voor Western Union uitbreiden naar Frankrijk en Nederland, maar dat mocht alleen met een bankstatuut. En dus begon ik uit te kijken naar een bank.”

Na een korte zoektocht kwam De Clercq in 1999 terecht bij de Antwerpse HBM Spaarbank, ook van de familie Savelkoul. HBM werd met de hulp van investeringsmaatschappij Halder Invest ingelijfd in het ambitieuze project van De Clercq, die in 2002 de stap naar Nederland en naar Frankrijk waagde. Met die uitbouw gingen zware investeringen gepaard. Maar de omstandigheden waren niet echt bevorderlijk om die vlotjes terug te betalen.

“De periode van 2000 tot 2003 was heel tumultueus”, vertelt Analine Pieters-De Rijcke, die in die tijd Goffin mee in handen had. Ze werd in 2000 door De Clercq weggeplukt van bij Travelex als expert in wisselactiviteiten.

“Door de invoering van de euro leed Goffin Change een omzetverlies van 50 procent. Dat werd enigszins gecompenseerd door de inkomsten die we genereerden met de geldtransfers voor Western Union, maar de context werd moeilijker en moeilijker. In 2000 vond al een kleine beurscrash plaats, vervolgens werden het toerisme en dus ook de wisselactiviteiten getroffen door het SARS-verhaal. Dan was er nog het faillissement van Sabena, wat een grote tegenslag betekende voor onze kantoren op de luchthaven van Zaventem. Om nog maar te zwijgen van de grootste ramp van de voorbije decennia: de aanslagen van 9/11.”

Al die opeenvolgende tegenslagen brachten in 2003 de genadeslag toe aan het project van De Clercq en zijn team. Toezichthouder CBFA eiste een herkapitalisatie om erger te voorkomen. “In één week moest ik 6 miljoen euro zien te vinden”, vertelt De Clercq. “Daar ben ik toen niet in geslaagd. Ik moest Goffin in heel korte tijd verkopen en dan weet je genoeg natuurlijk.”

Dure hypotheken, goedkope leningen

Het waren de oude bekenden van de familie Savelkoul, die enkele jaren eerder hun HBM Spaarbank hadden gesleten aan Yves De Clercq, die als overnemer op de proppen kwamen. De grote comeback? De Clercq moet toegeven dat hij de beweegredenen van de familie Savelkoul nooit goed begrepen heeft. Volgens een zelfstandige bankagent van Goffin is de familie Savelkoul in 2003 weer boven water gekomen om de bank te redden van de ondergang, maar ze zou meteen te kennen gegeven hebben dat ze er niet voor eeuwig aan het roer wilde blijven staan.

Bij Febelfin, de koepelorganisatie van de Belgische banken, zijn de geluiden positief. “Goffin blijft een Belgo-Belgische bank”, zegt gedelegeerd bestuurder Michel Vermaercke. “En er is zeker vraag naar retailbankieren met een duidelijke niche.” Naast de aantrekkelijke rentetarieven op spaarproducten biedt Goffin ook hypothecaire leningen aan voor particulieren, via kredietmakelaars. Die zijn aan de dure kant, want het doelpubliek is minder kapitaalkrachtig dan gemiddeld. Het gaat bijvoorbeeld om mensen die vroeger betalingsmoeilijkheden hebben gehad bij andere banken.

“Het is dankzij die dure hypotheekleningen dat Goffin aantrekkelijke tarieven kan bieden op zijn spaarproducten”, zegt een Goffin-agent. Alles wijst er echter op dat de nieuwe Goffin-ploeg de formule van weleer herziet, want ze volstond duidelijk niet langer om rendabel te zijn.

Door Celine De Coster

“Goffin Bank moet weer winstgevend worden. Hoe? Met ons wordt de dialoog daarover niet aangegaan”

Een zelfstandig agent”Goffin blijft een Belgo-Belgische bank”

Michel Vermaercke, Febelfin