De Omaanse poort voor Vlaamse bedrijven

Het Consortium Antwerp Port (CAP) wordt de havenautoriteit van de nieuwste haven van Oman. Dat grootse havenproject en de opbouw van een nieuwe stad scheppen kansen voor Vlaamse bedrijven.

Dubai ligt nog in de touwen, maar in het minder bekende sultanaat van Oman draaien de bouwkranen op volle toeren. De Omaanse overheid vroeg het Antwerpse Havenbedrijf en Rent-A-Port, een dochteronderneming van Ackermans & van Haaren (45 %) en bouwgroep CFE (45 %), om de nieuwe diepzeehaven van Duqm vorm te geven en te leiden. Het Gemeentelijk Havenbedrijf van Antwerpen en Rent-A-Port richtten daarom Consortium Antwerp Port (CAP) op en zijn beide voor de helft eigenaar.CAP heeft op zijn beurt met de Omaanse overheid de helft van de aandelen in Duqm Port, dat de haven gaat bouwen.

“CAP speelt samen met de Omaanse regering 25 jaar de havenautoriteit van de nieuwe haven die sinds twee jaar in opbouw is. Wij investeren in het management, in operations en in marketing”, zegt Marc Stordiau, managing director van Rent-A-Port. Stordiau en Marcel Van Bouwel, general manager, zijn beiden oudgedienden van de baggergroep Deme (AvH) en bezitten de overige tien procent van Rent-A-Port.

Het havenkennisbedrijf werd midden 2006 opgericht op initiatief van AvH-topman Luc Bertrand met de bedoeling de brede kennis en kunde van Vlaamse havens en gespecialiseerde bedrijven over de maritieme sector buiten Europa te exporteren. Via zijn hoofdaandeelhouders, AvH en CFE, en de band met Deme kan Rent-A-Port terugvallen op wereldwijde netwerken en partners, zowel bij het opzetten van ingewikkelde financiële structuren voor grootschalige infrastructuurwerken als voor expertise in complexe bouwprojecten.

Met succes, want in nog geen vier jaar kan Rent-A-Port met 9 miljoen euro omzet in 2009 en 60 medewerkers fraaie referenties voorleggen: een tiental engineeringprojecten in uitvoering en vier grote havens met alles erop en eraan. De engineeringprojecten ter aanpassing of voor de hertekening van haveninfrastruc-tuur in een aantal landen van het Midden-Oosten, van Afrika, in Vietnam en dichter bij huis in Nederland, Duitsland en Frankrijk, realiseert Rent-A-Port alleen of samen met externe studiebureaus en met SeaTech, de studietak van het Gentse Sea-Invest.

Voor havenprojecten verkiest Rent-A-Port publiek-private samenwerking, zoals bij de bouw en uitbreiding van de diepzeehaven van Dinh Vu in het noorden van Vietnam, het ontwerp en de bouw van alternatieve haveninfrastructuur voor Lagos in Nigeria, de ontwikkeling van Zuiderzeehaven Kampen en de bijhorende 60 hectare industrieterreinen in Oost-Nederland en nu dus Duqm in Oman.

Drie specialisaties

Duqm is een dorpje in de woestijn aan de Arabische Zee met nauwelijks 300 inwoners dat over enkele jaren uitgroeit tot een moderne stad met 60.000 inwoners. Duqm wordt een herhaling van Sohar aan de Golf van Oman, dat zelf een replica was van de havenstad Salalah in het uiterste zuiden bij de grens met Jemen.

Consortuim Antwerp Port wordt de managementpartner van de Omaanse overheid voor de ontwikkeling van de haveninfrastructuur van Duqm en het aantrekken van gespecialiseerde industrieën – net zoals de haven van Rotterdam in Sohar Port is geweest. De nieuwe industrieën die zich in Salalah, Sohar en Duqm tegen fiscaalvriendelijke voorwaarden vestigen, moeten Oman minder afhankelijk maken van olie. De extra productiecapaciteit in een landje met slechts 2,4 miljoen inwoners dient om het snelgroeiende Arabische hinterland, maar ook Iran, India, Pakistan en de Oostkust van Afrika te bevoorraden.

Tot nu was Jan De Nul het enige westerse bedrijf in Duqm. Het Vlaamse baggerbedrijf is sinds twee jaar de havengeul aan het uitdiepen en loskades aan het opspuiten. Daarna komen er nog een luchthaven bij, elektriciteitscentrales, installaties voor de ontzilting van zeewater, petrochemische basisindustrieën en olieraffinaderijen, een vrijhandelszone voor verwerkende industrieën, hotels en een compleet nieuwe stad. Prijs: 20 miljard dollar. CAP gaat er meer dan 2000 hectare industriegrond ontwikkelen.

De nieuwe diepzeehaven van Duqm mikt op drie specialisaties: petrochemie – Antwerpen heeft als tweede cluster ter wereld heel wat te bieden – overscheping van goederen die bestemd zijn voor de nabijgelegen Indiase groeimarkt en de industriële behandeling van basismetalen uit Oman. “Uiteraard ontstaan enorme mogelijkheden voor allerlei toeleveringsbedrijven, ook in de bouw.” Maar Marc Stordiau ziet vooral kansen voor onze middelgrote havenbedrijven om mee te dingen met internationale aanbestedingen die Duqm Port uitschrijft.

Schoonheidswedstrijd

“Als landlord van de haven van Duqm onderhandelen we met goederenbehandelaars, scheepvaartmaatschappijen en met fabrieken die zich willen vestigen op gespecialiseerde industrieterreinen. We organiseren schoonheidswedstrijden voor bedrijven als we in overleg met de lokale overheid subconcessies toewijzen”, lacht Stordiau. Het is de bedoeling om op termijn het beheer van kaaimuren te privatiseren en toe te vertrouwen aan gespecialiseerde bedrijven.

De Antwerpse havenschepen Marc Van Peel (CD&V) is het boegbeeld van CAP. Hij ziet CAP als een vehikel voor het Antwerpse Havenbedrijf om meer Antwerpse firma’s te betrekken bij grote havenprojecten in de wereld, naast zijn hoofdopdracht om uiteraard trafieken en investeerders naar Antwerpen te halen.

Antwerpse expertise die in aanmerking komt, kan zijn: containerbehandeling – “maar dan hoofdzakelijk voor het management, want de Omaanse overheid investeert zelf in kranen en uitrusting”, beklemtoont Marc Stordiau. Ook bulkbehandeling, overslag van liquide goederen, aanleg van drinkwater- en koelwatersystemen, elektriciteit, digitale kabels en ‘tankfarming’ of het beheer van oliereservoirs omdat grote olieconcerns dit steeds meer toevertrouwen aan aparte ondernemingen.

Een andere beloftevolle niche is de behandeling van mineralen voor industri-ele toepassingen. Want Oman is een geologisch wonder: men vindt er een uitzonderlijke diversiteit aan basismineralen. Rent-A-Port is zelf verantwoordelijk geweest voor de engineering van de overslag- en havenfaciliteiten van een grote kalksteenmijn in het noorden van Oman. De verwerking tot kalkgrind voor de staalindustrie gebeurt in het buurland Abu Dhabi omdat grond en gas daar goedkoop zijn. Maar Oman wil de industriële verwerking van zijn ertsen, waarvan de eindbestemming meestal India is, in eigen land stimuleren.

India heeft zelf ook mineralen in zijn ondergrond, maar van mindere kwaliteit en het land heeft ondiepe havens. Om die redenen voert het heel wat grondstoffen en goederen aan uit Oman. Duqm is voor die trafieken ideaal gelegen. Al verklapt Stordiau ons dat Rent-A-Port met een Indiase partner een contract hoopt te versieren voor geprivatiseerde havens in India.

Door Erik Bruyland

Duqm is nu een dorpje met 300 inwoners. Over enkele jaren is het een moderne stad met 60.000 mensen.

Consortium Antwerp Port is een vehikel om Vlaamse bedrijven te betrekken bij grote havenprojecten in de wereld.