De nieuwe opkomende markten

Brazilië, Rusland, India en China worden iets te zelfingenomen.

In de aanloop naar de oorlog in Irak maakte de Amerikaanse minister van Defensie het beruchte onderscheid tussen het ‘oude’ en het ‘nieuwe’ Europa. In 2011 maken steeds meer zakenlui een onderscheid maken tussen de ‘oude’ en de ‘nieuwe’ opkomende markten.

De rijke wereld groeit nog jaren lusteloos, maar de opkomende markten vormen een wervelende broeikas van dynamiek en creativiteit. In de loop van het volgende decennium nemen zij meer dan de helft van de wereldgroei voor hun rekening, verlenen 700 miljoen mensen toegang tot de middenklasse en dragen ze een onevenredig deel van de zakelijke innovaties aan.

In 2011 vragen de zakenlui zich steeds nadrukkelijker af: welke opkomende markten? De oude, de BRIC, krijgen te maken met de wet van de remmende voorsprong.

Drie onder hen – Brazilië, India en China – gedragen zich iets te zelfingenomen. India en Brazilië kunnen arrogant zijn. Van China is geweten dat het zijn vrijers wel eens afbekt en zelfs oplicht. Een Chinese rechtbank zette vier directieleden van Rio Tinto achter de tralies omdat ze steekpenningen hadden aangenomen, terwijl de Chinese functionarissen die de steekpenningen gegeven hadden, vrijuit gingen. De Chinese overheid raakte verwikkeld in een hevige strijd met Google omdat de zoekgigant wilde verhinderen dat ze zijn klanten zouden bespioneren. Rusland mocht eigenlijk nooit tot het kwartet toegelaten worden. De regering is corrupt en wispelturig, de bevolking neemt af en het land heeft zijn rijkdom meer te danken aan een geologisch toeval – de olie- en gasreserves – dan aan creativiteit of innovatie.

Waarom dus niet elders zoeken, naar nieuwe opkomende markten? Die zijn er in twee varianten: de vergeten landen die kunnen wedijveren met de BRIC en de speerpuntlanden die pas nu uit hun cocon te voorschijn komen.

De grootste concentratie van vergeten markten bevindt zich in Afrika. Afrika’s topprestaties worden neergezet door Zuid-Afrika, Egypte, Algerije, Botswana, Libië, Mauritius, Marokko en Tunesië. Bij elkaar halen die landen het gemiddelde bbp per capita van de BRIC.

Er zijn in de wereld nog vergeten reuzen te vinden. In het Midden-Oosten trekken Turkije en Saudi-Arabië heel wat aandacht. Turkije is een van de meest dynamische economieën in de wereld. Saudi-Arabië was volgens het jaarlijkse Doing Business-verslag van de Wereldbank druk bezig met de snelle liberalisering van het bedrijfsklimaat. In Latijns-Amerika kijken de mensen nog eens goed naar Mexico met zijn succesvolle ondernemingen en welvarende middenklasse. De meeste lof gaat naar Indonesië. Dat wordt in 2011 de ster onder de opkomende markten. De analisten loven zijn innovatieve bedrijven, de groeiende middenklasse en de relatieve politieke stabiliteit.

De speerpuntmarkten zijn armer en riskanter dan de vergeten landen. Ze omvatten Sri Lanka, Bangladesh en Pakistan in Azië, evenals Kenia, Nigeria en Rwanda in zwart Afrika. Nigeria, dat op de tiende grootste oliereserves ter wereld zit, heeft zijn politiek gestabiliseerd. De Wereldbank riep Rwanda in 2010 uit tot kampioen van de bedrijfsvriendelijke hervormingen. Analisten doen erg enthousiast over Vietnam, dat erg goed geplaatst is om outsourcingopdrachten af te snoepen van China. Elk jaar breidt de actieve bevolking er met 1 miljoen mensen uit en de geletterdheid bedraagt er 90 procent. De fabrikanten van gsm’s hebben de Vietnamese consument al ontdekt: de penetratie van mobiele toestellen is er intussen opgeklommen van een van de laagste in de ontwikkelingslanden tot een van de hoogste. Andere producenten van consumptiegoederen zitten hen op de hielen.

Let niet op de volatiliteit, voel de vitaliteit

Gemakkelijke markten zijn het niet en er zijn dan ook goede redenen waarom ze nog niet grondig verkend worden. Mexico wordt geteisterd door een drugsoorlog. Saudi-Arabië is een erg gesloten maatschappij. Speerpuntmarkten zijn van nature onvoorspelbaar en vallen ten prooi aan de grillen van dictators en de wispelturigheden van de natuur. Maar ze beschikken wel over heel wat zaken die onweerstaanbaar zijn voor de groeihongerige ondernemingen van het Westen. Ze bieden bijvoorbeeld enorme investeringsmogelijkheden in infrastructuur.

Afrika beschikt over een meer dan evenredig deel van de minerale rijkdommen van de wereld en dat in een tijd dat de ertsprijzen pijlsnel de hoogte ingaan. Het herbergt ook een groot deel van de jongelui in de wereld in een tijd dat het Westen geconfronteerd wordt met een demografische schaarste. In 2040 zal één jongere op de vijf in Afrika wonen.

Heel wat lokale beurzen kennen een gouden tijd: de Egyptische markt bracht tussen 2000 en 2008 39 procent per jaar op, in een periode dat de gemiddelde opbrengst 2 procent bedroeg. Toegegeven, we hebben het dan over volatiele groei, maar in 2011 kijken steeds meer ondernemingen naar de bedrukte markten in het Westen en komen tot het besluit dat volatiliteit tenminste een teken van leven is.

Bedrijven die snel handelen, krijgen heel wat voordelen toegeschoven. Ze kunnen deals sluiten met agressieve jonge bedrijven, ondernemingen zoals de Angolese Banco Africano de Investimentos, die ook aan het uitbreiden is naar Europa en Brazilië, en het Egyptische Orascom Telecom, dat expandeert over heel het Midden-Oosten en verder. Ze kunnen ook infrastructuurakkoorden sluiten met lokale besturen en ze kunnen de smaak van toekomstige consumenten beïnvloeden.

Ondernemingen die op die verwaarloosde opkomende markten slagen, schieten niet alleen wortel in de vruchtbaarste grond op aarde, maar ze bieden zichzelf ook de kans om commerciële gewoonten aan te kweken die jaren standhouden.

De auteur is redacteur management van The Economist

ADRIAN WOOLDRIDGE , ILLUSTRATIE INGE BOGAERTS

Bedrijven die snel handelen, krijgen heel wat voordelen toegeschoven.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content