De man die de spoorlijnen uitzet

Luc Huysmans senior writer bij Trends

Predestinatie? Het past niet bij de vrijzinnige overtuiging van Luc Lallemand. Zijn overgrootvader bouwde destijds mee aan de eerste spoorlijnen in Congo, hijzelf legt als vierde generatie cheminot nieuwe rails in België. Op 7 december mocht de gedelegeerd bestuurder van Infrabel samen met staatssecretaris van Overheidsbedrijven Bruno Tuybens (SP.A) bekendmaken dat reizigers uit vier provincies voortaan gemiddeld een halfuur sneller op de luchthaven van Zaventem zullen zijn. Op zondag 11 december wordt immers de bocht van Nossegem in gebruik genomen, een onderdeel van het Diabolo-project dat tegen 2010 de luchthaven moet ontsluiten.

Voor de niet-ingewijden: Infrabel is de infrastructuurpoot van de NMBS Groep, die verder bestaat uit de NMBS-vervoerspoot (reizigers en goederen) onder leiding van Marc Descheemaecker en de NMBS Holding, waar Jannie Haeck belast is met het HR-beleid en de financiële coördinatie.

Lallemand – bouwjaar 1966, bijna perfect tweetalig, met verder in de knobbel Engels, Duitse lessen en ergens diep nog wat Spaans – is in de eerste plaats een financieel specialist. ‘Objectief-gericht’ wordt hij genoemd, behoorlijk koppig ook, maar bereid tot flexibiliteit als het langetermijndoel niet in gevaar komt. Een doordrijver, die veel eist van zijn medewerkers en zichzelf. Maar die ook zeer goed beseft dat zijn financiële achtergrond slechts één van de facetten is van het gedelegeerd-bestuurderschap. Het is één van de lessen die hij heeft geleerd van Karel Vinck. “Een inspiratiebron voor de rest van mijn carrière, ook qua denken over motivatie en strategie,” blikt Lallemand terug. Een waarnemer bekijkt het zo: “Het was een kruisbestuiving: Luc was meer thuis in de grijze zone tussen bedrijf en politiek, Karel bracht zijn ervaring als ondernemer en inzake herstructureringen over.”

“De rode draad in mijn carrière zijn de financiële technieken,” vertelt Lallemand. “Maar ik ben ook gek op het maritieme en het spoor.” Al dertig jaar is Oostende zowat zijn geadopteerde thuisbasis, om er te zeilen of om in de winter over het strand te wandelen. En de NMBS-wereld kent hij van binnen en van buiten. Hij spoelde er aan in september 1991, als financieel adviseur bij de afdeling thesaurie.

Vier jaar later, in augustus 1995, haalde toenmalig minister van Vervoer Michel Daerden (PS) hem als begrotingsadviseur naar zijn kabinet. “In financiën en revisoraat is hij een absolute topper, waar ik veel van heb opgestoken.” Bij Daerden klom hij op tot kabinetschef, en zette van op regeringsniveau de eerste NMBS-hervorming mee op poten, net als de HST Fin-constructie. Verder was Lallemand betrokken bij de vereffening van de RMT – “boten waarop ik het vak van dekofficier had geleerd” – en bij de fusie van de Regie der Luchtwegen en BATC tot de huidige luchthavenuitbater Biac. In 1999 ging hij aan de slag op het kabinet van vice-premier Laurette Onkelinx (PS). Ondanks het duidelijke PS-etiket zijn alle gesprekspartners het erover eens dat hij zich niet de wet laat dicteren door de politiek, maar zweert bij nuchtere analyses en een zo objectief mogelijke aanpak. “Hij heeft voldoende feeling om te weten wat kan en niet kan. Je mag in die zaken niet naïef zijn, maar hij is zeker geen blinde knecht die om de haverklap op het partijsecreta-riaat zit,” meent een NMBS-bron.

De in Ukkel geboren maar in Wemmel wonende spoorman studeerde in 1987 af aan de Koninklijke Hogere Zeevaartschool als officier ter lange omvaart, en begon zijn carrière ook als dekofficier bij Ahlers Shipping. “Zeer jong werd ik daar geconfronteerd met de waarheid van het terrein: snel beslissen, die beslissing res-pecteren en uitvoeren. Die intellectuele rechtlijnigheid heb ik daar opgepikt.”

Na enkele maanden stapte hij over naar de groep Rossel, uitgever van onder andere Le Soir, om er boekhouder te worden. Het werk combineerde hij met studies: eerst handelsingenieur aan de Brusselse hogeschool Francisco Ferrer en vervolgens een diploma aan het Institut de Finance Internationale et de Cambisme in Brussel. Op dat moment werkt hij al bij de NMBS, na in 1991 nog zeven maanden kennisgemaakt te hebben met internationale financiën op het coördinatiecentrum van DHL.

Volgens naaste medewerkers begint Lallemand zijn werkdag om acht uur, om soms pas om middernacht te eindigen. Zijn werklust en dossierkennis hebben hem in ieder geval het respect van de vakbonden bezorgd. Zowel Jos Digneffe (ACOD Spoor) als Michel Bovy (ACV Transcom) noemen hem “een harde onderhandelaar, die vatbaar is voor redelijke argumenten.”

Als manager streeft Lallemand naar de consensus, maar “wanneer het inefficiënt wordt, moet je durven iets autoritairder te zijn. Dat heb ik bij Infrabel nog niet hoeven te doen. Ik probeer ook veel te delegeren.” Dat gebeurt dan vooral naar zijn directeurs: infrastructuurspecialist Jean-Marie Raviart, netwerkexpert Marcel Baele en de meer commercieel ingestelde Luc Vansteenkiste.

Toen Vinck hem in november 2002 als chief financial officer naar de NMBS haalde, was dat voor insiders geen verrassing: de juiste background, maar nog niet in alle intriges vastgeroest. Met Vinck begeleidde hij de overname van 7,4 miljard euro aan schulden en de omvorming van de NMBS-rekeningen naar een economisch relevantere boekhouding. “Je moet daarin bescheiden blijven, maar het zijn realisaties, net als de onderhandelingen over de HST naar Nederland, waar ik fier op ben.”

Is het toeval dat Jannie Haeck niet aanwezig was op de persconferentie gisteren? Lallemand weet wat er wordt verteld. “Het heeft wat tijd nodig gehad voor de violen gestemd raakten met Jannie. Persoonlijk vind ik dat we sinds de zomer op kruissnelheid zitten. Het kan nog beter, maar het is toch al 80 % of 90 %. Trouwens, in het buitenland benijdt men ons de snelheid waarmee de opsplitsing van de spoorwegmaatschappij is gebeurd, én de resultaten die we ermee behalen, zowel qua stiptheid als qua klantentevredenheid.”

LUC LALLEMAND

Gedelegeerd bestuurder Infrabel.

Bestuurder De Post en Vinçotte.

Zorgde voor snellere treinverbinding naar Zaventem.

Luc Huysmans

“Hij is zeker geen blinde knecht die om de haverklap op het partijsecretariaat zit.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content