De man die de gas doet branden

Daan Killemaes
Daan Killemaes Hoofdeconoom Trends

D istrigas vlamt. De liberalisering van de aardgasmarkt laat immers geen bloedspoor na in de jaarcijfers van de voormalige monopolist. Meer nog, Distrigas kon vorige week een verdrievoudiging van de groepswinst tot 261 miljoen euro presenteren. Op de koop toe verwent de aardgasverdeler zijn aandeelhouders met een vervijfvoudiging van het dividend. Statutair hoort het bij de geplogenheden van Distrigas om het dividend af te stemmen op de winst, maar de Franse nutsgroep Suez, die via Tractebel een belang van 47 % controleert in Distrigas, zal wel niet veel graten hebben gezien in die gulle geste.

Suez kan elke euro immers goed gebruiken in haar queeste om de enorme schuldenberg af te lossen. Dé piste van Suez echter om aan centen te geraken, was om haar Europese activa, zoals de belangen in Distrigas en Fluxys, te verkopen aan dochter Electrabel. Maar Electrabel heeft geen zin om te veel te betalen voor deze bedrijven, want daar wordt wel moeder Suez beter van, maar Electrabel en dus ook haar minderheidsaandeelhouders hebben ook hún belangen te verdedigen. Electrabel koopt Distrigas dus (voorlopig) niet. Was het Distrigas-dividend daarom het zoenoffer van het Belgische machtsblok binnen de Suez-groep om de Franse staatsgreep op de kaspositie van Electrabel te verijdelen?

Mogelijk, maar realistischer is dat de Belgen géén overwinning boekten en dat Electrabel Distrigas wel wilde, maar dat het Suez was die de deal afblies. Suez heeft de schuldpositie immers al in die mate afgebouwd dat een verkoop van Distrigas geen kwestie van leven of dood meer is. Voor Electrabel is de aankoop van Distrigas wel nog altijd van bijzonder strategisch belang, al was het maar om concurrent Shell uit te kopen als aandeelhouder van Distrigas. Bovendien zijn aardgas en elektriciteit hét koningskoppel in de energiebusiness omdat ze perfect inwisselbaar zijn dankzij de opmars van de gasgestookte elektriciteitscentrales. Wie beide takken in huis heeft, is de concurrentie een stap voor.

“De synergie valt ook zonder die deal te rapen,” maakt Willy Bosmans, niet toevallig de gedelegeerd bestuurder van Distrigas én Electrabel, zich sterk. Maar een Electragasbel komt er dus niet. Gevolg: de Belgen zien hun positie niet versterkt, het is Gérard Mestrallet en niet Willy Bosmans die de samenwerking tussen Electrabel en Distrigas blijft sturen en Suez kan nu weer het vizier op de volledige overname van Electrabel richten. De relatie Suez-Electrabel-Distrigas, het blijft een van de betere soapseries in de energiebusiness.

Los van de intriges en de machtsstrijd zijn het natuurlijk wel de schitterende resultaten die Distrigas de mogelijkheid bieden om zijn aandeelhouders te verwennen met een extraatje, een extraatje dat bijvoorbeeld ook de gemeenten, met 16,6 % een andere grote aandeelhouder van Distrigas, best kunnen smaken. En de beurs bedankte met een koersstijging van 20 %.

Een van de architecten van het succes is John Vermeire, de algemeen directeur van Distrigas en in die hoedanigheid de eerste luitenant onder gedelegeerd bestuurder Willy Bosmans. Vermeire draait al veertien jaar mee bij Distrigas. Hij kwam in 1989 over van het Amerikaanse oliebedrijf Chevron om bij Distrigas commercieel directeur te worden. En bij Distrigas betekent commercieel, zeker in die dagen, in de eerste plaats verstandig aankopen bij de schaarse aardgasleveranciers die er wereldwijd zijn. De verkoop van het gas was eenvoudiger, gezien de knusse monopoliepositie op de Belgische markt en die taak werd grotendeels uitbesteed aan de intercommunales. Vermeire hoefde alleen maar met enkele grootverbruikers te onderhandelen over de prijs.

Dat Distrigas vandaag marktaandeel verliest op de geliberaliseerde Belgische markt is niet meer dan logisch. “We moeten er rekening mee houden dat ook dit jaar weer een deel van het marktaandeel verdwijnt,” zegt algemeen directeur John Vermeire. Distrigas calculeert een verlies van ongeveer 10 procent in. Maar een ramp is dan niet. Distrigas dankt zijn waarde in de eerste plaats aan de portefeuille langetermijncontracten die zijn afgesloten met aardgasproducenten, en aan de shipping- en transitactiviteit. Distrigas is bijvoorbeeld aandeelhouder van de interconnector, de gaspijplijn die het Verenigd Koninkrijk met het Europese vasteland verbindt. Het was Vermeire die de onderhandelingen voerde namens Distrigas om die vandaag bijzonder strategische participatie te verwerven.

Bovendien weet Distrigas het marktaandeel dat het in België verliest, goed te maken met extra verkoop in het buitenland en met extra verkoop aan de elektriciteitscentrales van Electrabel. Vooral in Frankrijk gaat het Belgische gas vlot van de hand en het bedrijf is er ook in geslaagd veertien grote scheepsvrachten gas te verkopen in Spanje. In totaal, in binnenland en buitenland samen, verkocht Distrigas vorig jaar 2,4 procent meer gas.

De wereldwijde gasindustrie kent de naam Vermeire als synoniem voor competent. Een eigenzinnig man ook, een karaktertrek die van hem niet meteen de beste teamspeler maakt. Serieus is een ander trefwoord en een losse werksfeer is niet aan hem besteed.

Vermeire studeerde af als elektromechanisch ingenieur aan de Universiteit Gent en deed er een MBA aan Berkeley bovenop. Hij keerde nog even terug naar de Universiteit Gent als wetenschappelijk medewerker, in de gezegende jaargang 1968-1969 nog wel, maar Chevron haalde Vermeire in 1972 weg van onder de kathedraaltoren. Dankzij die nieuwe carrière leerde hij de knepen van de internationale gasbusiness via functies in Italië, het Verenigd Koninkrijk, de VS en zelfs Australië.

Distrigas haalde die internationale ervaring binnen in 1989. Vermeire is er algemeen directeur sinds de regering begin 2001 het gasnetwerk amputeerde van Distrigas. De Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (Creg) had met recht en rede geadviseerd dat in een vrijgemaakte markt het beheer van het Belgische gasnetwerk niet in handen kan zijn van een van de spelers op de markt. Dat zou de concurrentie al te zeer verstoren. Dat netwerk werd daarom ondergebracht in een aparte vennootschap, die Fluxys werd gedoopt. Vermeire koos dus voor de risky business van aan- en verkoop. Sinds 2003 vertegenwoordigt hij ook de directie in de raad van bestuur van Distrigas.

Daan Killemaes

De schitterende resultaten bieden Distrigas de mogelijkheid om zijn aandeelhouders te verwennen met een extraatje. De beurs bedankte met een koersstijging van 20 %.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content