De machtigste Belg bij GDF Suez

“Overal worden we met open armen verwelkomd. Alleen in onze thuislanden zijn we niet altijd even geliefd.” De West-Vlaming Dirk Beeuwsaert leidt de grootste divisie van GDF Suez.

Iets meer dan 13 van de 83 miljard euro omzet die de fusiegroep GDF Suez in 2008 boekte, komt uit België. Frankrijk is goed voor 30 miljard euro. Samen dus nog net iets meer dan de helft. Maar in het investeringsprogramma 2009-2011 palmt Europa nog amper 40 tot 45 procent in van de 10 miljard euro per jaar. De grote projecten zitten in Brazilië, het Midden-Oosten, de Verenigde Staten. Wie louter economisch redeneert, kan er niet omheen. GDF Suez is misschien nog wel Frans, maar steeds minder Franco-Belgisch.

Toch blijft de Belgische invloed aanzienlijk. Bij het oude Suez, dat in de persoon van CEO Gérard Mestrallet de facto de plak zwaait in de nieuwe fusiegroep, waren de activiteiten in de Zuidelijke Nederlanden goed voor bijna een derde van de omzet. In het zeskoppige directiecomité zitten twee Belgen: financieel directeur Gérard Lamarche en Dirk Beeuwsaert, verantwoordelijk voor Energy Europe & International, zeg maar het oude Tractebel. Dat is de groeipoot bij uitstek en nu al goed voor meer dan 25.000 werknemers en 30,5 miljard euro omzet.

De Roeselarenaar staat in hoog aanzien bij zijn medewerkers. Bescheiden, pragmatisch, harde werker, onafscheidelijk van zijn Blackberry en niet snel van zijn stuk te brengen. Niet het type Armani-manager, maar hij heeft geen flashy uitstraling nodig om gewaardeerd te worden. “Hij zit zeer hoog in de organisatie, maar slaagt erin elk probleem te bekijken alsof hij een arbeider was die aan een opdracht moet beginnen”, looft een Amerikaanse fabrieksdirecteur.

Bij de fusie van GDF Suez verloor Beeuwsaert tijdelijk zijn plaats in het directiecomité, al bleef hij verantwoordelijk voor de internationale divisie. Toen Jean-Pierre Hansen dit jaar zijn operationele verantwoordelijkheden afbouwde, kwam de West-Vlaming weer aan boord. Rond zich probeert hij altijd een team te creëren. Hij pikt talenten uit die hij wil zien evolueren, en staat – los van welke hiërarchische tussenstructuur ook – zeer open voor suggesties van zijn medewerkers. In juli voerde hij een nieuwe matrixstructuur in, met regionale en functionele verantwoordelijken, die hij leidt vanuit Brussel. “Ik probeer iedereen op dezelfde manier te behandelen. En ik probeer mezelf te blijven, de zaken nuchter te bekijken en te kijken naar de lange termijn.”

GDF Suez Energy Europe & International is wellicht de grootste groeipoot van de groep, en in elk geval nu al de zwaarstwegende (zie kader De zes poten van GDF Suez). De elektriciteitscentrales die de divisie van Beeuwsaert beheert, hebben een capaciteit van 59,6 gigawatt (GW), grosso modo vijf keer de totale behoefte van België. Daar wordt nog eens voor 20 GW bijgebouwd. Tegen 2013 mikt de West-Vlaming op 100 GW.

Toch valt de verschuiving op, weg van het oude continent. De Benelux en Duitsland bouwen 2,8 GW bij, de rest van Europa nog eens 0,9 GW. Latijns-Amerika (5,2 GW) en de tak die het Midden-Oosten, Azië en Afrika groepeert maar liefst 9,9 GW.

Crisis

“De wereldwijde crisis heeft niet overal evenveel impact gehad. In veel van de landen waar we aanwezig zijn, valt de schade al bij al mee. De crisis was zwaarder in de VS, maar bijvoorbeeld minder erg in Houston in Texas, waar we ons hoofdkwartier hebben, dan in andere staten. In Latijns-Amerika is de groei iets minder geweest dan de jaren ervoor. Azië heeft zich dan weer zeer snel herpakt. In Noord-Amerika en Europa zijn onze resultaten vrij stabiel gebleven omdat er de jaren tevoren relatief veel op lange termijn is verkocht.”

“Maar er zullen wel sporen overblijven van de crisis. Een van de opvallendste gevolgen is de gewijzigde machtsverhouding die verschuift van de vroegere rijke landen naar Azië en het Midden-Oosten. Europa en de VS zien hun schuld steeds meer stijgen en de grote vraag zal zijn of zij met herwonnen competitiviteit uit de crisis komen. Iedereen heeft toegang tot min of meer dezelfde kennis. Alleen gebeurt dat elders tegen lagere kosten. De westerse wereld kan moeilijk anders dan op de kenniseconomie mikken om zijn levensstandaard nog een tijd te behouden, maar we moeten ons ervan bewust zijn dat de verschillen uitvlakken.”

“Het energieverbruik is fundamenteel gebonden aan economische competitiviteit, want een groot deel van onze energie wordt aangewend in het industrieel gebruik. Veel hangt af van hoe Europa erin slaagt de industrie aan zich te binden. Als je ziet hoe het Midden-Oosten bezig is energie-intensieve bedrijven naar daar te halen… Kijk naar Marafiq in Saoedi-Arabië. Dat is een voormalig vissersdorpje en wordt nu een stad met 100.000 inwoners en een industriepark van 1200 vierkante kilometer.”

Beeuwsaert dweilt de halve wereldbol af, maar is zeer goed op de hoogte van de Belgische perikelen. De ingenieur elektromechanica inte-greerde in 1971 Intercom, een van de drie ondernemingen die later Electrabel zouden vormen, en werd in 1990 lid van het directiecomité van Electrabel. Hij stapte tien jaar later over naar Tractebel Electricity & Gas International, om in 2003 aan het hoofd te komen van Suez Energy International. Toch laat hij onderhandelingen met de regering liever over aan de lokale verantwoordelijke, Sophie Dutordoir. “Dat is geen kwestie van ego. Contracten moeten worden getekend door de mensen die ze hebben onderhandeld. In sommige landen zouden ze, als ze bij de ondertekening iemand anders zouden zien opdagen, opnieuw beginnen te onderhandelen.”

DIRK BEEUWSAERT (GDF SUEZ). “Je moet de zaken niet omdraaien. Het openhouden van de kerncentrales brengt niets op tot 2015. Het betekent vooral een uitgave om die verlenging te realiseren. EDF schat die investering op ongeveer 400 miljoen euro per 1000 MW. Dat zal ongeveer kloppen.”

Volgens sommige studies levert het openhouden u 30 miljard euro op. Energieregulator CREG gaat uit van 4 tot 16 miljard euro.

BEEUWSAERT. “Alles hangt af van de berekeningen en gegevens die je in je model steekt. Als de elektriciteit tussen 2015 en 2025 vele keren duurder is dan vandaag, komt er een cijfer uit dat groter is dan als je de prijs van vandaag doortrekt.”

U wilt eventueel een vergoeding betalen, maar pas vanaf 2015.

BEEUWSAERT. “Ten eerste is er een wet goedgekeurd, de overheid moet beslissen of ze die wil terugdraaien. Twee, als de regering beslist om de kerncentrales langer open te houden, verbindt zij daar waarschijnlijk voorwaarden aan. En dan is het aan ons om te zeggen of dat rendabel is. Als anderen denken dat ze daar miljarden uit kunnen halen, dan zal het voor ons niet rendabel zijn en leggen we ze stil. Ach, het verleden leert dat de overheid al eens van idee verandert. Wordt de wet niet aangepast, dan sluiten de centrales. Tegen eind dit jaar, begin volgend jaar moet er duidelijkheid zijn, want er moeten stukken worden besteld die op maat moeten worden gemaakt.”

Hoe belangrijk is België nog voor de groep?

BEEUWSAERT. “De energieactiviteit heeft haar wortels in ons land. Wij verschaffen nog werk aan 3000 mensen in studiebureaus, onder meer over kernenergie. Die zijn niet vertrokken naar Parijs, die werken in Brussel. Dat is en blijft een troef, maar als België daar te extreem mee omspringt, dreigt ze die te verliezen. We hebben duidelijk gedaan wat in de Pax Electrica stond en misschien zelfs iets meer. Wij proberen vooral discreet te blijven.

“Trouwens, ons imago in andere landen is wél zeer goed. In de VS, in Brazilië, ook in Nederland. En daar doen we niets anders dan wat we in België doen. Overal worden we met open armen verwelkomd. Alleen in onze thuislanden zijn we niet altijd even geliefd.”

Bij ons bent u de moloch die de vrije markt belemmert.

BEEUWSAERT. “Dat geldt voor bijna alle Europese energiebedrijven. Anderen hebben misschien een kwart van de Duitse markt, maar zijn in sommige deelstaten veel dominanter dan wij in België. Kijk, de groothandelsprijzen voor elektriciteit zijn nagenoeg identiek in België, Nederland, Duitsland, Frankrijk…”

GDF Suez verwijst graag naar de Noord-West-Europese markt. België heeft de grootste importcapaciteit van Europa, maar als alle centrales in België uitvallen, kunnen we nog maar een derde invoeren van wat we nodig hebben.

BEEUWSAERT. “Het is duidelijk dat alle landen op een bepaald ogenblik moeten investeren in nieuwe centrales. Niemand wil nieuwe centrales of hoogspanningslijnen, maar we willen wel allemaal elektriciteit. In de VS word je betaald omdat je capaciteit hebt gebouwd. Wat je verdient met de verkoop van elektriciteit, komt erbovenop. Europa kent dat niet waardoor je als investeerder veel meer risico loopt.

“Blijkbaar leeft de perceptie dat België het eldorado is van de groep. Dat beeld bestond in de jaren negentig trouwens ook bij het personeel zelf. Sommigen dachten dat zij al het geld van de groep verdienden. Want zij keken naar hun gemiddelde kostprijs en de gemiddelde verkoopprijs. Tot we hen, cijfers in de hand, erop wezen dat er per megawatt elektriciteit ook 30 euro werkingskosten zijn en niet elke geproduceerde MWh dezelfde waarde heeft.

“Door onze ervaring met het nucleaire in België hebben we een competitief voordeel dat we liever wereldwijd zouden gebruiken. Zoveel spelers met ervaring, nucleaire centrales en studiebureaus zijn er niet.”

Gelooft GDF Suez eigenlijk wel in renewables?

BEEUWSAERT. “We hebben een zekere diversificatie in onze portfolio die we proberen aan te houden. Op middellange termijn denken wij dat de wereld niet zonder kernenergie kan. Dus wij zijn geïnteresseerd om nieuwe nucleaire centrales te bouwen. Alleen zijn op dit moment de prijzen te laag om dat te doen. Het grote voordeel van kernenergie is dat het voorspelbaarder is dan wind of zon. Je kunt een land voorlopig nog niet bevoorraden met wind alleen.

“Hernieuwbare energiebronnen is een ander verhaal. Wij geloven daar ook in, maar elektriciteit uit wind en zon is op zichzelf niet competitief. Als energiebedrijf moet je goed oppassen waar je investeert. Kun je er zeker van zijn dat de regering die garanties op langere termijn ook geeft? Behalve in de VS en Canada zijn we dus veel bedachtzamer geweest om op die kar te springen. Heel het systeem van verhandelbare emissierechten heeft dat verbeterd.”

U hebt wel uw twijfels over de CO2-plannen van Obama.

BEEUWSAERT. “Dat heeft niet met twijfels te maken, maar met realisme. Hij heeft zijn plannen met veel moeite, en fel afgezwakt, door het Congres gekregen. We zien niet goed in hoe hij ermee door de Senaat raakt, terwijl hij tegelijk moet vechten om zijn hervorming van de gezondheidszorg erdoor te krijgen. Ik denk dat hij keuzes moet maken en op dit moment ziet het ernaar uit dat hij kiest voor health care. Dat betekent dat hij moet wachten op een situatie dat hij zijn klimaatplannen er weer door kan krijgen, en dat zal eerder voor 2011 of 2012 zijn. Politiek is de kunst van het haalbare. Vergeet niet dat het debat in de VS vooral gaat over de competitiviteit van de Amerikaanse industrie, eerder dan over CO2.”

Wat vindt u van het project van enkele Duitse bedrijven om een groot zonnepanelenveld te bouwen in de Sahara, dat op termijn een kwart van de Europese energie moet leveren?

BEEUWSAERT. “Misschien kan dat ooit. Ik vraag me af wanneer. De markt van de zonnepanelen is in elkaar gestuikt, want de vraag is teruggevallen. Nog zo een van die grootse plannen is het Inga-project in Congo. Daar wek je elektriciteit op die dan met hoogspanningslijnen tot Europa zou gaan. Zoiets klinkt op papier goed, maar in de praktijk vind je er zeer moeilijk financiers voor.”

Focus. Lege staatskas dwarsboomt kernuitstap, blz. 38

Door Luc Huysmans/Foto Wouter Rawoens

“Het openhouden van de kerncentrales brengt niets op tot 2015”

“De westerse wereld kan moeilijk anders dan op de kenniseconomie mikken om haar levensstandaard nog een tijd te behouden”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content