De macht achter de schermen

De topkabinetslui zijn de hefboom naar de politieke macht. In de lijst van de regering-Di Rupo komen soms verrassende namen naar boven.

H ervé Parmentier wordt de nieuwe chef des cabinetards. De kabinetschef van premier Elio Di Rupo (PS) wordt ook secretaris van de ministerraad. Hij was in Leterme I kabinetschef van vicepremier Laurette Onkelinx, die hij bijstond in de regeringsonderhandelingen.

“Parmentier is de man van de confrontatie”, waarschuwt een liberale kabinetsmedewerker. “Ik vrees dat zijn weinig diplomatieke aanpak niet altijd de beste is als secretaris van de ministerraad, die over de partijgrenzen heen compromissen helpt uit te werken. Hij praat wel perfect Nederlands, zodat hij een nuance onmiddellijk kan aangrijpen als onderhandelingstool.”

Parmentier zat ook in de Dexia-stuurgroep en weet van wanten in het delicate energiedossier. Hij is regeringscommissaris van Distrigas en was tot 2009 hij kabinetschef van minister van Energie Paul Magnette.

Parmentier werkte tot 2007 voor Didier Donfut, staatssecretaris voor Europese Zaken. Hij attendeerde Elio Di Rupo in een heel vroeg stadium op de Bolkestein-richtlijn over de liberalisering van de dienstenmarkt, die later door de Europese socialisten werd geamendeerd tot een schaduw van het origineel.

Parmentier behoort tot de lichting studaxen van het Institut Emile Vandervelde. De PS-studiedienst blijft achter de schermen een grote rol spelen, want Anne Poutrain – ‘keizerin van de Keizerslaan’ – stapt niet naar een kabinet, maar blijft het Institut leiden. Een liberale insider: “Ze zit als een spin in het netwerk van de ministers, maar ook in de administratie. Dat laatste is van groot belang, omdat de PS zo uitstekend technisch geïnformeerd wordt. Zo zijn ze ons soms te snel af in onderhandelingen.”

Parmentier wordt op het kabinet-Onkelinx (Sociale Zaken) opgevolgd door Laurence Bovy. De juriste was al haar kabinetschef toen Onkelinx minister van Justitie was, maar leidt nu de algemene beleidscel van de vicepremier, een topfunctie. Sinds 2009 vervangt ze de door de scandalitis gevelde Di Rupo-getrouwe Edmée De Groeve aan de top van de NMBS (waarvan Michel Bovy directeur-generaal is, maar geen familie). Bovy (levensgezel van de topman van de RTBF) assisteerde Di Rupo bij de onderhandelingen.

“Ze heeft een zeer kort lontje”, zegt een onderhandelaar. “Ze speelt te veel de persoon, en minder de bal om haar gelijk te halen.” Een N-VA-politicus looft Bovy echter als “een charmante dame, die een grote intellectuele eerlijkheid aan de dag legt. Geen type dat claimt de wijsheid in pacht te hebben. Ze weegt sterk op het algemene beleid”.

Discrete CD&V-spelverdeler

Aan Vlaamse kant wordt Eddy Peeters kabinetschef van vicepremier Steven Vanackere (CD&V). Hij wordt omschreven als een zeer gedegen onderhandelaar met een grote dosis politieke feeling. De gewezen kabinetschef van Jo Vandeurzen leidde het CD&V-backoffice tijdens de coalitiebesprekingen en de onderhandelingsopdracht van voorzitter Wouter Beke. “Peeters bleef zwijgen, terwijl Beke het woord voerde”, zegt een liberaal. “Ik weet niet of hij een sfinx is, dan wel bescheiden.”

Peeters, ook bestuurder van de Nationale Loterij, is net als zijn minister een ACV’er. Hij werkte er op de studiedienst. “Hij is zeker geen militant”, weet een medestudax. “Integendeel. Hij is een typische man van het compromis, zeer oplossingsgericht. Hij zal echter ook gedegen en vriendelijk duidelijk maken dat bepaalde voorstellen in zijn partij echt niet kunnen.”

Terwijl Peeters het algemene beleid opvolgt, vult Eric Kirsch de portefeuille van kabinetschef Financiën in. Deze terriër van de Wetstraat durft wel eens te blaffen. Intern is hij eerder het enerzijds-anderzijdstype.

Deze inspecteur van Financiën was een van de ‘Toshiba-boys’ die, twintig jaar geleden, de computer inschakelden bij politieke onderhandelingen. In het begin verliep de samenwerking met Leterme, wiens kabinetschef hij werd, niet zo vlot omdat de technicus niet altijd even goed de politieke logica van een beslissing kan inschatten.

Sp.a-partijsoldaat

Vicepremier Johan Vande Lanotte (sp.a) neemt Jan Cornillie als kabinetschef. Hij volgde als directeur van de sp.a-studiedienst de regeringsonderhandelingen, waar hij in het begin werd overvleugeld door Frank Vandenbroucke. Hij stond ook koninklijk bemiddelaar Vande Lanotte bij toen die een nieuwe financieringswet uitwerkte. Hij was de contactman voor de experts.

“Technisch onderlegd, maar weinig flexibel”, noemt een onderhandelaar hem. “Een trouwe partijsoldaat. Koppig soms, zoals bleek toen hij gedetailleerde informatie over de voorstellen van de bemiddelaar weigerde door te geven.”

Een N-VA-onderhandelaar nuanceert: “De man heeft veel intellectuele empathie. Hij beseft de gevoeligheden van zijn tegenstrevers. Dat helpt bij onderhandelingen.”

Cornillie stond ooit aan de zijde van Vincent Van Quickenborne in ID21 van Bert Anciaux. Hij ging een tijd later naar het kabinet Mobiliteit van Anciaux en bleef er zitten onder Renaat Landuyt.

Mindere goden

De andere topcabinetards zijn minder bekend. Ruben Lecok wordt de rechterhand van vicepremier Vincent Van Quickenborne (Open Vld). De econometrist onderhandelde mee over de financieringswet en de begroting. Hij werkte ooit voor Vlaams minister Fientje Moerman.

Bij de Waalse liberalen wordt Olivier Henin de kabinetschef algemeen beleid voor vicepremier Didier Reynders (MR). Hij speelde een wat schimmige rol naast Reynders tijdens het Fortis-proces. Buitenlandse Zaken wordt geleid door diplomaat François de Kerckhove.

Philippe Donnay wordt kabinetschef algemeen beleid van Joëlle Milquet (cdH). In een vroeger leven werkte de macro-econoom bij Bank Degroof, Cepess en het VBO.

Bij minister van Middelstand Sabine Laruelle (MR) blijft Alain Jeunehomme – tot voor kort vooral actief in Wallonië – kabinetschef. Dat geldt ook voor Ludwig Van Der Veken bij minister van Defensie Pieter De Crem (CD&V). Econoom en specialist auditing Rudy Volders, gewezen kabinetschef van Didier Reynders en “een pragmatisch tacticus”, wordt de rechterhand van minister van Begroting Olivier Chastel (MR). Ook Paul Magnette neemt zijn vroegere kabinetschef Laurent Levêque mee.

Voorts wordt Tania Dekens kabinetschef bij minister van Werk Monica De Coninck (sp. a). De juriste deed ervaring op bij Johan Vande Lanotte en Freya Van den Bossche en leidde later de sociale cel bij Laurette Onkelinx.

Vermelden we ten slotte nog dat Jan Poels kabinetschef wordt bij Open Vld-minister van Justitie Annemie Turtelboom. Poels was procureur in Turnhout en werkte met zijn Mechelse collega aan een betere werkverdeling en interne specialisatie over de arrondissementsgrenzen heen. Net wat het regeerakkoord voorschrijft voor Justitie in heel België.

HANS BROCKMANS