De kapitaalzorgen van Fortis, Dexia en KBC

De drie Belgische grootbanken kregen het de voorbije maanden en weken hard te verduren op de beurs. Wanneer gaat voor hen de zon weer schijnen?

Is het ergste van de kredietcrisis achter de rug?

De wortel van alle kwaad zijn de wanbetalingen in de VS op hypothecaire leningen en die wortel steekt nog in de grond. Die wanbetalingen veroorzaken paniek op de kredietmarkten en lokken zware afschrijvingen uit op allerhande financiële producten die gebaseerd zijn op Amerikaanse rommelhypotheken. Vooral Fortis heeft nogal wat van deze producten in de portefeuille. Dexia lijdt vooral via haar Amerikaanse dochter FSA, die kredieten in de VS herverzekert en nogal wat afschrijvingen moet boeken op de portefeuille. Zodra de wanbetalingen stabiliseren, kunnen de koersen van financiële producten weer vaste grond onder de voet krijgen. Dan kunnen banken eventueel gedane afschrijvingen terugnemen.

Het aantal wanbetalingen stijgt echter nog, maar het straaltje zonlicht dat door de wolken priemt, is het stijgingspercentage dat afneemt. Van cruciaal belang zijn ten eerste de evolutie van de huizenprijzen. Lagere huizenprijzen motiveren de Amerikaanse gezinnen om hun hypotheeklening niet terug te betalen en het huis aan de bank te laten. De huizenprijzen laten zich moeilijk voorspellen, maar zolang er een grote voorraad onverkochte huizen blijft, is een snel herstel uitgesloten. Tweede cruciaal element is de gezondheidstoestand van de Amerikaanse economie. Een dalende werkgelegenheid vreet dan, naast de dure olie, aan het inkomen en dus ook aan de terugbetalingscapaciteit van de Amerikaanse gezinnen. Op korte termijn is een zwakke heropleving mogelijk dankzij de stimuleringsmaatregelen van de Amerikaanse regering (belastingteruggave) en centrale bank (lagere rente), maar een duurzaam herstel is andere koek.

Zullen de banken vers kapitaal nodig hebben?

De afschrijvingen slaan diepe kraters in het eigen vermogen van de banken. Het eigen vermogen, gecorrigeerd voor waardedalingen van de activa op de balans, van Dexia bijvoorbeeld, is gezakt met ruim een derde. Dergelijke bedragen jagen beleggers de stuipen op het lijf. Ze vrezen dat de banken vers kapitaal moeten ophalen om te voldoen aan alle kapitaalvereisten, zeker als de regelgevers de kapitaalvereisten strenger zouden maken als reactie op de kredietcrisis. Fortis kampt met het bijkomende probleem dat het de duur betaalde overname van ABN Amro nog gedeeltelijk moet financieren door de verkoop van activa, die door de aanhoudende huidige malaise steeds minder waard dreigen te worden.

De uitgifte van nieuwe aandelen moet in het huidige slechte beursklimaat tegen lage koersen gebeuren. Dat dreigt de winst per aandeel en dus ook de koersen nog verder onderuit te halen. Fortis en KBC doen daarom een beroep op een alternatieve financiering, zoals de uitgifte van eeuwiglopende obligaties (met coupon van 8 %), die ze van de toezichthouders mogen toevoegen aan het eigen vermogen. “Maar als de situatie over twaalf tot achttien maanden wat zou opklaren en de banken een deel van de afschrijvingen kunnen terugnemen, dan is het denkbaar dat de banken weer een overschot aan kapitaal zullen hebben”, zegt Etienne De Callataÿ, hoofdeconoom van Bank Degroof.

Gooien de banken hun eigen ruiten in?

Ja. Al hebben ze geen andere keuze. Om te voldoen aan de kapitaalvereisten, halen de banken niet alleen vers kapitaal op. Ze verkopen ook financiële activa, wat de koersen verder onderuit kan halen en dus nog meer afschrijvingen kan uitlokken. Daarnaast zijn de banken ook minder happig om verse kredieten toe te kennen. In Europa is nog geen sprake van kredietschaarste omdat bedrijven bestaande kredietlijnen aanspreken, maar enquêtes bij de banken tonen aan dat hun kredietvoorwaarden strenger worden. Het nachtmerriescenario is dat de kredietcrisis en de conjunctuurvertraging elkaar in een dodelijke wurggreep houden, met de banken als katalysator.

Door Daan Killemaes

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content