De Iraanse bom in het mijnenveld

Israël staat niet alleen in de confrontatie met Iran. Alle opties liggen op tafel, het blijft echter afwachten wat de internationale gemeenschap van plan is. y

De Israëli’s stappen 2010 binnen met één zaak in hun gedachten: de Iraanse bom. Bezorgdheid over Irans nucleaire ambities is in de Joodse staat een chronische zorg. In 2010 wordt het een acute kwestie. “Alle opties liggen op de tafel”, zeggen de Israëlische en westerse politici vaagweg als ze het hebben over hun Iran-beleid. In 2010 moeten ze kiezen, net als Iran trouwens.

Israëls onophoudelijke waarschuwingen zijn samengevloeid in een nieuwe sfeer van hoogdringendheid. Plots lijkt het vooruitzicht van ernstige sancties tegen Iran reëel. Rusland en zelfs China hebben in september 2009 Iran de les gespeld nadat de drie westerse permanente leden van de VN-Veiligheidsraad bewijzen hadden gevonden van een geheime uraniumverrijkingsfabriek bij Qom. Iran beweerde lange tijd dat zijn verrijkingsfabriek in Natanz alleen vreedzame doeleinden diende en openstond voor internationale inspectie. Het heeft echter nooit het bestaan van die tweede fabriek onthuld.

Het Iran-beleid van Obama werd stuurs. In woorden leken de wereldleiders het eens als nooit tevoren. Zonder volledige naleving en onthulling zou de Veiligheidsraad strenge nieuwe sancties opleggen door de Iraanse export van olie en de invoer van geraffineerde petroleumproducten te blokkeren. De Franse president Sarkozy gaf het begin van 2010 als deadline.

Netanyahu

Daar dringen de opeenvolgende Israëlische eerste ministers al lang op aan, niet het minst premier Binyamin Netanyahu. Hij maakte van Iran al meer dan tien jaar de kern van zijn retoriek.

Zijn voorgangers gaven de voorkeur aan stille diplomatie met de westerse mogendheden en Rusland, maar ook met de soennitische Arabische staten die schrik hebben van het sjiitische zelotisme en de hegemonieambities van Iran. Ze hielden voor dat Iran een wereldprobleem was en niet alleen een probleem voor Israël. Ze moedigden geheime inspanningen aan om de Iraanse onderzoeks- en productieplannen terug te schroeven.

Netanyahu staat daar ook achter, maar hij wil veel meer. De Israëlische luchtmacht voert bombardementen uit op verafgelegen doelwitten en lijkt tevreden als die ook bekendgemaakt worden. In het binnenland worden oefeningen van de burgerbescherming ingekleed als een voorbereiding op een vergeldingsaanval met raketten van Irans plaatselijke handlangers, Hezbollah en Hamas, in het geval van een Israëlische aanval op de Iraanse atoomfabrieken.

De dreigende krachtmeting tussen Iran en de wereld is manna voor Israël, maar het brengt tegelijk ook Israëls eigen moment van de waarheid dichter en grimmiger nabij. Als de sancties niet toegepast worden, of als ze wel toegepast worden en mislukken, dan kan het zijn dat Netanyahu vindt dat hij niet langer kan wachten.

Cynisch

Een aantal van zijn critici is van oordeel dat de melodramatische houding van Netanyahu geworteld is in cynisme. Ze vermoeden dat Iran een voorwendsel is om vrede met de Palestijnen voor zich uit te schuiven terwijl hij met de Verenigde Staten marchandeert over de ‘natuurlijke aangroei’ van de Joodse nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever.

Anderen hebben een verschillende mening over de vastberadenheid van de premier. “Het is een man met een missie”, zegt een doorwinterde Israëlische politicus. “Zijn missie bestaat erin Israël de Iraanse bom te besparen. Het vredesproces is een afleiding, het maakt geen deel uit van die missie.”

Men nam altijd aan dat Amerika Israël toegevingen zou kunnen ontwringen over Palestina in ruil voor ‘groen licht’ voor een aanval op Iran. In de veronderstelling dat de Veiligheidsraad verlamd zou zijn en dat Amerika zelf een militaire actie uitsloot.

Nu zou Netanyahu zijn missie ook kunnen volbrengen dankzij een gezamenlijke uiting van internationale vastberadenheid. In dat geval zal Israël beweren dat die vastberadenheid gesterkt werd door zijn eigen dreiging met geweld. President Obama krijgt dan even de gelegenheid om Israël, de Palestijnse Autoriteit en de gematigde Arabische staten – allemaal mogelijke slachtoffers van een op hol geslagen Iran – uit hun koppige lethargie te halen en op weg te zetten naar een gezwind vredesproces.

DE AUTEUR IS CORRESPONDENT VAN THE ECONOMIST IN ISRAËL.

Door David Landau

2010De dreigende krachtmeting tussen Iran en de wereld is manna voor Israël, maar brengt ook Israëls moment van de waarheid dichterbij.