De implosie van het ABVV

M ia De Vits is opgestapt als voorzitster van het ABVV. De machtigste vrouw van Vlaanderen – zie het Trends-onderzoek van vorige week – moet nu proberen de macht van SP.A-voorzitter Steve Stevaert te vergroten.

Voor het ABVV zal maandag 8 maart als een dramatische dag in de geschiedenisboeken genoteerd worden. De implosie van de organisatie is nabij. Wie zal het ontredderde schip van de socialistische vakbond gaan besturen?

Mia De Vits werd in 2002 voorzitter na een lange lijdensweg. In 2001 had toenmalig voorzitter Michel Nollet aangekondigd op vervroegd pensioen te gaan. Hij moest er een half jaar extra bijpakken omdat men geen eensgezindheid kon vinden over de opvolging.

In oktober 2001 – toen de opvolging van Nollet met een half jaar verschoven werd – kopte Trends op de cover ‘Requiem voor een vakbond. Het ABVV aan de vooravond van de laatste kans’ (Trends, 25 oktober 2001). De slotparagraaf startte met de zin “Cruciaal zal de rol van De Vits worden.”

Ze had alles mee om het ABVV naar nieuwe en modernere wegen te leiden. Maar De Vits faalde. Het Waalse bastion kon ze niet nemen. Vooral Christian Roland, voorzitter van de bediendebond BBTK, legde haar op menige bureauvergadering het vuur aan de schenen.

Er waren inhoudelijke verschillen tussen de Vlaamse en Waalse vleugel, maar er waren vooral ook grote verschillen tussen de opvatting van Mia De Vits – die een moderne en efficiënte vakbond wilde met een grotere macht van het federale bestuur – en de opvatting van de Waalse vleugel – die de baronieën van de vakcentrales wilde instandhouden.

Wie kan er nu voorzitter worden? Ook al eisen sommige Vlaamse gewesten al opnieuw een Vlaming aan het hoofd, wie zal dat willen en/of kunnen? Mia De Vits had een ijzersterke reputatie in de vakbond. Vandaag heeft geen enkele Vlaming diezelfde papieren. Wie nu zijn nek uitsteekt, wordt het hoofd afgehakt. Tenzij het een schertsfiguur wordt die stroman is voor de Waalse regionalistische belangen. Een Waal dan? De Vlamingen zullen nog dieper in hun schulp trekken. De wonden die nu geslagen zijn – “Ik neem akte van haar beslissing, maar die wekt bij mij geen emoties op,” zei Waals topman Jean-Claude Vandermeeren over een vrouw die 33 jaar voor de vakbond heeft gewerkt – zijn niet te helen. Alle Vlaamse nieuwlichters moeten nu wel diep beschaamd en gekwetst wegkruipen.

Straks volgen de sociale verkiezingen. Ook al wordt er in de eerste plaats gestemd op de lokale delegees van het bedrijf, toch zal deze vaudeville aan de ABVV-top zijn schaduw werpen op de resultaten. Het ACV lijkt nu al de winnaar te worden. En was dat misschien ook wel zonder deze toestand geworden.

Later op het jaar volgen de interprofessionele onderhandelingen tussen werkgevers en vakbonden. Mia De Vits was daar steeds een sterkhouder, onder meer vanwege haar jarenlange ervaring. Als voor het ABVV een Waal aan tafel komt zitten die moet tonen dat hij radicaler is dan die “softe vrouw”, dan kunnen het Verbond van Belgische Ondernemingen en de zelfstandigenorganisatie Unizo beter de boeken sluiten.

En wat kunnen de politieke gevolgen zijn? De radicalisering van het ABVV kan de linkse druk op de PS nog versterken. Maar ook kan deze evolutie de politieke mogelijkheden na de verkiezingen van juni wel eens beperken. Stel – en dat is niet zo hypothetisch – dat SP.A de VLD zou inwisselen voor CD&V. Dan kan straks die regering wel het ACV meekrijgen, maar zullen de Waalse radicalen van het ABVV de oppositie tegen de partij van ex-kameraad Mia dubbel zo hard spelen. Heeft Stevaert zich dan toch misrekend?

Guido Muelenaer