De gordiaanse knoop

Maar België staat niet alleen. …

Maar België staat niet alleen. Ook in buurlanden Frankrijk en Nederland zijn de begrotingsnormen steevast ontoereikend voor de aangroei van de kosten. Voor de kostenexplosie zijn drie factoren verantwoordelijk. Het populairste argument (maar niet het belangrijkste) is de veroudering van de bevolking. Grotere impact heeft de technologische evolutie van de geneeskunde. Het aantal nieuwe behandelingen en diagnosemogelijkheden neemt toe. Bovendien worden die duurder. Een derde factor die het kostenplaatje van de ziekteverzekering de hoogte injaagt, zijn de stijgende loonkosten. In België raamt het Riziv de extra kosten van de sociale akkoorden tussen 1995 en 2001 op 657 miljoen euro (26,5 miljard frank).

De regering probeert halsstarrig het huidige systeem efficiënter te maken. Daartoe moet het Riziv beter statistisch materiaal aanreiken om overconsumptie, onverantwoord voorschrijfgedrag en onterechte terugbetalingen aan banden te kunnen leggen. Vooral de artsen voelen zich daarbij geviseerd omdat ze worden afgeschilderd als verkwisters, en via lineaire terugbetalingen het kind van de rekening zijn. En bovendien duurt het verzamelen van betere statistieken al jaren. Maar wat doen de beleidsmakers ermee?

Het is een ware knoop van Gordium. De vraag is dus: kan de overheid alle zorgen voor iedereen blijven verzekeren? Maar privatisering is geen oplossing. Kijk maar naar de Verenigde Staten. Daar zit de kost voor de gezondheidszorg bijna op 15% van het BNP, terwijl we het in België met 8,8% niet zo slecht doen. Het verschil is gedeeltelijk te verklaren door de administratieve kosten van de Health Management Organisations, die zouden oplopen tot een kwart van het Amerikaanse systeem. Ook bij het Riziv en de ziekenfondsen zou de administratieve kostprijs stijgen als meer statistische gegevens het beleid moeten ondersteunen.

Ondanks gelekte plannen over een gedeeltelijke privatisering, verzekerde premier Guy Verhofstadt ( VLD) trouwens dat een geneeskunde met twee snelheden uitgesloten is. Een begrijpelijke, politieke slogan. Maar er is geen eenvoudig alternatief, en dat weten politici. Maar ze willen niet vertellen dat er geen masterplan is. Het heeft geen zin om nu het budget vast te leggen op een zuinige 14,08 miljard euro (568 miljard frank) _ zoals de VLD wil. Dat streefdoel is niet haalbaar zonder zware aanpassingen in het huidige systeem. Er is een plan nodig dat de gezondheidszorg anders benadert; vanuit de patiënt en niet vanuit het aanbod. Dat kan met gedeeltelijke privatisering of zonder. Maar het wordt tijd om kleur te bekennen en een regisseur voor het plan aan te duiden, zodat tijdens de voorstelling de prijzen voor een zitje niet moeten worden aangepast.

Roeland Byl