Felix Delhasse, Désiré Derhaene, Charles Spilthoorn, Pierre Seron, Louis De Potter. Afgezien van de laatstgenoemde, komen die namen amper voor in de geschiedenisboeken. Nochtans speelden ze allemaal een rol in de Belgische onafhankelijkheidsstrijd in 1830. Louis De Potter zat in het Voorlopig Bewind, maar op een schilderij van die groep staat hij op de achtergrond. De reden? Hij was, net zoals de andere vermelde personen, een overtuigd republikein, en België werd uiteindelijk een monarchie. Die groep radicalen en hun ideeën werden door het jonge België weggemoffeld.
Els Witte, emeritus hoogleraar geschiedenis aan de VUB, besteedt aandacht aan die groep in haar boek over de Belgische republikeinen in de jaren na 1830. Het is haar specialiteit mensen en politieke en sociale stromingen uit de vergeetput van de geschiedenis halen. Enkele jaren geleden schreef ze een referentiewerk over het orangisme in België na 1830. Die aanhangers van Willem I en van het behoud van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden was veel groter en invloedrijker dan beschreven in de historische werken. Maar de winnaars schrijven altijd de geschiedenis, en dat waren de katholieken en de liberalen, die in het jonge België de macht onder elkaar verdeelden. De radicalen mochten dan wel een beslissende rol hebben gespeeld in de opstand tegen Willem I, men wilde hen snel vergeten.
Dat ging niet zo gemakkelijk. De groep beschikte over een belangrijk netwerk met vertakkingen naar republikeinse kringen in Parijs. Pierre Seron, de burgemeester van Philippeville, was de secretaris van Georges Danton, een belangrijke figuur van de Franse Revolutie. De gebeurtenissen na de val van de Bastille in 1789 waren een referentie voor de radicalen. Pierre-François Van Meenen bewonderde de republiek zo vurig dat hij in Leuven een herdenking van de onthoofding van Lodewijk XVI organiseerde.
De radicale republikeinen pleegden in 1831 een mislukte staatsgreep. Tot 1848 waren er diverse pogingen om koning Leopold I te ontvoeren en af te zetten. Na 1850 deemsterde de beweging weg. Maar haar ideologische invloed bleef doorwerken. De groep vormde mee de basis van het socialisme en het progressieve liberalisme.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier