De draad kwijt

2002 was een keerpuntjaar voor de telefoon. Voor het eerst waren er meer mobiele telefoons dan vaste lijnen. In de loop van 2013 gebeurt hetzelfde met het internet. Het wordt vooral een mobiel medium.

H et aantal met het internet verbonden mobiele apparaten, zoals smartphones en tablets, overstijgt in 2013 volgens de investeringsbank Morgan Stanley het aantal desktop- en laptopcomputers.

Dat betekent niet dat de mobiele apparaten de computer helemaal verdringen. Maar het zwaartepunt van het internet verschuift duidelijk. Jarenlang was mobiele toegang tot het internet een kneusje. Je ging erop met een vaste pc of laptop. Nu smartphones en tablets almaar krachtiger worden, beschouwt de industrie ze als een veelbelovender platform.

De investeerders hebben zwaar ingezet op starters in mobiele communicatie. Er werd meer durfkapitaal in mobiele firma’s gestoken dan in om het even welk jaar sinds 2001, zegt Rajeev Chand van Rutberg & Company, een investeringsbank uit San Francisco. Instagram, een foto-app die door Facebook overgenomen werd voor 730 miljoen dollar, werd alleen voor mobiel gebruik uitgedacht. Mobiele firma’s kregen in de eerste helft van dit jaar 3,9 miljard dollar toegespeeld, of 46 procent van het geïnvesteerde durfkapitaal. Twee jaar geleden was dat amper 17 procent. “Onze cijfers bewijzen dat het internet in de eerste plaats mobiel wordt”, zegt Chand.

Dat heeft verregaande gevolgen voor de technologiebedrijven, die door het groeiende belang van de mobiele apparaten onderverdeeld dreigen te worden in winnaars en verliezers. De grootste winnaar is ongetwijfeld Apple. Zijn iPad domineert de snelgroeiende markt van de tablets en zijn iPhone staat in voor bijna driekwart van de winsten van de mobieletelefoonsector, hoewel het toestel minder dan 10 procent van de verkoop van handsets vertegenwoordigt. De almacht van Apple in mobiele toestellen heeft het tot ‘s werelds meest waardevolle beursgenoteerde onderneming gemaakt.

Wie de grootste verliezers zijn, is eveneens duidelijk: de reuzen van het pc-tijdperk, zoals Dell, HP en Microsoft, die de mobiele boot gemist hebben. En producenten van mobiele apparaten, zoals Nokia en RIM, die te traag waren in het omarmen van het internet. Ook fabrikanten van spelconsoles zoals Sony en Nintendo krijgen het zwaar te verduren omdat ook de spelletjes mobiel gaan. Nokia en Microsoft, ooit bittere vijanden, zijn nu bondgenoten en zouden in 2013 wel eens kunnen fuseren. Een overname van RIM lijkt eveneens waarschijnlijk.

De meeste ondernemingen bevinden zich ergens tussenin. De vraag is hoe gemakkelijk ze hun businessmodel kunnen verschuiven naar het mobiele. Twitter is al goed op weg: de meerderheid van zijn gebruikers maakt al gebruik van mobiele toestellen. Amazon, eBay en andere onlineretailers zitten ook goed, omdat met een mobiel apparaat van overal ter wereld geshopt kan worden. Denk aan de Kindles van Amazon, eigenlijk winkels die in uw jaszak passen.

Facebook en Google

De grootste vraagtekens hangen boven Facebook en Google. Allebei zijn ze voor het grootste deel van hun inkomsten afhankelijk van onlineadvertenties. Het probleem, zegt Mary Meeker van de durfkapitaalfirma Kleiner Perkins Caufield & Byers, is dat de advertentietarieven voor mobiele apparaten veel lager liggen dan voor het desktopweb. Het advertentie-inkomen dat een website puurt uit een mobiele gebruiker, is amper 20 procent van wat hij uit een desktopgebruiker haalt.

Dat is vooral een probleem voor Facebook, dat nu al moeite heeft om zijn waardering te rechtvaardigen op basis van de advertentie-inkomsten. Topman Mark Zuckerberg heeft echter gezegd dat, omdat de gebruikers van mobiele toestellen vaker Facebook bezoeken, de kansen om daar geld mee te verdienen op lange termijn veel groter zijn.

Meeker wijst naar het voorbeeld van Japan, waar het internet eerst van start ging op mobiele toestellen, meer bepaald vanaf 1999. Hoewel de gemiddelde inkomsten per gebruiker op een laag peil begonnen, stegen ze uiteindelijk naar een niveau dat vergelijkbaar is — en in sommige gevallen zelfs hoger — met dat van de internetdiensten op desktops. “Wij denken dat de rest van de wereld Japan zal volgen”, zegt Meeker. Zuckerberg hoopt samen met de andere aandeelhouders van Facebook dat zij gelijk heeft.

De opgang van het mobiele internet verandert niet alleen de technologiesector, ook de manier waarop mensen het internet gebruiken en bekijken wordt nooit meer hetzelfde. Mobiele telefonie hield in dat in plaats van naar een plek te bellen, u een persoon opriep. Op dezelfde wijze wordt het internet met rasse schreden een extra laag die boven op de realiteit gelegd wordt en waar u altijd mee geconfronteerd wordt. In die mate dat het misschien zelfs een deel van uzelf wordt. In de komende jaren wordt dat de meest diepgaande verandering van allemaal.

TOM STANDAGE, ILLUSTRATIE ANTON VAN STEELANDT

Het internet wordt een laag boven op de realiteit.