De Brusselse Godot

Het getalm over de herontwikkeling van Tour & Taxis duurt voort. Stad, gewest en de private ontwikkelaar wijzen elkaar met de vinger.

Intussen al 25 jaar geleden werd het enorme braakland rond Tour & Taxis een gebied voor uitrustingen van collectief belang. In 2001 kreeg het nog een opwaardering als gebied van gewestelijk belang. Maar het zal allicht nog eens twintig jaar duren vooraleer men het nieuwe uitzicht van de site kan bewonderen.

Bij wie ligt de fout? Grotendeels bij de regionale en gemeentelijke overheden en de oude eigenaars, die al decennialang een processie van Echternach opvoeren. Michel de Bièvre, die sinds 2000 het project T&T leidt, is al meer dan tien jaar bezig met het opstellen en weer afvoeren van plannen over een van de mooiste gronden in de hoofdstad. In 2009 heeft hij een slag gewonnen – al is de uitkomst ervan nog onzeker – toen hij een van de grootste vastgoedprojecten (218.000 vierkante meter) in de wacht sleepte die ooit door het gewest en de stad afgeleverd werden. Een richtschema, een kaderdecreet en een vergunning bepalen nu dat van de 30 hectare die de site groot is, 40 procent naar huisvesting en 10 procent naar openbare voorzieningen moet gaan. De resterende 50 procent kan gespreid worden over kantoren, handelszaken, hotels en logistieke infrastructuur. Dat alles rond een immens privépark van 9 hectare dat het uitzicht vanop de site tot over het nabijgelegen kanaal uitbreidt.

Op de linkeroever van het kanaal heeft Project T&T onlangs een terrein verworven dat met het ‘vlaggenschip’ verbonden zal worden door een brug voor lichte voertuigen en openbaar vervoer en waarop een complex van 15.000 vierkante meter opgetrokken zal worden. “We willen een echte groene corridor creëren tussen het park en de Noordwijk”, benadrukt De Bièvre, die nog wel wacht op het bijzonder bestemmingsplan. Hij belooft wel dat de eerste fase van de aanleg van het park (2 hectare) en de bouw van de middelgrote huisvesting (aan de bovenzijde van de Picardstraat) binnenkort opgestart worden.

Teleurgestelde stad

Maar zo ver is het nog lang niet. De MIVB zegt dat Tour & Taxis voor investeringen in tramlijnen geen prioriteit vormt. De site wordt nochtans slecht bediend door het openbaar vervoer en blijft te weinig toegankelijk. Men zou natuurlijk de busverbindingen kunnen opvoeren. De tramverbinding zou dan stapsgewijs kunnen volgen naargelang van de ontwikkeling van de site.

De stad Brussel toont zich intussen bijzonder teleurgesteld over de inertie van de privéoperator. De stad eist ook dat een groter aandeel (65 procent) toegewezen wordt aan huisvesting en zegt zelfs dat de hele zaak tot nader order vastgelopen is. “Het gewest heeft zich in dit dossier laten beduvelen”, klinkt het. “Onder de belofte dat spoedig een nieuwe, voor iedereen toegankelijke openbare groenruimte het licht zou zien, heeft het in allerijl – de NMBS dreigde ermee het perceel weer in bezit te nemen – een surrealistische vrijbrief afgeleverd aan de privé-eigenaars. En nu wordt het onmogelijk om een leefbaar project in het leven te roepen. Dat geldt zeker voor de toegankelijkheid met het openbaar vervoer: het heeft geen enkele zin om een nieuwe brug te bouwen die zo’n 12 meter naar omhoog moet klimmen. Vooral als men de tram onder de nabijgelegen Redersbrug kan leiden om via de huidige toegangsweg de site te betreden. Voor ons functioneert de site op dit ogenblik goed, met het Koninklijk Pakhuis en zijn zowat 800.000 bezoekers als uitstalraam. Meer hoeft voorlopig niet.”

Sommige Brusselse bestuurders aarzelen intussen ook niet om Evelyne Huytebroeck (Ecolo), de gewestminister voor Milieu en Energie, aan de schandpaal te nagelen voor haar steun aan het bouwproject van het toekomstig hoofdkwartier van het Brussels Instituut voor Milieubeheer “Ja, op papier staat het gebouw als passief geklasseerd”, klinkt het bij een plaatselijke schepen. “Maar u zult wel toegeven dat meer dan 16.000 vierkante meter nieuwe kantoorruimte optrekken in een stad waar meer dan een miljoen vierkante meter leegstaat en op een site die niet door het openbaar vervoer bediend wordt, van twijfelachtig allooi is.” Volgens de jongste berichten zal de vergunning, die in 2010 aangevraagd werd, binnenkort afgeleverd worden en kunnen de werken vanaf augustus 2012 beginnen.

Michel de Bièvre blijft kalm bij de kritiek. “De openbare macht heeft zijn prioriteiten en zijn kalender. Wij hebben de onze. De overheid heeft ooit de gelegenheid gehad om gronden aan te kopen, zoals ze dat gedaan heeft in de dossiers Delta en Josaphat. Nu zijn we hier volle eigenaar. En we hebben een vergunning voor 218.000 m² die we binnenkort willen uitvoeren samen met de bouw van het gebouw van de BIM, zodra we daarvoor de vergunning binnen hebben.”

PHILIPPE COULÉE

“Het gewest heeft zich in dit dossier laten beduvelen”