Notaris Jan Boeykens was een hoofdrolspeler in de voorbereiding van het vastgoedproject Finisterrae. Dat brengt de Compagnie Het Zoute 65 miljoen euro op. Maar de notaris bezorgt de familie Lippens ook kopzorgen. Zijn klacht bij het parket ondersteunt immers het fraudeonderzoek tegen de Compagnie.
Is de Knokse vastgoedscène door en door verrot? Dekken burgemeester en schepenen elkaars affaires af? Dat kan blijken uit de nota die notaris Jan Boeykens schreef aan het parket van Brugge (zie kader: De notaris schrijft een nota). Die heeft, zo vernemen we in gerechtelijke kringen, de justitiële molen in het Knokse vastgoeddossier in gang gezet, wat leidde tot de hechtenis van Marc Verhaeghe (de Knokse gemeentesecretaris) en Georges Jacobs (Compagnie Het Zoute).
Volgens de nota handelen Knokse mandatarissen en ambtenaren “bewust in strijd met de wet”. Want: “Het is immers moeilijk aan te nemen dat architecten, de gemeentelijke administratie ruimtelijke ordening en de gemachtigde ambtenaar onwetend zouden zijn van het feit dat de afgeleverde stedenbouwkundige vergunningen in strijd zijn met het bestaande bijzonder plan van aanleg.”
Samengevat: iedereen is erbij betrokken, terwijl architecten, lokale en gewestelijke ambtenaren toch de wettelijke plicht hebben toe te zien op de rechtmatigheid van werken waarmee ze te maken hebben. Het valt op dat lokale vastgoedprofessionelen alleen willen praten als we plechtig beloven ze niet te citeren. Zegt zo’n insider: “Wie een werk wil uitvoeren, heeft in Knokke-Heist de keuze: twee jaar wachten of een snelle vergunning met een reukje aan.”
Een lokale vastgoedman stelt vast dat bepaalde collega’s alles gedaan krijgen, omdat ze de juiste introducties hebben. “Wie hen erbij betrekt, heeft het meeste kans op succes. De technici fluisteren een en ander in het oor bij de politici, en dat is dan weer geregeld.”
Vierkante meters zijn goud waard
Iemand als architect Bart Chielens wordt genoemd als een lid van de inner circle van de Compagnie, en is vandaag mee verantwoordelijk voor haar bouwplannen in het Noord-Franse Hardelot, waar de maatschappij op termijn 1400 flats, nieuwe openbare pleinen en parken wil neerplanten. Toch geeft hij openlijk kritiek op het reilen en zeilen van het gemeentebestuur en getuigt over “nefaste ontwikkelingen” op het vlak van ruimtelijke ordening, zoals “het volbouwen van het groene Duinbergen en het Zoute of de toenemende bouwhoogtes van de appartementsgebouwen”.
Een en ander werd mogelijk omdat Knokke van een kustdorpje is uitgegroeid tot een stad. Terwijl andere gemeentelijke diensten groeiden, werd in ruimtelijke ordening niet geïnvesteerd. Ter illustratie: de eerste stedenbouwkundige ambtenaar ooit van Knokke-Heist moet (binnenkort overigens) nog worden aangesteld.
Chielens: “Te veel bevoegdheden waren geconcentreerd bij één persoon, de gemeentesecretaris. Wie hem kon overtuigen, had de meeste kans op succes. Stedenbouw is ook technischer geworden. Het is voor een kenner niet moeilijk om een dossier uit te leggen op die manier die hem het best uitkomt. De wijze waarop een bijzonder plan van aanleg wordt gelezen, is essentieel in een bouwdossier. Door de afwezigheid van een stedenbouwkundige werden de dossiers in Knokke-Heist grotendeels op technische aspecten nagezien, zonder dat men werkelijk bezorgd was over de kwaliteit van de ruimtelijke ordening. Let wel: het betreft meestal kleine ingrepen.” Een kleine ingreep kan echter enkele vierkante meter extra opleveren, en die zijn goud waard in het Zoute.
Oppositielid Stefaan Van de Wal (Raak) bevestigt: “Hoger, lager of breder bouwen in Knokke? Eén adres: secretaris Marc Verhaeghe.”
Kring van vertrouwelingen doorbroken
Dat uitgerekend Georges Jacobs, de rechterhand van Léopold Lippens, de gemeentesecretaris in problemen brengt door bekentenissen af te leggen, doet het Zoute op zijn grondvesten daveren. De kring van de vertrouwelingen werd doorbroken.
“Een typische, ietwat naïeve en niet al te snuggere gast om pinten mee te pakken,” zo omschrijft een kennis Jacobs. “Niemand kon hem iets weigeren. Hij opent deuren bij de gemeente om voor de Compagnie de nodige projecten aan te brengen, mooi in orde met een strikje rond. Zo belandden ze zonder enige smet op het bureau van de Compagnie.”
Volgens Chielens was Jacobs “de externe kracht die volledig voorbereide dossiers overdroeg, waarna de Compagnie het verdere beheer deed”. Bij de Compagnie zelf heeft men, verwijzend naar een verkavelingdossier dat al vijf jaar aansleept, dan weer de indruk dat ze meer dan andere vastgoedbedrijven tijd verliezen aan administratieve rompslomp in Knokke en Brugge.
Heel wat bewoners van het Zoute – zoals notaris Boeykens – zien met lede ogen hoe de Compagnie grote villa’s platgooit en verkavelt in twee of drie stukken. Compagniedirecteur Philippe Muylle: “Voor alle duidelijkheid: mits de nodige vergunningen is een verkaveling wettelijk in orde. Ik krijg dubbele signalen wat de esthetische kant betreft van verkavelingen. We creëren zo in Knokke ook meer ruimte voor meer mensen. Dat is zelfs een uitdrukkelijke wens van sommige politici.”
Schepenen in vastgoed
Chielens denkt dat de hele affaire een zuiverende wind doet waaien in Knokke. Ook andere collega’s hopen dat de gemeente zich strenger houdt aan de eigen voorschriften en dat ‘monsterprojecten’ zoals rond La Réserve (het laatste grote project van de Compagnie) geen kans maken.
Bart Chielens minimaliseert de rol van de burgemeester, die volgens hem liever praat over golf en vogels dan over bouwkundige dossiers. “Je moet echt niet bij hem aankloppen om een vergunning te regelen. Ook de technische details van de bouwdossiers van de Compagnie liet hij over aan zijn medewerkers. Ik denk dus niet dat de burgemeester rechtstreeks betrokken is bij de omkoping. Met dat soort details houdt hij zich niet bezig. Ik ben er trouwens van overtuigd dat de burgemeester niet gelukkig is met een aantal bouwkundige evoluties in Knokke.”
Jacobs en de gemeentesecretaris kregen volgens Chielens vrij spel omdat het gemeentepersoneel niet sterk genoeg stond om weerwerk te bieden. Compagniedirecteur Philippe Muylle: “Is dat zo? Ik weet het niet. Ik kom misschien twee keer per jaar op het gemeentehuis.” Waarom liet het gemeentebestuur begaan? Waarom trok niemand aan de alarmbel? Stefaan Van de Wal van de oppositiepartij Raak: “Sommige schepenen zijn blind voor wanpraktijken, ook al omdat ze zelf actief zijn in vastgoed.”
Dat Léopold Lippens de Compagnie vertegenwoordigt, is bekend. Maar ook schepen van Bevolking en Burgerlijke Stand Ingrid Reubens was actief in het vastgoedbedrijf Rebola. Schepen van Personeel Hugo De Plecker is dan weer vennoot van de CVBA Maritim en verbonden met Maritim Immo. Schepen van Openbare Werken Luc Lierman is gedelegeerd bestuurder van de (niet echt succesvolle) vastgoedondernemingen Lumape en De Singel Immo. Schepen van Economie Daniël De Vlamynck richtte vorig jaar projectontwikkelaar Middelhoek BVBA op.
Andere politici verdienden dan weer flinke bedragen omdat hun grond werd opgewaardeerd tot bouwzone. De meerderheid van het college van Knokke is op een of andere manier dus verbonden met vastgoed. De schepenen trekken zich uiteraard terug uit de vergadering als er dossiers worden besproken die hen privé aanbelangen. “De waarheid is dat ze elkaar niet voor de voeten zullen lopen,” aldus Stefaan Van de Wal.
Emotionele Léopold Lippens
Volgens een vertrouweling heerst er grote onrust in het Lippenskamp. Men zou voor minder. De lobbyist van een mastodontproject zet een gerechtelijke machine in gang tegen de Compagnie. Waarop de financiële topmedewerker de bestuurlijke rechterarm van Léopold Lippens aan de galg praat.
Burgemeester Léopold Lippens behoudt naar buiten zijn koelbloedigheid, maar reageert intern zeer emotioneel op de affaire. Vorige week heeft hij op het hoofd van zijn kinderen gezworen dat hij niet aan corruptie heeft meegewerkt.
“Léopold kan zijn carrière als burgemeester wel vergeten,” klinkt het bij een invloedrijk lid van de golfclub. “Soit. Hoe moet het echter verder met Maurice Lippens, de voorzitter van de Compagnie? Hij mag een en ander uitleggen aan zijn Nederlandse vrienden binnen Fortis.”
Hans Brockmans
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier