‘De bankencrisis is ‘de schuld van de armen’

I nvestment Punk is niet politiek correct, maar wel voor mensen met ambitie, durf en moed. Zij die vooruit willen. “Ik heb nooit in gelijkheid geloofd. Ongelijkheid met bepaalde limieten is de sterkste motor voor maatschappelijke ontwikkeling. De sterkste prikkel voor vooruitgang is nu eenmaal de neiging om meer te hebben dan de andere. Meer geld, meer plezier, meer macht. De uitspraak ‘alle mensen zijn gelijk’ was altijd al een politieke leugen.”

Investment Punk is een verademing in de stroom van werken die zich kanten tegen de vrije markt sinds de kredietcrisis in volle vaart losbarstte. Gerald Hör-han sprokkelde een internationale carrière bij McKinsey (Frankfurt) en JP Morgan (Wall Street), na studies bedrijfseconomie aan de elite-universiteit Harvard. Vandaag leidt de 34-jarige het investeringfonds Pallascapital in Wenen. In dit soms – licht pamfletachtige – boekje zet hij het ondernemerschap weer centraal. En nee, geld verdienen en rijk worden is echt geen schande. Het is zelfs een noodzaak voor al wie tot de middenklasse behoort. Die werkt zich volgens de auteur krom voor een inkomen dat nooit hoog genoeg is, het vervult nooit de gewenste consumptiebehoeften. Bovendien is het fenomeen middenklasse in West-Europa van tijdelijke en dus voorbijgaande aard. Onder meer de globalisering maakt het voortbestaan van deze klasse onhoudbaar.

Toch leest het werk niet als een vrijgeleide tot blindelings speculeren. Jawel, een kritisch oordelende econoom hanteert wel degelijk morele principes. Koop en verkoop enkel wat je kent; verkoop enkel dingen die je zelf ook zou kopen, want een zaak is altijd slecht als het voor een van de twee partijen slecht is; leen enkel geld aan mensen van wie je weet dat ze het kunnen terugbetalen, zoniet breng je die mensen in moeilijkheden.

De schuld voor de kredietcrisis ligt voor de auteur daarom niet zozeer bij de bankiers, maar veel meer bij de middenklasse en de armen. De financiële instellingen hadden weliswaar sneller moeten reageren op de economische harakiri van een volledige bevolkingslaag, maar niemand kan op lange termijn ongestraft meer uitgeven dan hij bezit. Iedereen stak zich in de schulden. Dat komt omdat de middenklasse automatisch denkt dat goed is, wat iedereen doet. Kuddegeest dus. Het is dan een louter filosofische vraag wie schuld heeft. Is het de kudde schapen die in het vuur trad? Of zijn het de herders die de schapen niet tegenhielden?

Gerald Hörhan schuift de eventuele schuldvraag vooral naar elk individu afzonderlijk. Dat individu moet autonoom, rebels denken en investeren. Een investeringpunk dus. De auteur leeft zich geregeld uit op punkconcerten. Hij snuift er nieuwe, creatieve ideeën op. Niet dat hij sympathie heeft voor de bende. Punks stellen de juiste vragen, maar geven de verkeerde antwoorden. Hun maatschappijbeeld zou tot anarchie leiden. Niemand zou nog werk of woning bezitten. Met als resultaat een machtsgreep door een brutale, feodale plutocratie.

GERALD HöRHAN. INVESTMENT PUNK. WARUM IHR SCHUFTET UND WIR REICH WERDEN. WENEN, 2010. 189 BLZ., 19,50 EURO

W.R.